Sint Maarten is een corrupt boevennest, dat is het beeld dat velen overhouden aan de berichtgeving in de Nederlandse media over de ruzie tussen de regeringen van Nederland en dat piepkleine tropische stukje Koninkrijk. Aanleiding voor het conflict is het besluit van het kabinet Rutte een legertje agenten naar Sint Maarten te sturen dat orde op zaken moet stellen. Zij zullen buiten alle reguliere structuren opereren want Gerard Bouman, de baas van de Nationale Politie, vindt de lokale regering en het politiekorps niet te vertrouwen. Met minister Ard van der Steur van Veiligheid en Justitie staan de Tweede Kamerfracties van VVD, PvdA, SP en PVV pal achter die conclusie.
Dat op Sint Maarten onderwereld en bovenwereld met elkaar verweven zijn is vorig jaar bevestigd door onafhankelijke integriteitsonderzoekers. Criminele organisaties hebben een dikke vinger in het openbaar bestuur, meldden zij. De regering in Philipsburg is de eerste die de risico’s onderkent. Niet voor niets heeft zij reeds in 2012 en 2013 - overigens vergeefs - assistentie van Nederland gevraagd.
Pas op 24 mei van dit jaar ondertekenden minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Sint Maartense minister van Justitie Dennis Richardson een samenwerkingsprotocol: Nederland stelt 55 functionarissen beschikbaar om de opsporing en vervolging van integriteitsschendingen in het openbaar bestuur te intensiveren. Sint Maarten was blij dat er eindelijk hulp uit Den Haag werd gestuurd. Totdat enkele weken geleden politiechef Bouman na een etmaal op het eiland te hebben vertoefd, verklaarde dat het met de corruptie zo erg is gesteld dat van samenwerking met de lokale autoriteiten geen sprake kan zijn.
Als ‘The Friendly Island’ werkelijk zo'n corrupte bende is als waarvoor het in Nederland wordt uitgemaakt, dringt zich de vraag op hoe het zo ver heeft kunnen komen en of Nederland daar misschien zelf ook de hand in heeft gehad. De feiten op een rijtje:
- In 2005 publiceerde het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatie Centrum (WODC) van het Nederlandse ministerie van Justitie een rapport waarin werd gewaarschuwd dat professionele criminele organisaties bezig waren te infiltreren in het openbaar bestuur van Sint Maarten.
- Niettemin riep de Kamer Sint Maarten in 2010 uit tot autonoom land binnen het Koninkrijk, met alle daarbij behorende vrijheden. Dat gebeurde in het besef dat bijvoorbeeld het politiekorps getalsmatig en kwalitatief zwaar onderbezet was.
- Het Openbaar Ministerie wordt gerund door een Nederlandse procureur-generaal en dito officieren van justitie. Het politiekorps wordt geleid door een Nederlander. Er lopen bovendien al sinds jaar en dag tientallen Nederlandse rechercheurs en marechaussees rond.
- De regering staat sinds 2010 onder controle van het door Nederland in het leven geroepen College financieel toezicht waarvan de rekenmeesters vrije toegang hebben tot lands' boekhouding. Bestuurder van het College is de Nederlandse oud-minister Sybilla Dekker.
- Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft een eigen vertegenwoordiging die wekelijks aan Den Haag rapporteert wat zich op het eiland afspeelt én aan geruchten de ronde doet.
- In december is een nieuwe regering aangetreden. Plasterk beloofde alle kandidaat-bewindslieden aan een extra streng antecedentenonderzoek door de AIVD te onderwerpen.
Kortom: Nederland had en heeft alle mogelijkheden op een staatsrechtelijk ordentelijke wijze iets te ondernemen, bijvoorbeeld door vermeende corrupte politici voor de rechter te brengen. In plaats daarvan verleende het Francesco Corallo een Nederlands paspoort, een man die door de Italiaanse autoriteiten wordt beschouwd als een ‘vooraanstaand lid van een Siciliaanse maffiatak’. De man ook die volgens Kamerleden dankzij corrupte politici en agenten via zijn casino-imperium op Sint Maarten honderden miljoenen criminele winsten kan witwassen.
En al die Nederlandse rechercheurs, officieren van justitie, rechters en toezichthouders dan? Die staan erbij en kijken kennelijk de andere kant op...

Bovenstaande bijdrage heeft onze parlementair correspondent in Den Haag René Zwart geschreven voor de opinierubriek van de Volkskrant die vandaag verschijnt.