Door Zuleika Lasten en Arne Kattouw

Het is sinds kort voor Amerikanen eenvoudiger geworden om hier te komen wonen en werken. Zij kunnen nu volstaan met de aanvraag van een Verklaring van Rechtswege Toegelaten (‘de Verklaring’).
Voorheen moest een Amerikaan, evenals andere buitenlanders, een vergunning aanvragen om hier te komen wonen. Zolang de vergunning nog niet is afgegeven, mag de aanvrager niet op het eiland verblijven. De aanvraag van een dergelijke vergunning kan soms wel een tijdje duren en dat leidt tot vertraging. En de vergunning moet telkens na verloop van de periode waarvoor zij is verleend worden verlengd. Daar zijn kosten mee gemoeid en het kost tijd. Voor de buitenlander die een verblijfsvergunning aanvraagt op basis van de regeling voor kapitaalkrachtige investeerders is sinds enige maanden de situatie al iets verbeterd. In dat geval moet wel worden voldaan aan een minimum investeringseis van 500.000 gulden, maar dan geldt wel de toezegging geldt dat binnen twee weken op de aanvraag wordt beslist. En het gaat dan toch nog steeds om een vergunning die voor een bepaalde periode wordt verleend en daarna moet worden verlengd.De aanleiding voor de wijziging was een procedure bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie. Een Amerikaans staatsburger op Sint Maarten eiste van de Immigratiedienst van Sint Maarten dat hij op gelijke wijze behandeld zou worden als Europese

Nederlanders. Dat zou betekenen dat hij geen vergunning meer hoeft aan te vragen en vervolgens te verlengen, en dat hij ook niet meer een werkvergunning moet aanvragen alvorens hij kan werken. Hij eiste een verklaring dat hij van rechtswege, zonder verdere beperkingen, zou worden toegelaten. Dat lijkt misschien een verrassende claim, dat een Amerikaan meent dat hij op gelijke voet moet worden behandeld als een Europese Nederlander, want je zou kunnen denken dat er wel reden voor verschil is omdat de laatste immers het zelfde paspoort heeft als de op Sint Maarten geboren Nederlanders. Toch gaven de rechters hem gelijk. Er is namelijk in 1956 een verdrag gesloten tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Verenigde Staten van Amerika, een zogeheten vriendschapsverdrag, op basis waarvan burgers of ondernemingen uit het ene land niet mogen worden gediscrimineerd ten opzichte van die uit het andere land.
In dit geval draaide het om een bepaling uit het protocol bij het verdrag, waar expliciet wordt gezegd dat onderdanen van de Verenigde Staten in een deel van het Koninkrijk niet anders zullen worden behandeld dan Nederlanders die niet in dat deel zijn geboren. Aangezien Nederlanders die niet op Sint Maarten zijn geboren geen verblijfsvergunning hoeven aan te vragen maar de Verklaring kunnen krijgen, stelden de rechters vast dat, met toepassing van deze bepaling, Amerikaans staatsburgers ook op deze wijze op Sint Maarten moeten worden toegelaten. De uitspraak gold formeel uitsluitend voor Sint Maarten. Aangezien het Vriendschapsverdrag ook op Curaçao van toepassing is heeft de Immigratiedienst van Curaçao de regels voor Amerikaans staatsburgers ook aangepast.
Dit heeft enkele belangrijke gevolgen. Om te beginnen wordt het voor een Amerikaan dus veel eenvoudiger om op Curaçao te komen wonen of hier tijdelijk te verblijven. Hij mag nu, net als Europese Nederlanders, tot zes maanden hier als toerist verblijven zonder een vergunning te moeten aanvragen. Als hij langer wil blijven kan hij de Verklaring aanvragen en hij mag de beslissing op dit verzoek afwachten terwijl hij op Curaçao verblijft. Hij hoeft dus niet tijdelijk van het eiland weg. Een Amerikaan die nu al op Curaçao woont op basis van een verblijfsvergunning hoeft die niet meer te verlengen. Hij kan nu ook de Verklaring aanvragen en is dan van het verlengen af. Een Europese Nederlander hoeft wanneer hij hier komt wonen geen waarborgsom te betalen, dat vervalt dus ook voor Amerikanen. Een Amerikaan die hier al woont zal deze waarborgsom nu dus moeten kunnen terugvragen.
Een ander belangrijk voordeel is dat een Amerikaan geen werkvergunning meer nodig heeft. Als hij de Verklaring heeft aangevraagd, mag hij al werken in afwachting van de afgifte daarvan. Dit betekent dat hij veel sneller aan de slag kan. Zodra hij immers op Curaçao is geland kan hij de Verklaring aanvragen en daarna mag hij meteen gaan werken. Dit zal voor werkgevers ook een belangrijk aspect zijn.
Zijn er dan helemaal geen eisen meer? Dat is ook weer niet het geval. Evenals de Europese Nederlander zal de Amerikaan die hier wil komen wonen een verklaring van goed gedrag over de laatste vijf jaren moeten overleggen. Deze verklaring moet zijn afgegeven door de overheid van het land waar hij het laatst gewoond heeft. Daarnaast zal hij moeten kunnen aantonen dat hij voldoende financiële middelen heeft om de kosten van huisvesting en levensonderhoud te kunnen opbrengen. Maar daaraan zal in het algemeen zijn voldaan als hij een arbeidsovereenkomst met een lokale werkgever heeft.
Een minpuntje kan zijn dat de Sociale Verzekeringsbank ook met andere ogen naar Amerikaanse staatsburgers gaat kijken. Een buitenlander die zich op Curaçao vestigt moet namelijk bij de aanvraag van zijn verblijfsvergunning aantonen dat hij beschikt over een buitenlandse ziektekostenverzekering met werelddekking of een lokale ziektekostenverzekering. En ook daarna zal hij altijd moeten zorgen dat hij een geldige ziektekostenverzekering heeft. Nu een Amerikaan geen verblijfsvergunning meer behoeft aan te vragen zou het denkbaar kunnen zijn dat de Sociale Verzekeringsbank het standpunt gaat innemen dat in dat geval een Amerikaan die nu op Curaçao komt wonen, onder de basisverzekering ziektekosten (bvz) valt. Dat zou in het algemeen tot een lastenverzwaring leiden aangezien met name bij hogere inkomens de kosten van een particuliere ziektekostenverzekering veelal lager zijn dan de premies van de bvz.
Duidelijk is wel dat het voor Amerikanen veel gemakkelijker is geworden om zich hier te vestigen en ook direct aan het werk kunnen. In ieder geval is nu voor hen de hoeveelheid red tape aanzienlijk verminderd en dat kan alleen maar gunstig zijn voor het investeringsklimaat.
Zuleika Lasten is partner-belastingadviseur Arne Kattouw is van het Bureau Vaktechniek bij Tax wC Dutch Caribbean op Curaçao.