Het wanbeleid bij Girobank is niet van nu maar gaat al jaren terug, zo verdedigde het bestuur van de Centrale Bank CBCS zich tijdens de langverwachte persconferentie afgelopen woensdag waarin tekst en uitleg werd gegeven over het op dinsdag sluiten van Giro en die vooral moest dienen om het publiek gerust te stellen. Dat laatste is met de toezegging dat rekeninghouders tot 10.000 gulden gegarandeerd hun geld zullen krijgen enigszins gelukt. Meer dan negen op de tien klanten worden hiermee tegemoetgekomen. Wat er met de rest - de grote deposanten, waaronder Refineria Isla (die bijna duizend werknemers hun salaris moet uitbetalen) - gaat gebeuren is nog onduidelijk. Hoewel kwantitatief een minderheid kunnen zij nog wel een aanzienlijk probleem vormen als ook deze groep de tegoeden onmiddellijk opeist. Het is afwachten en erg spannend te zien hoe het publiek reageert als Giro vandaag weer opengaat.
Girobank is al langer een problematische bankinstelling. In zoverre heeft de CBCS-directie gelijk. Al eerder was de noodregeling van toepassing (eerder ten tijde van directeur Louis Bergman), en na een schoonmaakoperatie gebeurde dat in 2013 opnieuw (ten tijde van directeur Eric Garcia). Toenmalig CBCS-topman Emsley Tromp, die nu veel kritiek heeft op de huidige directie, ging op dat moment nog uit van een kortstondige periode waarin de Centrale Bank het beheer overnam. Het duurt echter al zes jaar. In het laatste boekjaar waarover werd gepubliceerd, 2012, rapporteerde Giro nog prachtige cijfers. Met goedkeuring van de externe accountant en zonder kanttekeningen van de commissarissen. Geflatteerd, want al een paar maanden later ging het grondig mis. Het negatieve eigen vermogen van Girobank was zelfs veel groter dan aanvankelijk werd ingeschat, zo gaf het CBCS-bestuur deze week aan.
Eind 2019 is de situatie echter niet veel beter. Integendeel. Hoewel er sinds de noodregeling geen jaarrekeningen meer openbaar worden gemaakt, is het een publiek geheim dat de activa met de helft zouden zijn geslonken en Giro voor 270 miljoen gulden (of meer) in het rood staat bij de CBCS. Drie jaar Tromp en - na een tussenperiode - twee jaar het nieuwe management bij de Centrale Bank verder is er weinig bereikt. Dat tast hoe dan ook, en wie exact ook verantwoordelijk was/is, tevens de geloofwaardigheid van de toezichthouder aan.
Een bankrun, wie had dat ooit op Curaçao verwacht? Los van de vraag - en vooral het antwoord daarop - wie voor de kosten van de depositogarantie tot 10.000 gulden gaat opdraaien, kan serieus in de richting van de CBCS op Scharloo worden gekeken voor de geleden schade. Heeft de Centrale Bank niet zes jaar lang een vals gevoel van veiligheid gecreëerd door de Girobank zo lang onder haar hoede te houden? De CBCS-toezichthouders zijn toch de gatekeepers? Een Centrale Bank moet primair toezicht houden (geen halfslachtigheid, maar uiterst scherp) en niet een commerciële financiële instelling managen. Wanneer de Centrale Bank zulke steken laat vallen raakt dat namelijk de geloofwaardigheid van de héle sector.
Dat het niet botert met interim-president Bob Traa - op de eerste plaats een macro-economische begrotingsspecialist, maar geen toezichthouder - in de top, heeft ongetwijfeld meegespeeld. Hij had zijn vertrek al aangekondigd, wellicht omdat hij (te laat) inzag dat zijn uitgelekte voorkeursscenario met een lening van 450 miljoen bij de Nederlandse staat niet alleen onhaalbaar was - zoals hij deze week de facto zelf toegaf - maar ook dat dit voor extra onrust en paniek zou zorgen. En zo geschiedde. Naar verluidt werd hiermee een reeds lopend traject, geïnitieerd door de eind 2017 aangetreden financieel-economisch directer José Jardim, om bij Giro geleidelijk schoon schip te maken en te redden wat er nog te redden was door de bank te splitsen, doorkruist. Publieke uitlatingen van de toenmalige demissionaire Sint Maartense minister Perry Geerlings van Financiën over het ‘omvallen’ van Girobank hebben de zaak verder kwaad gedaan. Een uiterst onverantwoorde en kwalijke actie, met grote gevolgen.
Girobank is verder het slachtoffer geweest van slechte bestuurders, ‘cowboys’ die terecht, maar te laat werden ontslagen door de CBCS. Een Amerikaanse meerderheidsaandeelhouder (IIG Capital) die de bank leegtrok in plaats van kapitaal bij de storten en een grote minderheidsaandeelhouder (pensioenfonds APC) die er ogenschijnlijk bijstond en slechts toekeek. Ook nu nog hoort of ziet het publiek niets van APC, dat ongetwijfeld grote averij oploopt. Behalve aandeelhouder is APC ook een grote deposant bij Giro. Kortom: de belangen van het pensioenfonds, dat zelfs een APC Bank in de startblokken had staan, zijn groot. Men kan zich zelfs afvragen waarom APC als grote belanghebbende nooit een enquêteproces via het gerecht is begonnen om uit te zoeken wat er is gebeurd bij Giro; naar het wanbeleid, waar nu door de huidige CBCS-leiding naar wordt verwezen.
Allemaal van belang voor het herwinnen van het vertrouwen van de gemeenschap, de 27.000 rekeninghouders in het bijzonder, en het weer in ere herstellen van de geloofwaardigheid van de financiële sector en vooral de toezichthouder zelf. ,,Bankieren is een vertrouwenskwestie”, zegt de CBCS-president terecht. Daar hoort ook eerlijke communicatie bij, bijvoorbeeld door wél gewoon de cijfers te publiceren gedurende de noodregeling, die immers - anders dan faillissement - inhoudt dat de Centrale Bank een gerede mogelijkheid tot rehabilitatie ziet. Met het veranderen of zelfs verdwijnen van de naam van Giro alléén is men er niet. Gewaakt moet worden voor een domino-effect op andere instellingen. En er dienen veel meer checks & balances te komen om het bancaire stelsel zuiver te maken en te houden. Ten behoeve van de klanten en spaarders.