Van onze correspondent
Den Haag - De invoering van de mogelijkheid om op Bonaire in mbo 3 en 4 in het Papiaments les te geven stuit op fel verzet bij regeringspartij VVD. Dat wil niet zeggen dat de hiervoor benodigde wetsaanpassing niet doorgaat, want bij de linkse oppositie kan het plan wel op sympathie rekenen.

In het debat over het wetsvoorstel voor wijziging van de Wet educatie en beroepsonderwijs BES ging VVD-woordvoerder Zohair El Yassini in een uitgebreid betoog in op zijn bezwaren. Kern hiervan was dat een diploma voor een opleiding in het Papiaments minder waarde heeft dan voor een Nederlandstalige opleiding. Een Papiaments diploma blokkeert de toegang tot hoger onderwijs.
In plaats van toegeven aan de wens van Bonaire zou het volgens El Yassini beter zijn om de taalachterstand aan te pakken en de beheersing van het Nederlands te stimuleren. ,,Dit wetsvoorstel gaat het probleem uit de weg”, zei hij. De ambities van een assistent-kok, voor wie het voorstel in eerste instantie is bedoeld, om zelfstandig ondernemer of gespecialiseerd kok te worden aan de Hogere Hotelschool in Europees Nederland worden met het plan onmogelijk gemaakt.
Daarnaast vreest het VVD-Tweede Kamerlid dat er een glijbaan ontstaat door steeds meer opleidingen in het Papiaments aan te gaan bieden. ,,Welke rem zit er op?” Er wordt nu al gesproken over de zorg, de bouw en de installatietechniek, aldus El Yassini. Bovendien moeten burgers op Bonaire het Nederlands kennen, omdat de overheid in die taal communiceert. Op dat punt werd hij later door minister Robbert Dijkgraaf gecorrigeerd dat de overheid ook in het Papiaments communiceert naar de inwoners.
El Yassini stelde dat het wetsvoorstel de lat lager legt en de kwaliteit van het onderwijs aantast. Hij pleit ervoor de studenten juist ‘een steviger polsstok’ te geven door het niveau van het Nederlands te verhogen, zodat ze kunnen doorgroeien.
PVV’er Harm Beertema volgde de lijn van de VVD. Hij stelde dat het ‘civiel effect’ (de waarde in de maatschappij, red.) van het diploma wordt aangetast. Bovendien wilde hij weten of er genoeg studiemateriaal en capaciteit is in het Papiaments. Beertema vindt dat het bedrijfsleven meer kan doen voor de doelgroep door bedrijfsopleidingen aan te bieden.
Voorstanders van het wetsvoorstel in het debat waren Tweede Kamerleden Kiki Hagen (D66) en Kauthar Bouchallikh (GroenLinks). Zij prezen beiden dat maatwerk wordt geboden voor een kleine groep studenten die het Nederlands niet machtig zijn. Hagen zei dat het studenten die vastlopen juist de kans geeft door te stromen. Ze benadrukte dat het om een uitzondering gaat die in de wet wordt geboden voor een specifieke doelgroep.
Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ging in dat standpunt mee. ,,Het gaat om kleine aantallen studenten, vaak volwassenen, voor wie een drempel wordt weggenomen.” Hij benadrukte dat een op de tien koks uit Latijns-Amerika of China komt en dat die geen Nederlands spreken en niet vanuit het reguliere onderwijs op Bonaire het mbo instromen. ,,Het is wrang als ze daardoor niet verder kunnen.” De beoogde doelgroep heeft geen interesse om in Europees Nederland verder te studeren.
De minister benadrukte ook dat de opleiding waar het om gaat altijd in het Nederlands aangeboden blijft worden. Dat is ook automatisch de opleiding die studenten krijgen als ze vanuit het vmbo instromen. Het diploma in het Papiaments is volgens Dijkgraaf ook niet minderwaardig, want de beroepskwalificatie en de kwaliteit blijven hetzelfde. Bovendien is het ook in Europees Nederland mogelijk om mbo-opleidingen in een andere taal aan te bieden, bijvoorbeeld Engels of Duits. Wel moest de minister toegeven dat er dan nog steeds een vervolgopleiding mogelijk is in die taal.
Dijkgraaf houdt vast aan het wetsvoorstel, dat hij een stap in de goede richting noemt, namelijk door maatwerk te bieden aan een specifieke doelgroep op Bonaire die daardoor meer kansen krijgt. ,,Het is geen morrelen aan de wet, maar het verbeteren van de wet.” Er zal goed toezicht worden gehouden op de kwaliteit, verzekert hij en hem zijn geen geluiden bekend dat het ontbreekt aan capaciteit voor dit onderwijs. Aan El Yassini zegde de minister toe dat er een evaluatie zal komen als de wet eenmaal is ingevoerd. Op 10 mei wordt er in de Tweede Kamer gestemd over het wetsvoorstel.