Giovanni Frans steekt geen enkele keer de hand in eigen boezem
Van onze correspondent
Kralendijk - Bestuursvoorzitter van Fundashon Mariadal (FM), Giovanni Frans, betreurt het dat de situatie rondom de air-ambulance zo is gelopen als die gelopen is Dit bleek afgelopen vrijdag tijdens het beantwoorden van vragen die leefden bij de leden van de Commissie Samenleving & Zorg van de eilandsraad.
In een zaterdag uitgegeven persbericht lichtte Frans de gang van zaken vanaf eind januari 2024 tot nu uitgebreid toe. Het bestuur van FM wil volgens hem alles in hun vermogen doen om bij te dragen aan een structurele voorziening voor betrouwbaar patiëntenvervoer per air-ambulance naar nabijgelegen ziekenhuizen. ,,Mariadal heeft al geruime tijd de behoefte om de kwaliteit, veiligheid en continuïteit van patiëntenvervoer per air-ambulance naar ziekenhuizen in de regio duurzaam zeker te stellen. Daarbij is de stichting zeer voorzichtig en zorgvuldig te werk gegaan”, aldus Frans. Na afloop van het contract met Medicair heeft dit proces volgens hem geleid tot de keuze voor het Colombiaanse luchtvaartbedrijf Sarpa dat nagenoeg aan alle door FM gestelde cruciale eisen voldeed of bereid was te voldoen. ,,Het ging daarbij om een tijdelijke overeenkomst voor een transitiefase van één jaar.”
Hoewel Frans in een brief van eind januari aan gezaghebber Nolly Oleana beweerde dat Sarpa wel degelijk over alle vergunningen beschikte blijkt nu dat er wel vragen over waren binnen het bestuur van het ziekenhuis. ,,Uiteraard waren er, mede door de hoge eisen die Mariadal stelt, nog wel enkele vraagpunten. Dat betrof onder meer de rechten voor het uitvoeren van vluchten naar Curaçao en Aruba.” Mariadal heeft naar eigen zeggen specifiek daarover bij experts aanvullende inlichtingen ingewonnen. Op basis daarvan kwam ze tot de conclusie dat het de beoogde samenwerkingspartner zou worden toegestaan om voor de transitiefase van één jaar patiënten naar de buureilanden te vliegen. Over dit tijdelijke karakter van de overeenkomst is eerder in brieven of persberichten nooit gesproken. Al snel bleek dat vliegen naar de andere eilanden onmogelijk was. ,,Er was toen geen enkele aanleiding om te vermoeden dat dit anders zou uitpakken. Alle op dat moment beschikbare informatie afwegend, waren wij ervan overtuigd dat de kwestie over landingsrechten op korte termijn zou worden opgelost”, aldus Frans die vergeet te vermelden dat hij al 2 keer eerder gewaarschuwd was voor de samenwerking met Sarpa.
Toen bleek dat Sarpa zowel op Aruba als op Curaçao niet mocht landen stapte het luchtvaartbedrijf, samen met FM, naar de bestuursrechter van het Land Curaçao ‘om niets aan het toeval over te laten’. Ambulancevluchten vlogen intussen noodgedwongen naar diverse ziekenhuizen in Colombia. ,,Toen de situatie voortduurde, hebben wij in overleg met Zorg en Jeugd Caribisch Nederland en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ZJCN/VWS) een contract gesloten met een noordelijker gelegen ziekenhuis in Barranquilla te Colombia. Hierdoor kon de vluchtduur worden verkort”. De verwachte toestemming voor het alsnog mogen uitvoeren van air-ambulancevluchten naar Curaçao en Aruba raakte op enig moment steeds verder uit zicht. Niet in de laatste plaats doordat de rechter in zijn vonnis geen tijdelijke landingsrechten toekende zoals door Sarpa en FM was gevraagd. Voor ZJCN/VWS was dit volgens Frans de reden om, na overleg met Mariadal, Medicair voor twee maanden in te huren. De eigenlijke reden lijkt echter dat er inmiddels 1 patiënt was overleden en een tweede het op het nippertje had gered en dat de Tweede kamer hier vragen over stelde.
Erwin Arkenbout werd door ZJCN/VWS gevraagd de mogelijkheden te onderzoeken om een optimale, duurzame oplossing voor de air-ambulancezorg te bewerkstelligen. ,,Met de heer Arkenbout hebben wij van Mariadal een constructief gesprek gevoerd, waarbij wij hem alle medewerking hebben toegezegd. Wij hebben tevens aangeboden, indien gewenst, een actieve bijdrage te willen leveren aan het vinden en vormgeven van die oplossing. Wij kijken met grote belangstelling uit naar de conclusies en aanbevelingen van de heer Arkenbout.”
Zoals eerder gezegd zegt Frans de gang van zaken te betreuren. Mariadal is zich volgens hem maar al te goed bewust van de zorgen in de gemeenschap, bij patiënten en hun familie, bij de overheid en bij het personeel. ,,Mariadal voelt zich verplicht alles te doen wat in ons vermogen ligt om bij te dragen aan een duurzame voorziening voor betrouwbaar patiëntenvervoer per air-ambulance naar nabijgelegen ziekenhuizen.”
De feiten kort op een rijtje
In reactie op het persbericht van afgelopen zaterdag waarin bestuursvoorzitter Giovanni Frans van Fundashon Mariadal schetst wat de rol van Mariadal is geweest in de air-ambulance affaire zet het Antilliaans Dagblad de feiten op een rijtje. Deze zijn in de afgelopen maanden gereconstrueerd uit correspondentie met en verklaringen van betrokken experts en deels vastgesteld tijdens de rechtszaak.
De directie van het ziekenhuis is al in 2020 en wederom in 2023 door de CCAA (luchtvaartautoriteit) uit Curaçao op de hoogte gesteld dat de beoogde provider (Sarpa) niet de benodigde bevoegdheden zou gaan krijgen om op Aruba en Curaçao te mogen landen. Nadat in januari in de media bekend werd gemaakt dat de Colombiaanse luchtvaartmaatschappij Sarpa niet tussen de eilanden mag vliegen deed Frans het echter meerdere malen voorkomen dat dit nieuw was voor hem. Vervolgens werd al snel duidelijk dat FM al langer het plan had om een eigen luchtvaartmaatschappij op te richten maar dat de lokale carriers een dergelijke constructie niet zagen zitten.
Het Antilliaans Dagblad hoorde van een bron dat FM in de Terms of Reference (TOR) voor een nieuwe provider eiste dat de maatschappij over PH-geregistreerde vliegtuigen moet beschikken, ‘dat was de eis van een ministerie’. Medicair zag het laten herregistreren van de vliegtuigen niet zitten en de bron noemt het zelfs ‘een onmogelijke voorwaarde’. Later bleek dat deze ‘eis’ helemaal niet gesteld is door ‘een ministerie’ zoals Frans beweerde. Daarom kunnen verschillende experts zich niet aan de indruk onttrekken dat de TOR geschreven is ‘in de richting van Sarpa’.
Nadat op 24 januari Medicair was ingeruild voor Sarpa bleek al snel dat de vliegtuigen van de nieuwe carier inderdaad niet op de andere eilanden mochten landen en dat ze bovendien de helft langzamer waren dan de toestellen van Medicair. Volgens FM bracht dit de gezondheid van de te vervoeren patiënten niet in gevaar maar toch begon ook de lokale politiek zich zorgen te maken. De eilandsraad wilde uitleg maar op de uitnodiging werd lange tijd niet gereageerd door Frans. Het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS) vond het op haar beurt een zaak van FM, zo liet een woordvoerder weten.
In een brief van 28 januari vraagt directeur Frans van FM om hulp en steun van het BC, maar deze liet weten hier de vingers niet aan te willen branden. Daarna is gepoogd om via de rechter een zogenoemde ordemaatregel te vragen in afwachting van het Kort Geding over te verlenen landingsrechten. De rechter liet echter weten ‘vooralsnog geen reden te zien voor het afgeven van een ordemaatregel in afwachting van de rechtszaak’. Het Kort Geding diende op 21 februari en op 27 maart kregen Sarpa en FM te horen dat de rechter zich niet bevoegd achtte in de zaak omdat er geen beschikkingen in de zin van de wet waren uitgegeven door de overheid van Curaçao, het ging slechts om informatie. ,,Daartegen staat geen beroep open bij het gerecht en in het verlengde daarvan is er geen tijdelijke voorziening nodig”, aldus de rechter.
Nadat er een Haïtiaanse patiënt niet naar Colombia mocht worden vervoerd omdat ze niet over een visum beschikte en ze uiteindelijk, na bemiddeling van gezaghebber Oleana , op het nippertje met Medicair naar Curaçao is vervoerd bleek er al eerder een patiënt te zijn overleden tijdens een vlucht naar Colombia. Nu ging de Nederlandse politiek zich ermee bemoeien en er werden vragen gesteld in de Tweede Kamer. Mogelijk dat deze gebeurtenissen de reden waren voor VWS om in te grijpen en voor 2 maanden Medicair in te huren voor de vluchten naar de zustereilanden. Ook is besloten een onderzoek te laten uitvoeren hoe een optimale, duurzame oplossing voor de air-ambulancezorg kan worden gerealiseerd.
