Door Zuleika Lasten en Terrence Melendez
Ook dit jaar zijn weer vele bursalen met een enkeltje vertrokken richting Nederland om daar aan het eerste jaar van een studie in het hoger onderwijs te beginnen. Daarnaast zijn er studenten die in Nederland, Amerika of elders zijn gaan studeren zonder daarbij een beroep te doen op een studiefinanciering.
Als ouder is het altijd moeilijk afscheid te nemen van uw kind wanneer hij of zij in het buitenland gaat studeren. Eenmaal gewend aan het idee en de situatie, houdt u dan goed bij hoeveel u uitgeeft aan de studie van uw kind. Een gedeelte van deze kosten kan namelijk ten laste van uw inkomen worden gebracht in uw aangifte inkomstenbelasting. Bovendien blijkt uit een recente uitspraak van het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao dat zelfs bij terugkeer van uw afgestudeerde kind, u nog steeds rekening dient te houden met de fiscale aspecten bij het helpen aflossen van zijn/haar gevormde studieschuld. Daarom beschrijven wij in dit artikel de belangrijkste fiscale aftrekposten die in verband staan tot de studiekosten en eventuele studieschuld van uw kind.
In de inkomstenbelasting komen slechts de studiekosten van de kinderen die op de ouder drukken voor aftrek in aanmerking. Uw kind dient dan jonger dan 27 jaar te zijn en het moet om een middelbare beroeps-, hogere beroeps-, universitaire of daarmee vergelijkbare opleiding gaan. Per kind kunt u in beginsel maximaal 10.000 gulden aan kosten per jaar in aanmerking nemen. Gezamenlijk kunnen ouders echter tot 20.000 gulden per kind per jaar als studiekosten aangeven. Ook voor de alleenstaande ouder bestaat de mogelijkheid om het maximale bedrag aan studiekosten te verdubbelen naar 20.000 gulden.
Onder ‘studiekosten’ wordt verstaan school- of collegegeld, kosten van lesboeken en ander verplicht lesmateriaal. Daarnaast worden ook de kosten van één retour vliegticket per jaar voor uw kind als aftrekbare studiekosten aangemerkt. De kosten voor het aanschaffen van computers, printers, geluidsapparatuur, muziekinstrumenten en dergelijke zijn niet aftrekbaar van uw belastbaar inkomen.
Veel kinderen die in Nederland studeren ontvangen studiefinanciering. Deze bestaat doorgaans voor een deel uit een studiebeurs en voor een ander deel uit een lening. De studiefinanciering die aan studenten ter beschikking wordt gesteld heeft gedeeltelijk betrekking op hun studiekosten en voor een deel op de kosten van hun levensonderhoud. Daarnaast is het ook mogelijk dat u ook wat extra geld geeft aan uw kind ter dekking van zijn of haar kosten. De vraag is dan in hoeverre uw financiële bijdrage aftrekbaar is.
In dit kader hanteert de Inspectie der Belastingen, mede aan de hand van een uitspraak van 31 oktober 2008 van de Raad van Beroep, het volgende beleid. Voor middelbare beroepsopleidingen wordt ervan uitgegaan dat 20 procent van de volledige studiefinanciering ter dekking van de studiekosten dient. Voor hogere beroeps- en universitaire opleidingen gaat men uit van 25 procent. Indien uw kind een volledige studiefinanciering ontvangt, heeft u alleen recht op aftrek van studiekosten indien u kunt aantonen dat de studiekosten die u heeft vergoed meer zijn dan voornoemde 20 procent, respectievelijk 25 procent van de studiefinanciering. Daarnaast komen ook de kosten van één reisticket in aanmerking voor aftrek.
Een voorbeeld ter verduidelijking: uw kind volgt een hogere beroepsopleiding (hbo) in Nederland en ontvangt een volledige studiefinanciering van in totaal 12.000 euro per jaar. De Inspectie gaat er dan van uit dat 25 procent van de totale studiefinanciering, namelijk 3.000 euro, ter dekking van de studiekosten van uw kind dient. Indien u kunt aantonen dat de werkelijke studiekosten van uw kind meer zijn dan 3.000 euro en dat deze studiekosten op u hebben gedrukt, kunt u het meerdere in aftrek brengen in uw aangifte inkomstenbelasting (met een maximum van 10.000 gulden per kind).
Stel dat u in totaal 4.500 euro aan studiekosten voor uw kind heeft betaald en daarnaast ook één reisticket ten bedrage van 1.000 euro voor uw kind heeft gekocht. Dan komt bij u in totaal 2.500 euro in aanmerking voor aftrek (€ 4.500 - € 3.000 + € 1.000 = € 2.500). In de praktijk zien we echter vaak dat alleen de kosten van het reisticket in aanmerking voor aftrek komen bij de ouders.
Dit is uiteraard wel anders wanneer uw kind geen of geen volledige studiefinanciering ontvangt. In dat geval kunnen de studiekosten die daadwerkelijk op u drukken sterk oplopen, waardoor ook de aftrekpost in de inkomstenbelasting zal toenemen.
Om een beroep te doen op de aftrek van studiekosten van uw kind in Nederland, moet u een berichtenformulier van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) aan de Inspectie overhandigen. Hierop wordt vermeld welke opleiding uw kind volgt. Tevens dient u het bewijs van inschrijving van uw kind bij het opleidingsinstituut aan de Inspectie te overleggen. Natuurlijk geldt dat ook voor alle bewijsstukken en specificaties van de door u gemaakte kosten. Bewaar deze dus goed, want zoals het gezegde luidt, ‘alle beetjes helpen’.
Een opmerking waard is dat indien u een ouderlijke bijdrage aan DUO of SSC betaalt, het voornoemd beleid tevens van toepassing is. Met ouderlijke bijdrage wordt verstaan het bedrag dat DUO of SSC acht dat de ouder dient bij te dragen ten behoeve van zijn kind. Dit bedrag wordt als het ware als onderdeel van de beurs gezien. De ouder dient het bedrag aan DUO of SSC te betalen, die dit vervolgens aan het kind uitkeert. Hierbij geldt wel dat het van toepassing zijnde percentage van 20 procent dan wel 25 procent van de ouderlijke bijdrage automatisch aftrekbaar zal zijn voor u als ouder, dus zonder dat onderbouwd dient te worden wat uw kind met het geld heeft gedaan.
Bij het bepalen hoe u uw kind het beste financieel kan bijstaan tijdens en zelfs na zijn/haar studieperiode, speelt ook de aftrekmogelijkheid bij het aflossen van een studielening een rol. Deze aftrekpost is met ingang van 2015 in werking getreden en dient enerzijds ter stimulering van de terugkeer van Curaçaose professionals uit het buitenland en anderzijds als tegemoetkoming voor de afgestudeerden op Curaçao die met grote problemen kampen bij het aflossen van hun studieschuld in euro’s. Bij het invullen van de aangifte inkomstenbelasting zal uw kind (te zijner tijd) namelijk niet alleen de rentelasten, maar ook de aflossing van leningen die hij/zij is aangegaan ter financiering van een opleiding of studie voor een beroep in aftrek kunnen brengen tot een maximaal bedrag van 10.000 gulden per jaar. Uw kind kan maximaal 10 jaar gebruikmaken van deze aftrekpost. Daarnaast bestaat vanaf 2015 tevens de mogelijkheid dat de werkgever van uw kind op jaarbasis maximaal 10.000 gulden onbelast bij kan dragen ter aflossing van schulden van een werknemer die zijn aangegaan ter financiering van een opleiding of een studie voor een beroep, eveneens voor een periode van maximaal 10 jaar. Dit betekent derhalve dat de bijdragen niet tot het belastbare loon van uw kind zal worden gerekend.
Hierbij is het wel belangrijk dat u tijdig beslist of en zo ja, hoe u uw kind financieel zal bijstaan. In een uitspraak van 26 mei 2016 heeft het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao namelijk bevestigd dat uitgaven gemaakt voor de studiekosten van een kind alleen aftrekbaar zijn indien deze in het betreffende jaar daadwerkelijk op de ouder(s) hebben gedrukt. In voornoemde zaak losten de ouders de studieschuld van hun kind af en wilden zij deze aflossing (gedeeltelijk) in aftrek brengen op hun inkomen in de inkomstenbelasting. Het gerecht besliste echter dat de aflossing niet aftrekbaar was voor de ouders, aangezien alleen de studiekosten die daadwerkelijk op ouders hadden gedrukt tijdens de studieperiode, conform het eerder besproken beleid, aftrekbaar zouden zijn geweest. Aangezien vanaf 2015 de aflossing van de studielening door de ex-student aftrekbaar zal zijn, is het belangrijk dat u in een vergelijkbaar scenario vanuit een fiscaal perspectief verstandig omgaat met de mogelijke aflossing van de studielening van uw kind, door bijvoorbeeld het bedrag ter aflossing van deze lening aan uw kind te schenken, zodat hij/zij vervolgens de studielening zal kunnen aflossen. Hoewel in een dergelijk geval sprake zou kunnen zijn van verschuldigde schenkingsbelasting, is het mogelijk dat het fiscale voordeel als gevolg van het aftrekrecht in de aangifte inkomstenbelasting van uw kind deze compenseert.
Vanaf het moment dat de studieperiode van uw kind aanvangt tot jaren nadat deze is beëindigd, zijn er fiscale aftrekmogelijkheden die in acht dienen te worden genomen. Door rekening te houden met de besproken aftrekposten kunt u in overleg met uw kind in alle fases een weloverwogen beslissing nemen over uw financiële steun.
Zuleika Lasten is tax partner en Terrence Melendez is manager tax bij PricewaterhouseCoopers (PwC) Dutch Caribbean op Curaçao