Van onze correspondent
Den Haag - Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft nog niet alle doelen bereikt voor de drinkwatervoorziening in Caribisch Nederland. De doelen zijn duidelijk en er is veel gedaan de afgelopen jaren, maar de betaalbaarheid van water voor de minimuminkomens blijft een knelpunt.
Dat staat in een beleidsdoorlichting door bureau Decisio van het beleid van IenW op het gebied van bodem en ondergrond over de periode 2014 tot en met 2019. Het rapport uit november 2020 werd afgelopen week door staatssecretaris Stientje van Veldhoven naar de Tweede Kamer gestuurd.
In de conclusies stellen de onderzoekers dat de betaalbaarheid van drinkwater nog niet voldoet aan de gestelde doelen: ,,Er is voortgang, maar vooral de betaalbaarheid van de drinkwatertarieven op Bonaire en Sint Eustatius blijven (ondanks de extra subsidies voor de transportkosten van drinkwater) een knelpunt.”
Dit moet beter worden gemonitord en aanbevolen wordt om een langetermijnvisie op te stellen met daarin een grenswaarde voor de tarieven. In dit vraagstuk speelt ook het streven naar een vastgesteld bestaansminimum een rol. Daarom zou dit samen met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) kunnen worden opgepakt.
Het rapport waarschuwt voor hogere watertarieven als IenW minder middelen beschikbaar zou hebben voor subsidies. ,,Met als gevolg een neerwaartse spiraal, waardoor de betrouwbaarheid van de drinkwatervoorziening in Caribisch Nederland niet meer kan worden gegarandeerd.”
De betaalbaarheid van tarieven is niet het enige probleem dat de onderzoekers signaleren: ,,Ook lopen de prestaties voor een betrouwbare drinkwatervoorziening op Sint Eustatius nog achter, doordat er sprake is van achterstallig onderhoud. Daarnaast is er, ondanks de intentie, nog geen afvalwaterheffing ingevoerd en het gezuiverde water wordt nog niet verkocht voor irrigatie.”
Het rapport constateert dat hieraan wordt gewerkt. Buiten de onderzoeksperiode, en daarom ook niet vermeld in het rapport, werd vorig jaar ingegrepen op Statia. De capaciteit van de waterproductie en de kwaliteit van de waterleidingen is inmiddels verbeterd. Wel vermeld wordt de verbeterde betrouwbaarheid van de drinkwatervoorziening op Bonaire en Saba.
De onderzoekers zijn positief over de afvalwatervoorziening op Bonaire. Maar ook hier is nog werk te doen om de doelen te halen. ,,De afvalwaterzuiveringsinstallatie is operationeel, maar er is nog geen afvalwaterheffing ingevoerd en het gezuiverde afvalwater wordt niet verkocht voor irrigatie.” Waarna wordt gemeld dat in samenwerking met de Vereniging Nederlandse Gemeenten gewerkt wordt aan de verordening afvalwaterheffing. Bij verlaging van de beschikbare middelen dreigt het risico dat het onderhoud aan de waterzuivering eronder zou lijden met negatieve gevolgen voor het koraal bij Bonaire.
Tot slot bevelen de onderzoekers aan om bij IenW het beleid regelmatig te evalueren. Alleen focussen op het ijkpunt bestaanszekerheid van SZW is onvoldoende, omdat IenW bredere beleidsdoelen heeft. Bij de al aangekondigde evaluatie in 2022 van de afvalwaterzuivering zou ook moeten worden gekeken naar ‘het effect van de andere instrumenten, zoals eenmalige subsidies die worden of zijn uitgekeerd voor aanleg, beheer en onderhoud van de drinkwatervoorziening in Caribisch Nederland en de afvalwatervoorziening op Bonaire’.
Van Veldhoven schrijft in de brief aan de Kamer dat ze alle aanbevelingen gaat uitvoeren. ,,Daarbij zal de optie van een indicator met grenswaarde worden verkend. Er vindt een onderzoek plaats naar opties voor een financieel duurzame exploitatie van de drinkwatervoorziening op alle drie de eilanden, waarbij de kosten voor de inwoners, maar ook de subsidies vanuit Europees Nederland, beheersbaar moeten zijn. De resultaten hiervan komen medio 2021 beschikbaar.”
Wilt u meer informatie? Neem een online abonnement op de krant.
