Oranjestad - De politie is als dienst verantwoordelijk voor de grootste hoeveelheid overwerk, zowel in kosten als in uren. Voor een deel van de werknemers is dit een structurele aanvulling op hun salaris.
De politie heeft van alle uitvoerende diensten ook de grootste personele bezetting. Het aantal overwerkuren is gegroeid van circa 200.000 in 2015 naar circa 250.000 in 2018. De personele bezetting is gestegen van 550 in 2015 naar 596 in 2018. Het gemiddeld aantal overwerkuren per persoon, op basis van de medewerkers die hebben overgewerkt in enig jaar, fluctueert tussen de 400 en 500 uur per jaar. Uitgaande van 45 werkweken, waarbij vakantiedagen, feestdagen en ziekte samen worden geschat op 7 weken, is er in 2018 wekelijks gemiddeld 10 uur overgewerkt door 534 medewerkers.
De 150 medewerkers die in 2018 het meeste overwerk verantwoorden, zijn verantwoordelijk voor 134.545 overwerkuren, 54 procent van het totaal. Voor deze groep komt dit neer op een gemiddelde van twintig uur overwerk per week, bij 45 actieve werkweken per jaar. Vijf medewerkers zijn verantwoordelijk voor meer dan 1.400 overwerkuren per jaar. Dit komt neer op structureel overwerk van dertig uur per week. Dit wekelijks gemiddelde kan hoger zijn als gevolg van ziekteverzuim.
Het verzuim bij de politie lag in 2018 op 6,5 procent. Het aantal verzuimdagen bedroeg 15.482 en het aantal ziektemeldingen 2.059. De gemiddelde ziekteverzuimduur is 7,5 dag. Met de beschikbare data is niet te achterhalen in welke mate het ziekteverzuim het gevolg is van overbelasting door overwerk of dat hoog ziekteverzuim juist de oorzaak is van onderbezetting en daarmee overwerk. Het CAft is van mening dat het causaal verband tussen ziekteverzuim en overwerkuren nader onderzocht moet worden.
De korpsleiding geeft aan dat de voornaamste oorzaak van het overwerk bij de politie de onderbezetting is. Dit is mede het gevolg van de extra taken die worden toebedeeld aan de politie, bijvoorbeeld in het kader van de grensbewaking bij de kustwacht. Daarnaast krijgt de politie steeds meer taken toebedeeld die volgens de korpsleiding eigenlijk door andere organisaties uitgevoerd of bekostigd zouden kunnen worden, zoals evenementen, waarbij organisatoren particuliere beveiligers kunnen inhuren. Verder erkent de korpsleiding dat veel medewerkers de inkomsten uit overwerk als een integraal onderdeel zien van hun salaris en daarnaast bij de banken leningen of hypotheken afsluiten die gebaseerd zijn op hun salaris inclusief overwerkvergoedingen.
De omvang van het overwerk bij de politie is zowel qua absolute als relatieve aantallen niet houdbaar. Bovendien vertoont het overwerk meerjarig een stijgende trend ondanks dat de bezetting is gestegen. Het feit dat een groot aantal medewerkers van de politie structureel dubbele diensten werkt, brengt zowel gezondheids- en veiligheidsrisico’s voor de medewerkers, als voor de samenleving met zich mee. Zonder voldoende rusttijd kan van agenten niet verwacht worden dat zij in staat zijn in de ordehandhaving alert en daadkrachtig op te treden. Er is geen alternatief beleid binnen de KPA om overwerk aan te pakken. De mogelijkheden die de wet biedt om overwerk te compenseren met verlofuren worden niet benut. Alhoewel deze maatregel geen oplossing biedt bij onderbezetting, kan hiermee overmatig of oneigenlijk overwerk wel worden ontmoedigd. Er kan bijvoorbeeld een maximum worden bepaald aan het aantal uren dat wordt uitbetaald.
Vanwege de variëteit aan taken die de politie uitvoert, is het uitdagender om in beeld te brengen wat de benodigde, optimale of zelfs minimale bezetting van het politiekorps op Aruba zou moeten zijn. Dit kan door middel van een kerntakenanalyse en door op basis van de karakteristieken van het verzorgingsgebied een reële inschatting te maken wat een minimale bezetting zou moeten zijn voor bijvoorbeeld het uitvoeren van de ordehandhaving en recherchetaken. Zonder een dergelijke analyse, waarbij op basis van objectieve standaarden besluitvorming plaatsvindt, is het haast niet mogelijk om het overwerk terug te brengen.
