Den Haag - Het is nog altijd niet zeker of kinderopvang op Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES) gratis toegankelijk wordt voor minder vermogende ouders. Het kabinet belooft ‘begin 2020’ hierover meer duidelijkheid te geven.
Dat schrijven minister Raymond Knops van Koninkrijksrelaties en staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) aan de Tweede Kamer.
De Kamer vraagt al lange tijd om kinderopvang tot een standaard dienst te bestempelen, zodat alle ouders daar gebruik van kunnen maken. Dat is belangrijk in het kader van de armoedebestrijding, omdat hierdoor meer ouders kunnen gaan werken. Het kabinet heeft 10 miljoen euro beschikbaar gesteld, maar heeft tot dusver alleen als uitgangspunt dat de opvang ‘voor alle ouders financieel toegankelijk’ moet zijn.
Uiterlijk in het eerste kwartaal van 2020 zal de Kamer een brief krijgen over ‘de wenselijkheid om voor groepen ouders de kinderopvang gratis aan te bieden’, schrijven de bewindslieden in hun antwoorden op aanvullende vragen hierover. Er zal in de brief ook worden ingegaan op het beperken van de administratieve rompslomp die de toegankelijkheid belemmeren.
Knops en Van Ark gaan namens het kabinet uitgebreid in op vragen van onder andere het CDA over huiselijk geweld en kindermishandeling. Toch geven ze geen concreet antwoord op de prangende vraag hoe het kan dat ondanks de inspanningen op het gebied van de positie van kinderen er nog steeds sprake is van ‘zorgwekkende trends’. Hoewel er gestaag aan wordt gewerkt zijn er achterstanden in het beleid en de armoedeproblematiek speelt ook een grote rol, aldus de bewindslieden.
Verder verwijzen ze naar het in 2017 gesloten bestuursakkoord voor de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. ,,Er zijn tot in 2020 prioriteiten benoemd waar de openbare lichamen en VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) verantwoordelijkheid voor hebben genomen. De openbare lichamen zullen zich ieder, afhankelijk van de eiland-specifieke problematiek, richten op preventie door middel van bewustwording en voorlichting, deskundigheidsbevordering en het opzetten van een laagdrempelig meldpunt.”
Inmiddels is op Bonaire in oktober een opvang voor vrouwen geopend en zijn er verschillende andere opvanglocaties voor slachtoffers. Op Sint Eustatius en Saba zijn appartementen en hotelaccommodatie hiervoor beschikbaar. In 2020 zal een plan worden gepresenteerd voor intereilandelijke opvang, waarbij ook de Caribische landen zijn betrokken. Het in 2020 in te voeren jeugdstrafrecht is ook een belangrijk element in de aanpak.
De SZW-unit van de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) attendeert ouderen zover mogelijk op de mogelijkheid om AOV aan te vragen, schrijven Knops en Van Ark in antwoord op een vraag van D66. Maar er zijn, mede door de historische context, wel problemen waardoor dit niet altijd mogelijk is. Migratie, verschillende rechten uit de voormalige Nederlandse Antillen en de nog niet helemaal goed geordende bevolkingsadministratie zijn obstakels voor een goed verzekerdenregister. Dat is ook de reden voor de lange afhandelingstermijn van zes maanden voor een aanvraag.
Wat betreft de ouderzorg benadrukken de bewindslieden vooral pragmatisch te willen werken en niet aan jarenlange wetgevingstrajecten te willen beginnen om bijvoorbeeld een Wet maatschappelijke ondersteuning (wmo) in te voeren. In een situatieschets per eiland tonen ze aan dat er wel degelijk behoorlijke zorg geleverd wordt, soms zelfs meer dan in Europees Nederland. Met de openbare lichamen wordt besproken hoe dit nog beter of uitgebreider kan, bijvoorbeeld door onderdelen van de wmo op Bonaire in te voeren. Rond maart of april komt er een praktijkgericht ouderenbeleid, waarin ook rekening gehouden wordt met de vergrijzing.
Knops en Van Ark verzekeren de Kamer aandacht te hebben voor de verbetering van sociale voorzieningen, zoals een hogere kinderbijslag voor kinderen die intensieve zorg nodig hebben. Ook blijft er geïnvesteerd worden in duurzame energie, maar de bewindslieden waarschuwen dat elektriciteit en water op de kleine eilanden altijd duurder zal zijn dan in Europees Nederland. Dit wordt door de bekende subsidieregelingen gecompenseerd.
