Van onze correspondent
Kralendijk - De hoge temperaturen van het oceaanwater zorgen ervoor dat koraalriffen op grote schaal afsterven. En dat heeft enorme gevolgen voor het zeeleven. Uit het eergisteren verschenen artikel ‘Koraal verdwijnt in snel tempo’ van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) blijkt dat ook het koraal in Caribisch Nederland (CN) snel achteruit gaat, al valt het in vergelijking met andere gebieden relatief nog mee.
Koraalriffen worden wel de regenwouden van de oceaan genoemd omdat ze krioelen van het leven. Ongeveer een kwart van al het zeeleven is afhankelijk van koraalriffen. Maar het gaat niet goed en op veel plekken is het kantelpunt al bereikt. Wetenschappers verwachten dat er aan het eind van deze eeuw nauwelijks meer levend koraal over zal zijn als de opwarming van de aarde boven de 1,5 graad Celsius uitstijgt. Wanneer het water te warm wordt, stoot koraal de symbiontische algen af. Dat punt kan al bereikt worden als het water 1 graad of meer boven het normale zomerse maximum uitkomt. En met de verdergaande opwarming gebeurt dat steeds vaker. Door het verlies van de algen verliest het koraal zijn kleur (koraalverbleking), krijgt te kampen met een voedseltekort en wordt vatbaarder voor ziektes. Als dit te lang duurt of te vaak voorkomt, sterft het af.
Ook in CN is een duidelijke afname waargenomen in de koraalbedekking. Dit is het percentage van het rif dat bedekt is met levend koraal. Op 115 onderzochte locaties langs de gehele kust van Bonaire blijkt dat de bedekking gemiddeld nog maar 6 procent is in het ondiepe deel (tussen 5 en 7 meter diepte) en nog maar 19 procent rond 10 meter diepte, de zone waar het meeste koraal zich bevindt. ,,Met de gezondheid van het koraal is het redelijk tot slecht gesteld. Het rif van Karpata was altijd, en is nog steeds, een zeer mooi rif. De huidige bedekking door levend koraal is met 40 procent nog steeds hoog in vergelijking met veel andere locaties, maar het was 40 jaar geleden nog 70 procent”, aldus het KNMI. Het koraal bij Saba is in 25 jaar ook ernstig achteruitgegaan, van rond de 30 procent bedekking in de jaren ’90 naar 8 procent nu. De status van de koralen rond Sint Eustatius is vergelijkbaar met die rond Saba.
Naast dat het koraal lijdt onder klimaatverandering zijn er ook lokale stressfactoren zoals watervervuiling, erosie, afvoer van regenwater, overbevissing en ziekten. Hoe troebeler het water, hoe minder licht het koraal ontvangt. Daardoor kunnen de algen, die immers van zonlicht afhankelijk zijn, het koraal minder goed van voeding voorzien. En erosie van het land zorgt voor vervuiling en dus vertroebeling van het water. Herstel van de natuurlijke begroeiing door overbegrazing door geiten aan te pakken is een van de maatregelen die genomen worden om de erosie te verminderen en zo de gezondheid van het koraal te versterken. Ook tropische orkanen die langs Saba en Sint Eustatius trekken tasten de koraalriffen aan maar een gezond koraal kan daar in relatief korte tijd van herstellen.
Koraalriffen die eenmaal zijn afgestorven, komen daarna niet snel weer terug. Het kantelpunt is in die zin onomkeerbaar op tijdschalen van decennia. Het afsterven van koraalriffen heeft vergaande effecten op het zeeleven. Ook de visserij, toerisme en kustbescherming worden erdoor geraakt. De prognose is dat bij een opwarming van 1,5 graad Celsius 70 tot 90 procent van de koraalriffen afgestorven zal zijn. Dat loopt op tot 99 procent bij een opwarming van 2 graden. Het zeeleven zou daar onherstelbaar door beschadigd worden.
