Van onze correspondent
Kralendijk - Friesland en Bonaire zullen in de eerste helft van 2016 een samenwerkingsovereenkomst ondertekenen ten behoeve van de erkenning van het Papiaments als minderheidstaal binnen Europa. Ook zal de provincie Bonaire helpen met wetenschappelijk onderzoek naar het Papiaments met het doel een algemeen taalbeleid voor het eiland te ontwikkelen.
Deze afspraken zijn gemaakt tijdens een recent werkbezoek van gedeputeerde Benito Dirksz aan Sietske Poepjes, gedeputeerde in Friesland belast met onderwijs. Poepjes heeft ook toegezegd het rapport van de Taalunie te gaan bestuderen. In dat rapport pleit de Taalunie voor het Nederlands als instructietaal in het onderwijs op Bonaire. Na bestudering zal ze haar standpunt daarover geven.
De Friese journalist en expert op het gebied van minderheidstalen Onno Falkena deed dit rapport van de Taalunie op de conferentie die Fundashon Akademia Papiamentu in het kader van haar 5-jarig bestaan op 7 november organiseerde af als onzin. Hij voegde daar bovendien aan toe dat iedere taalsocioloog je dat na lezing zou kunnen vertellen.
Het Fries is net als het Papiaments een minderheidstaal binnen het Koninkrijk. Bonaire heeft om die reden het thema van de moedertaal met Friesland besproken. Tijdens de ontmoeting met Dirksz heeft de Friese gedeputeerde van Onderwijs een officiële brief aan hem overhandigd waarin de provincie haar steun uitspreekt voor het streven van Bonaire om het Papiaments als officiële taal erkend te krijgen.
De brief vloeit voort uit een eerder bezoek in september dit jaar van Fundashon Akademia di Papiamentu en Fundashon Splika aan Poepjes.
Gedeputeerde Dirksz is warm pleitbezorger voor het behoud van het Papiaments. Hij verklaarde na afloop van diezelfde conferentie aan deze krant dat hij samen en in overleg met de Eilandsraad en de Staten van Aruba en Curaçao nog voor het eind van het jaar een verzoek zou indienen bij de Raad van Europa om Papiaments op te nemen in het Europees Handvest voor Regionale en Minderheidstalen (ECRML).
De eerdergenoemde Friese journalist Onno Falkena is voorzitter van de EBLT (Europeesk Buro foar Lytse Talen), een koepelorganisatie die opkomt en lobbyt voor minderheidstalen in Nederland. Dit Europese bureau is aangesloten bij het NLPD, het Europees Network for the Promotion of Linguistic Diversity. De Antilliaanse organisatie Splika (Stimulá Papiamentu, Literatura i Informashon riba Kultura di Antianan abou, het stimuleren van het Papiaments, van de literatuur en de informatie over de cultuur van de Antilliaanse Benedenwinden) is bij het EBLT aangesloten. Het EBLT lobbyt, is een van de gesprekspartners van de Raad van Europa in verband met het Handvest en het Kaderverdrag voor Nationale Minderheden en onderhoudt nauwe contacten met diverse leden van de Tweede Kamer en de Senaat.
Het Papiaments kan op Europees niveau, als Papiaments erkend wordt, rekenen op veel meer steun, bescherming en ruimte voor cultivatie dan nu het geval is.
Falkena legde in zijn presentatie tijdens de conferentie uit dat voor erkenning eerst een nieuw en officieel verzoek van het eilandsbestuur van Bonaire in samenwerking met Curaçao en Aruba moet komen. Het verzoek om opname van Splika in 2014 werd door Plasterk weliswaar afgewezen maar positief ontvangen door de Raad van Europa. Ook zei hij dat een nieuw gezamenlijk verzoek van de drie eilanden daarnaast goed moest worden voorbereid en onderbouwd.
Onderbouwen kon men onder andere doen door het opstellen van een taalbeleidsplan. Om hieraan te voldoen waren 90 vragen die, als men die beantwoordt, vanzelf leiden tot een taalbeleidsplan. De tweede stap was een taalonderzoek.
Dit onderzoek dat de taalhouding en de taalbeheersing van minimaal een paar honderd inwoners onder de loep moest nemen, betrof dan ook meteen een 0-meting en een opstap voor toekomstig taalbeleid. De Friese journalist gaf bovendien te kennen dat Bonaire bij haar streven zeker zou kunnen rekenen op de steun van Friesland. En zo blijkt.