Van onze correspondent
Oranjestad - De Arubaanse economie herstelt zich dit jaar krachtig, maar er is een begrotingstekort in 2022 en 2023. Aruba moet volgend jaar echter een financieringsoverschot hebben.
Dat kan alleen met meer inkomsten en minder uitgaven. Hervormingen in de gezondheidszorg, op belastinggebied en sociale zekerheid zijn cruciaal en onvermijdelijk. Dat is de conclusie van het College Aruba financieel toezicht (CAft), dat gisteren zijn tweedaags bezoek aan Aruba afsloot. Het College sprak met de gouverneur, de ministers van Financiën en Transport, met de ministerraad en het parlement. Ook is gesproken met de AZV, met Serlimar en de hotelsector. ,,Aruba heeft de komende jaren een enorme klus om de schuld te herfinancieren en de rente te verlagen. Een financieringsoverschot is van groot belang.”
Volgens het CAft zijn de meest recente verwachtingen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) dat het bruto binnenlands product van Aruba dit jaar het niveau van 2019 overstijgt. Het financieringstekort komt uit op 113 miljoen florin. Dat is gelijk aan 1,8 procent van het bbp. In juni van dit jaar was het financieringstekort nog 5,9 miljard florin, dat is ruim 90 procent van het bbp. Bijna 19 procent van de begroting ging op aan rente.
Het CAft ziet dat de Arubaanse regering in 2024 een begrotingsoverschot presenteert, maar daar hangen geen concrete maatregelen aan vast. De Rijksministerraad (RMR) besloot gisteren om Aruba geen aanwijzing te geven, maar heeft wel een duidelijk signaal gegeven dat Aruba in 2023 een financieringsoverschot van 1 procent moet halen. De begroting van 2023 voldoet hier nog niet aan.
Aruba heeft van het College diverse adviezen gekregen om dit overschot te halen, maar de regering houdt zich daar niet aan. Zo wordt veel geld betaald aan staatsbedrijven Serlimar, Post Aruba en Arubus. Dit moet worden opgelost.
In het Landspakket staat dat Aruba belastinghervormingen moet doorvoeren. Dit zou vanaf 1 januari 2023 ook plaatsvinden, waarbij de nieuwe belasting btw zou worden geïntroduceerd. De regering besloot echter om de invoering van de btw met een jaar uit te stellen. In plaats daarvan gaat de bbo omhoog. Volgens het CAft neemt hiermee het risico toe dat belastingen niet voldoende worden betaald. ,,Het is van belang dat de belastinghervormingen op 1 januari 2024 worden ingevoerd”, stelt het College.
Over de gezondheidszorg zegt het CAft dat de AZV in 2022 en 2023 in de min staat, omdat de bezuinigingen van 60 miljoen florin in de zorg niet worden gehaald. Recent werd de medicijnenlijst ingevoerd, waarop staat welke medicatie wel en welke niet meer door de AZV worden vergoed. Ook dit is een vorm van bezuinigen. Deze lijst had echter eerder moeten zijn ingevoerd. De eigen bijdrage is niet ingevoerd, terwijl dit wel had moeten gebeuren. Dit alles zorgt voor een negatief saldo in de gezondheidszorg.
