Verwijderen zeegras door hotelontwikkelaar Aruba kan niet zomaar

Van een onzer verslaggevers
Oranjestad - De rechter op Aruba verbiedt de Arubaanse hotelontwikkelaar Natura Development nv om zonder verkregen ontheffing in de zin van de Natuurbeschermingsverordening voor het verwijderen van zeegras - ‘het weghalen van dat gras van daar waar het zich bevindt dus’ - over te gaan tot het verrichten of het doen verrichten van enige strandaanleg-activiteit (bulldozer, sloop en bouwactiviteiten daaronder begrepen) in het gebied waarvoor zij een aanlegvergunning heeft verkregen. En dat zolang in een bodemprocedure niet anders wordt geoordeeld.

Het gerecht bepaalt tevens dat Natura ten behoeve van de stichting ABC (Aruba Birdlife Conservation) een dwangsom verbeurt van één miljoen florin per dag, of deel daarvan, dat Natura dit verbod overtreedt, en dat tot een maximum van 25 miljoen florin. Zo is gisteren door de rechter, bij vervroeging, uitgesproken.
ABC is een non-governmental organization (ngo) die volgens haar doelstellingen de bescherming van de natuur op Aruba nastreeft. Natura is in 2018 begonnen met de bouw en ontwikkeling van een luxe hotelproject bestaande uit een 330 suites tellend hotel met zwembaden en uitgebreide voorzieningen, een ondergrondse tunnel om het tegenoverliggende (geplande) strand veilig te kunnen bereiken en het aldaar kunnen aanbieden van strandfaciliteiten aan onder meer haar hotelgasten. Het hotel is al operationeel.
Bij ministeriële beschikking van de minister van Algemene Zaken, Innovatie, Overheidsorganisatie, Infrastructuur en Ruimtelijke Ordening van 16 juni 2023 is een zogeheten aanlegvergunning verleend aan Natura ‘voor het ophogen en/of egaliseren van de (zee)bodem in verband met de realisatie van strandaanwinning, aanleg, -aanvulling in domeinwater ten noordwesten van de Embassy Suites en zuidwesten van de Divi Phoenix’. Dat gebeurde onder een reeks voorwaarden, waaronder dat de bestaande vegetatie (mangroves en fofoti’s) op het strand behouden blijven. Het is ten strengste verboden deze te verwijderen. De Yerba di Kanja moet, indien noodzakelijk, onder toezicht van de Directie Natuur en Milieu DNM (tijdelijk) verplaatst worden.
Hetgeen partijen met name verdeeld houdt is de interpretatie of uitleg van het woord ‘verwijderen’. ABC stelt dat met dit woord in die wettelijke bepaling wordt bedoeld het weghalen van in dit geval zeegras van daar waar het zich bevindt. Anders dan ABC stelt ontwikkelaar Natura dat met het woord verwijderen in deze wettelijke bepaling wordt bedoeld het verwijderen ter vernietiging of ontdoen van in dit geval zeegras. In het licht van die interpretatie van het woord verwijderen stelt Natura verder dat zij het zeegras niet verwijdert, maar verplaatst naar daar waar zij het zeegras in de zee herbeplant.
Een ‘redelijke uitleg’ brengt, naar het voorlopig oordeel van het gerecht, met zich dat met het woord verwijderen in de genoemde wettelijke bepaling wordt bedoeld het weghalen van in dit geval zeegras van daar waar het zich bevindt.
Dit brengt met zich dat Natura de door haar beoogde strandaanleg-werkzaamheden, ten behoeve waarvan naar haar eigen zeggen het zeegras ter plaatse niet kan blijven daar waar het zich nu bevindt, niet mag verrichten zolang zij daarvoor geen ontheffing heeft verkregen.
,,Vaststaat dat Natura die ontheffing niet heeft verkregen en dat ter zitting is gebleken dat zij die op dat moment niet eens had aangevraagd”, aldus het vonnis. ,,Vaststaat evenwel dat Natura zonder die ontheffing is begonnen met de door haar beoogde strandaanleg, ten behoeve waarvan zij zeegras heeft weggehaald en naar eigen zeggen moest weghalen van daar waar zich dat bevindt.”
Daarmee heeft Natura ‘in strijd gehandeld’ met de aan haar verleende aanlegvergunning. Dat brengt met zich dat Natura wordt geacht zonder de daartoe vereiste aanlegvergunning ofwel op onrechtmatige wijze strandaanleg-werkzaamheden heeft uitgevoerd of heeft doen uitvoeren, ‘hetgeen naar het voorshandse oordeel van het gerecht ook jegens ABC een onrechtmatige daad oplevert’.
Natura stelt dat zij als gevolg van het moeten staken van de strandaanleg-werkzaamheden ‘(miIjoenen)schade lijdt en zal lijden’. Dat betoog kan Natura niet baten, aldus de rechter, omdat die beweerdelijke schade voor haar rekening en risico behoort te komen simpelweg omdat (1) zij met haar geldschieter afspraken heeft gemaakt ter zake van uiterlijke strandaanleg, (2) potentiële klanten kennelijk heeft voorgehouden dat sprake is van een ‘beach hotel’ en (3) Varadero opdracht heeft gegeven tot aanleg van het door haar beoogde strand, terwijl zij nog niet in het bezit was van de daartoe vereiste aanlegvergunning en terwijl zij op de hoogte was of behoorde te zijn van de te dezen relevante in dit vonnis meermalen aangehaalde flora en fauna beschermende wetgeving.