Van onze correspondent
Oranjestad - ,,Tijdens Black Friday gaan mensen op koopjesjacht, zonder dat ze er echt bij stilstaan waarom het mogelijk is dat bedrijven flinke kortingen geven. In de landen waar de producten worden gemaakt, is vaak sprake van arbeidsuitbuiting en lage productiekosten.”

Dat zegt nationaal coördinator Jeanette Richardson-Baars van het Coordination Center on Human Trafficking and Migrant Smuggling Aruba (CMMA), in een interview met het Antilliaans Dagblad.
De Amerikaanse traditie van Black Friday - de dag na Thanksgiving - is overgewaaid naar Aruba. Veel bedrijven maakten de afgelopen dagen reclame voor Black Friday en boden kortingen aan tussen de 15 en 50 procent, of ze veranderden de dollarprijs naar florin-prijs. Sommige winkels gingen gisteren heel vroeg open. Andere bedrijven bleven tot laat open en gaven extra korting tijdens het laatste openingsuur. Het leidde tot veel meer files dan normaal.
Het CMAA haakte - voor het eerst - ook in op Black Friday, door op sociale media aandacht te vragen voor de andere kant van de productieketen. ,,We zeggen niet dat mensen geen inkopen moeten doen tijdens Black Friday. Dat is een keuze die iedereen zelf kan maken. We wijzen er wel op dat je bij bepaalde kortingen eigenlijk al kan weten dat het product tot stand is gekomen door het uitbuiten van mensen”, zegt Richardson-Baars. ,,Je kunt de keuze maken om een product om die reden niet te kopen.”
Aruba moet de meeste producten importeren, omdat het eiland zelf weinig produceert. De verschepingskosten worden steeds hoger, waardoor ondernemers de producten uit landen importeren waar het goedkoper is. De nationaal coördinator geeft als voorbeeld dat Aruba geen cacao heeft en dus geen chocola kan maken. Hier is ook geen fabriek om kleding te maken of sportartikelen, zoals voetballen. Een ondernemer zal een product alleen met korting aanbieden, als dit binnen de winstmarge valt. Hoe hoger de korting is, hoe duidelijker het wordt dat er aan de andere kant van de productielijn weinig kosten zijn. ,,Een spijkerbroek die met 50 procent korting wordt verkocht, dan kun je bedenken dat er aan de andere kant van de productielijn sprake zal zijn van arbeidsuitbuiting. Want de winstmarge komt dus nog steeds uit de resterende 50 procent die de klant wel betaalt.”
Op de vraag of er op Aruba bedrijven zijn waar het risico op arbeidsuitbuiting en mensenhandel aanwezig is, antwoordt Richardson-Baars ‘ja’. ,,Maar dat gaat om andere sectoren dan met Black Friday. We zien hier vormen van mensenhandel in de bouwsector, uitzendbranche en bij personen die worden ingezet als huishoudelijke hulp. Het gaat vaak om mensen die niet legaal zijn en daardoor afhankelijk zijn van het bedrijf of de persoon die hen werk verschaft.” De retail producten die tijdens Black Friday worden verkocht, zijn geproduceerd in andere landen, legt ze verder uit. Het is de keuze van een ondernemer om te bestellen in fabrieken waar mensen onder onmenselijke omstandigheden werken en worden uitgebuit. Eenmaal het product op Aruba met winst wordt verkocht, is het aan de klant om te kiezen om dit product wel of niet te kopen. ,,De ondernemer maakt winst op het product en dit geld gaat niet naar de arbeider die het product heeft gemaakt.”
Het CMMA heeft een website, www.habribowowo.com, waar meer informatie te vinden is over mensenhandel.