Supermarkten sorteerden voor op stijging energietarieven

Van onze correspondent
Kralendijk - De resultaten van een door consumentenstichting FTPKB uitgevoerde trendanalyse laten aanzienlijke prijsstijgingen tot wel 91 procent zien in de periode van april tot en met december 2024.

Vooral in december stegen de prijzen voor de goedkoopste constante artikelen explosief. De duurste constante artikelen stegen ‘slechts’ 13 procent in prijs.
Producten die gevoelig zijn voor stijgende opslag- en energiekosten stegen flink in prijs. Daarnaast blijken de verschillen tussen de duurste en goedkoopste supermarkt behoorlijk groot, wat volgens FTPKB wijst op uiteenlopende prijsstrategieën binnen de markt.
In de gepresenteerde trendanalyse worden producten vergeleken die tussen april en december 2024 elke maand consistent beschikbaar waren in Bonairiaanse supermarkten: de constante artikelen. Hierbij zijn zowel de totale als gemiddelde prijzen per categorie in kaart gebracht, inclusief het verschil tussen de duurste en goedkoopste supermarkt. Maart is hierin niet meegenomen omdat de prijsregistratie toen niet representatief was, en in september vond geen prijsopname plaats door personeels- en vervoersproblemen.
De belangrijkste factoren die prijzen het afgelopen jaar opdreven, waren volgens de consumentenstichting importafhankelijkheid, de verhoging van het minimumloon en de aankondiging van de verhoging van de water- en energietarieven. Bonaire produceert weinig zelf. Vrijwel alle producten komen per schip of vliegtuig. Stijgende transportkosten (bijvoorbeeld door dure brandstof) en eventuele valutakoersschommelingen kunnen de prijzen snel doen oplopen. Verhoogde productiekosten wereldwijd speelden volgens FTPKB ook een rol. Bovendien leidde de verhoging van het minimumloon tot hogere loonkosten die door de bedrijven worden doorberekend. Bovendien hebben leveranciers en supermarkten zeer waarschijnlijk de hogere energie- en waterkosten voor 2025 anticiperend doorberekend in de prijzen. Ten slotte vermoedt de consumentenstichting dat er mogelijk ook is ingespeeld op de vraag naar producten in de feestmaand december en de koopkracht verhoging door eindejaarsbonussen.
In de periode april-juni waren de prijzen vrij stabiel met slechts lichte fluctuaties in het totaalbedrag en van juli tot augustus zorgde de verhoging van het minimumloon voor een weliswaar duidelijke, maar niet extreme prijsstijging. De grote sprong werd gemaakt van oktober tot en met december. Van april tot en met november was de som van de goedkoopste constante artikelen slechts met iets meer dan 7 procent gestegen, van 404 naar 433 dollar. In december steeg deze totale som opeens tot 783,19 dollar wat een totale verhoging van 91 procent betekent vergeleken met april. ,,De verwachte verhoging van water- en energiekosten begin 2025 kan hieraan hebben bijgedragen: supermarkten rekenden hogere kosten alvast door, aangezien houdbare producten tot in januari nog verkocht worden”, aldus FTPKB.
Consumenten wordt aangeraden de prijzen te vergelijken en seizoensproducten te kopen. ,,Zonder lokale productie zijn alternatieven beperkt, maar houd nog steeds rekening met eventuele aanbiedingen of kortingen. Groenten en fruit zijn duurder wanneer ze niet in het seizoen zijn (import uit verschillende landen).” Een ander advies is om huismerken te kiezen. ,,Het kan voordeliger zijn dan A-merken, zeker bij schoonmaak- en toiletartikelen.”
De verwachting is dat de producten in 2025 relatief duur blijven door duurdere energie en transport en hogere lonen.