Door Martine Hofhuis
U bent van mij gewend dat ik doorgaans schrijf over allerlei arbeidsrechtelijke thema’s, omdat mijn hart bij het arbeidsrecht ligt. Dat neemt niet weg dat nieuwsberichten of artikelen met betrekking tot een ander rechtsgebied onopgemerkt aan mij voorbij gaan. En zeg nou zelf, sommige zaken zijn altijd handig om te weten. Al is het maar om goed beslagen ten ijs te komen bij één of andere quiz.
Zo viel mijn oog een paar weken terug op een artikel in een Nederlandse krant. Het dagblad plaatste een foto van Sylvie, de ex-echtgenote van de Nederlandse voetballer Rafael van der Vaart, onder de rubriek ‘Scheiding’ en kopte: ‘Sylvie: ik had graag nog Van der Vaart geheten’. ,,Nou”, zei ik hardop, dat kan toch. Maar Sylvie ziet dat anders of is anders geïnformeerd.
Even voor de achtergrondinformatie en beeldvorming. Rafael van der Vaart is enige jaren geleden getrouwd met Sylvie, maar het huwelijk liep kennelijk niet zo lekker. Zij woonden in Duitsland. Tijdens de feestdagen in december 2012 zouden de spanningen tussen Sylvie en Rafael dusdanig zijn opgelopen, dat zij begin 2013 aankondigden dat zij uit elkaar zouden gaan. Sylvie voerde tijdens het huwelijk de achternaam Van der Vaart. Sylvie en Rafael hebben samen een zoon en Sylvie wilde graag ook na het huwelijk dezelfde achternaam houden als haar zoon. Naar verluidt is de scheiding nu rond en - zo stond in het artikel - Sylvie van der Vaart is nu weer Sylvie Meis. Het artikel meldde dat Sylvie het heel erg vindt om haar voornaam weer te laten volgen door Meis. In het stuk staat dat haar advocaat zou hebben gezegd dat Sylvie de achternaam Van der Vaart na de scheiding niet kon behouden, omdat Sylvie en Rafael naar Nederlands recht zijn getrouwd.
Het krantenartikel schept wat verwarring. Volgens het Nederlands recht geldt in zijn algemeenheid dat hij die de naam (de voor- of achternaam) van een ander zonder diens toestemming voert, onrechtmatig handelt indien hij daardoor de schijn opwekt de ander te zijn of tot diens gezin te behoren. Verder bepaalt de Nederlandse wet dat een vrouw die getrouwd is of is geweest en niet is hertrouwd, steeds bevoegd is om de achternaam van de (ex-)man te voeren. De geslachtsnaam verandert met het huwelijk dus niet. De vrouw voert of gebruikt alleen een andere achternaam en mag dat ook na het huwelijk blijven doen. Alleen als er na beëindiging van het huwelijk geen kinderen zijn, kan de rechter op verzoek van de ex-man bepalen dat de ex-vrouw de naam niet mag voeren, als daarvoor voldoende gronden zijn. Het voorgaande geldt in Nederland ook in geval van geregistreerd partnerschap en ten aanzien van de man die gehuwd is of is geweest of een geregistreerd partnerschap is aangegaan.
Ik meen dat dit in Duitsland anders is, namelijk dat de echtgenoten voor of tijdens het huwelijk moeten bepalen wat de gemeenschappelijke huwelijksnaam wordt en dat - in geval van beëindiging van het huwelijk door overlijden of scheiding - de huwelijksnaam behouden blijft.
Desalniettemin, naar Nederlands geldt ‘eens een Meis altijd een Meis’, maar ook dat de naam Van der Vaart door Sylvie gevoerd mag worden. De scheiding heeft daarin geen verandering gebracht. Ik begrijp dan ook eerlijk gezegd niet dat zij dat niet gewoon doet. Wellicht dat Sylvie er zich niet van bewust is dat zij naar Nederlands recht nooit een Van der Vaart is geweest, maar het recht op naamsgebruik had en heeft.
Ter volledigheid: ook in Curaçao geldt dat hij die de naam van een ander zonder diens toestemming voert, onrechtmatig handelt als hij daardoor de schijn wekt die ander te zijn of tot diens gezin te behoren. In Curaçao is daarentegen alleen de vrouw die gehuwd is of is geweest en niet is hertrouwd, steeds bevoegd de geslachtsnaam van haar (ex-)man te voeren. Verder geldt ook hier dat de rechter in eerste aanleg anders kan bepalen, als er geen kinderen zijn en als er daarvoor gegronde redenen zijn.
Tot zover dit uitstapje naar het namenrecht. Volgende keer weer een arbeidsrechtelijk stukje!

Mr. Martine Hofhuis is advocate bij SMS Attorneys at Law op Curaçao. Zij is werkzaam in de algemene civiele rechtspraktijk en gespecialiseerd in het arbeidsrecht.