Van onze correspondent
Den Haag - De minimumlonen voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES) moeten in 2025 op het niveau van het sociaal minimum uitkomen. Dat betekent een forse verhoging, vooral op Bonaire en Saba. Dat belooft staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninkrijksrelaties in een brief aan de Tweede Kamer.
De bewindsvrouw maakt nog wel een belangrijk voorbehoud, namelijk dat de ‘belanghebbende partijen’ ruimte zien om het minimumloon vanaf 2023 extra te verhogen bovenop de inflatiecorrectie. Dat kan met de huidige inflatie nog roet in het eten gooien.
Van Huffelen stuurde vrijdag de beloofde brief over de invulling van de uitgaven uit de zogenoemde CN-envelop naar de Kamer. In het coalitieakkoord is daarvoor 30 miljoen euro structureel per jaar (in 2022 nog 23 miljoen) opgenomen. In haar hoofdlijnenbrief en de Voorjaarsnota had de staatssecretaris al in grote lijnen aangegeven waarvoor het geld bedoeld was: een extra impuls om de levensstandaard te verbeteren in Caribisch Nederland en verhoging van de vrije uitkering.
Het wettelijk minimumloon op Bonaire gaat volgens de plannen in stappen met 28 procent omhoog in 2025, op Saba met 23 procent en op Statia met 18 procent. Verder zijn de toeslagen in de onderstand per 1 juli verhoogd en gebeurt dat nogmaals op 1 januari 2023 en de kinderbijslag is op 1 juli met 10 dollar verhoogd en gaat in januari opnieuw met 10 dollar per kind omhoog. Nieuw is de invoering van een werkloosheidsregeling, maar details daarover zijn nog niet bekend.
Van Huffelen noemt drie maatregelen voor kostenbesparing die uit de 30 miljoen worden bekostigd. Dat zijn de subsidies voor de kosten van internet (25 dollar per aansluiting op Bonaire, 35 dollar op Saba en Statia) die vanaf 2023 structureel zijn, structurele subsidies voor drinkwater en de versnelde bouw van 204 sociale huurwoningen op Bonaire. Dat moet twee jaar tijdwinst opleveren volgens de staatssecretaris. Op Sint Eustatius worden in een eerste tranche twintig woningen gerenoveerd.
Op sociaaleconomisch gebied worden twee maatregelen uit de envelop gefinancierd. Het versterken van arbeidsbemiddeling via opleidings- en ontwikkelingsprogramma’s en om- en bijscholing; en het versterken van ‘duurzame regionale samenwerking in beroepsonderwijs’. Er komt een stagefonds voor mbo-studenten om elders in het Koninkrijk stage te kunnen doen en de samenwerking van de opleidingen in de toerismesector wordt versterkt.
De beloofde voortgangsrapportage over het sociaal minimum komt pas na het zomerreces. ,,Dit komt de volledigheid van de rapportage ten goede en biedt de mogelijkheid om in de rapportage ook de inzet van de openbare lichamen te betrekken.” In die rapportage zal minister Carola Schouten voor Armoedebeleid ook ingaan op de dubbele kinderbijslag voor kinderen met een hoge zorgbehoefte, waar de Tweede Kamer sterk op heeft aangedrongen.
Over de vrije uitkering had Van Huffelen eerder vorige week al bekendgemaakt dat die in 2025 structureel 13 miljoen euro hoger zijn. Daarnaast is er 10 miljoen beschikbaar voor het wegwerken van achterstanden op het gebied van infrastructuur, armoedebeleid en de uitvoeringskracht op de eilanden.
Bekend was al dat geld beschikbaar is voor de uitvoering van het Natuur- en Milieubeleidsplan. De staatssecretaris schrijft in haar brief dat hierover ‘constructieve gesprekken’ plaatsvinden met de bestuurscolleges, waarbij ook wordt gesproken over verduurzaming van de energievoorziening. ,,De planvorming bevindt zich nu in de afrondende fase, om in stappen naar gemiddeld 80 procent en uiteindelijk 100 procent duurzame energie voor Caribisch Nederland te komen.”
Van Huffelen geeft aan dat de aanbeveling van de Raad van State om een duidelijke taakverdeling vast te leggen tussen het Rijk en de openbare lichamen nog openstaat. Dit maakt deel uit van het onderzoek naar de eilandelijke middelen, waarvan ze de uitkomsten verwacht in de eerste helft van 2023.
