Door Jeroen Seegers,
Bonaire

Vorige week stond in het Antilliaans Dagblad een ingezonden brief van twee voormalig bestuursleden van de SGB, de heren Lauxen (voorzitter) en Pourier (penningmeester), over de ontwikkelingen op de enige school voor voortgezet en beroepsonderwijs op Bonaire. Deze brief staat dermate vol met onjuistheden en laster, dat een reactie van mijn kant niet uit mag blijven.
Tot 1 april van dit jaar was ik verbonden aan de SGB als (inval)docent voor Spaans. Hiermee ben ik gestopt; de redenen daarvoor heb ik aangegeven in een schrijven gericht aan de directie en leidinggevenden van de SGB, waarop helaas enige reactie is uitgebleven. Gezien het feit dat openlijk uiten van kritiek voor veel docenten als gevolg zal hebben ontslag dan wel schorsing, is het niet vreemd dat ik geen reactie heb ontvangen.
Kritiek op de directie en het oude bestuur wordt niet meer toegestaan op school sinds een jaar geleden Lydia Emerencia, voormalig gezaghebber op Bonaire, door de heren Lauxen en Pourier werd aangesteld als nieuwe algemeen directeur. Dat is ook de belangrijkste reden waarom het personeel van de SGB tot nu toe heeft gezwegen. Tegelijkertijd wilde het personeel daarmee voorkomen dat mogelijke onrust het onderwijsproces en de examens zou kunnen verstoren.
De heren Lauxen en Pourier zijn afgelopen vijf jaar bestuurslid geweest van de Scholengemeenschap Bonaire (SGB). In hun brief doen zij uit de doeken hoe het is mis gegaan met de SGB de afgelopen jaren: Den Haag, de oude schooldirectie en docenten van de school, eenieder is schuldig aan de slechte staat waarin de SGB is komen te verkeren, behalve zijzelf. Een maand geleden zijn ze opgestapt als bestuurslid, naar eigen zeggen in de hoop dat dit een verbetering zou kunnen opleveren in de slechte relatie tussen het ministerie van Onderwijs in Den Haag en de SGB.
Tot hun ontsteltenis constateren zij dat die relatie sindsdien nog steeds niet is verbeterd en dat is volgens hen mede te danken aan een zestal klagende docenten en 18 verontruste ouders van Liseo Boneriano, de mavo/havo/vwo-afdeling van de SGB. Daarom roepen zij de Bonairiaanse bevolking op om Lydia Emerencia actief te ondersteunen en om het aan haar over te laten om de ‘rotte appels’ binnen de school op te ruimen.
In mijn reactie maak ik niet al te veel woorden vuil aan de klaagzang van deze twee rancuneuze heren zelf. Wat hen betreft wil ik hier drie dingen duidelijk maken.
Beide heren zijn een maand geleden gedwongen op te stappen omdat uit een onderzoek van de onderwijsinspectie was gebleken dat zij als bestuursleden niet in staat waren om op een goede wijze leiding te geven aan de school.
Zijzelf leggen de schuld voor de problemen op school bij de vorige algemeen directeur (door Lauxen en Pourier in juni 2014 op non-actief gesteld) die al langere tijd zwak zou functioneren, vriendjespolitiek bedreef en frauduleuze handelingen, laakbaar gedrag van leraren en het verdwijnen van materialen van school allemaal toeliet. Ik wil er graag op wijzen dat afgelopen januari de rechter een verzoek van het bestuur om de heer Van ’t Hoff te mogen ontslaan, volkomen ongegrond heeft verklaard: er waren geen duidelijk aanwijsbare redenen en er was geen dossieropbouw. De beschuldigingen die Lauxen en Pourier nu uiten, zijn als ordinaire laster te beschouwen.
Als nieuwe algemeen directeur hebben beide voormalige bestuursleden mevrouw Lydia Emerencia per 1 augustus aangesteld. Zij hebben daarmee afspraken die zijzelf met Den Haag hadden gemaakt, geschonden en zijn dan ook zelf verantwoordelijk voor de toegenomen spanning tussen Den Haag en de school. Mevrouw Emerencia is ook zonder de normale benoemingsprocedure aangesteld en waar dat toe kan leiden is het afgelopen jaar duidelijk geworden. Zij blijkt niet de juiste persoon op de juiste plek te zijn en ik houd beide heren verantwoordelijk voor alle schade die de school hierdoor wordt toegebracht.
En daarmee kom ik op het belangrijkste deel van mijn reactie: ik heb geconstateerd dat er grote onvrede en angst heerst onder een groot deel van het personeel, op alle afdelingen van de school over de wijze waarop afgelopen jaar mevrouw Lydia Emerencia leiding heeft gegeven aan de school. Door haar optreden is een onwerkbare situatie op school ontstaan.
Hoewel mevrouw Emerencia geen enkele ervaring heeft als leidinggevende in het voortgezet - en beroepsonderwijs, beschouwt zij zichzelf als enige deskundige en blijkt zij niet bereid om te luisteren naar diegenen die wel verstand hebben van dit type onderwijs en die ook kennis hebben van deze school. Zij zou degene zijn die dé kennis en ervaring had om de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs op de SGB te realiseren. Zij begon met elke vorm van verbetering en vernieuwing welke al was opgestart, stil te leggen! Eerst moest een nieuw verbeterplan worden opgesteld; dat heeft maanden geduurd en leverde uiteindelijk slechts een opsomming van problemen en aandachtspunten op, zonder een gedegen analyse en zonder enig realistisch plan van aanpak. Het afgelopen jaar is een volstrekt verloren jaar geweest in het verbeterproces van de SGB.
Vervolgens heeft mevrouw Emerencia de dagelijkse organisatie van het onderwijs vrijwel volledig op zijn beloop gelaten. Ouders worden wanhopig van alle veranderingen in de jaarplanning, onaangekondigde roosterwijzigingen en lessen die dagelijks uitvallen; lesuitval die wordt veroorzaakt door onverwacht ingelaste vergaderingen, vacatures die niet of te laat worden vervuld en door weer een toenemend aantal zieke docenten. Op en rondom het schoolterrein hebben weer veel incidenten plaatsgevonden. Op de afdeling mavo/havo/vwo zijn het grootste deel van het jaar maar twee van de vier noodzakelijke leidinggevenden geweest. Is het vreemd dat dan een en ander, zelfs tijdens de examens, op deze afdeling misgaat? Zo mochten dit jaar op de mavo 20 van de ongeveer 65 leerlingen niet deelnemen aan het centraal schriftelijk examen voor een bepaald vak omdat zij een onderdeel voor het schoolexamen nog niet op orde hadden. Het zal jouw/uw kind maar zijn!
In plaats van rust, creëerde mevrouw Emerencia onrust binnen school door vele procedures aan haar laars te lappen. Ze heeft tal van nieuwe functies binnen de school geïntroduceerd zonder enig overleg met de betrokken afdelingen of de medezeggenschapsraad. Bij de meeste benoemingen heeft zij niet de normale procedures gevolgd, maar heeft telkens haar eigen kandidaten (waaronder familieleden en andere bekenden) in die functies aangesteld. De overgangsregeling, het belangrijkste instrument om leerlingen op die plek op school te krijgen waar ze het best kunnen presteren, werd zonder enig overleg aan het begin van het schooljaar aangepast: mevrouw Emerencia vond dat de school de lat te hoog legde voor Bonairiaanse kinderen en daarom verlaagde ze alle overgangsnormen met een half tot heel punt!
Docenten maken zich zorgen over de financiën van de school: er is veel geld uitgegeven aan allerlei dure adviseurs van buiten en er is een bureaucratisch waterhoofd ontstaan van nieuwe functies in de organisatie van de school. Maar een afgesproken aanpassing van de salarissen van het personeel die per januari had moeten ingaan, is om onduidelijke redenen nog steeds niet uitbetaald.
Ten slotte heeft mevrouw Emerencia, samen met vooral de heer Lauxen, bevorderd dat er een scherpe polarisatie in de school is ontstaan tussen voor- en tegenstanders van haar beleid (en tussen lokale en niet-lokale krachten op school). Degenen die kritiek hadden op het oude bestuur en op Lydia Emerencia werd de mond gesnoerd. Zij werden op het matje geroepen en bedreigd met overplaatsing of ontslag of hun contract werd niet verlengd. Gevolg is dat nog maar een klein aantal personeelsleden openlijk voor zijn/haar mening durft uit te komen. Zij zijn het waarschijnlijk die in het stuk van Lauxen en Pourier de ‘rotte appels’ worden genoemd die Lydia Emerencia maar moet opruimen. En daarmee hebben beide ex-bestuursleden precies getypeerd hoe de leiding van de SGB met haar personeel is omgegaan. Ik had dit zelf niet treffender kunnen verwoorden! Een schoolleiding die niet met kritiek kan omgaan, is niet geschikt voor haar taak.
Hoe moet deze school nu verder? De afgelopen weken heeft het nieuwe bestuur van de SGB zich goed geïnformeerd en zij weet inmiddels van alle problemen, van de pijnpunten, de angst en de onrust die er heerst. Ze heeft ook kennis van de zorgen die de ouders hebben. Het lijkt bijna een onmenselijke klus om deze school op dit moment te moeten besturen. Maar nu het nieuwe bestuur alle kennis heeft en alle woorden zijn gewisseld, is het tijd voor daden. Ik roep het bestuur op om niet langer te wachten en tot actie over te gaan. Zij zijn het bevoegd gezag en op dit moment als enige in staat een einde te maken aan deze onwerkbare situatie op de SGB.

Jeroen Seegers is oud-docent van het SGB. Dit opiniestuk is naar het Antilliaans Dagblad gestuurd om aan te geven hoe het personeel van de SGB volgens Seegers de huidige situatie op school ervaart die het gevolg zou zijn van de aanstelling van Lydia Emerencia. Seegers geeft aan dat er al veel is geschreven over de problemen op deze school, maar dat de docenten daarin zelf nooit aan het woord zijn gelaten. Als oud-docent hoeft hij naar eigen zeggen niet te vrezen voor de represailles van de zijde van Emerencia en heeft hij daarom dit opiniestuk geschreven.