Woensdag behandelt de Tweede Kamer het initiatiefwetsvoorstel van André Bosman (VVD) om voorwaarden te stellen aan Caribische Nederlanders die zich in Europees Nederland willen vestigen. In de aanloop naar het debat laat het Antilliaans Dagblad voor- en tegenstanders aan het woord. Vandaag Deel 3.

Door Antoin Deul
Het gebrek aan historisch besef en zelfreflectie van de Nederlandse politiek als het aankomt op het slavernijverleden en de erfenis is stuitend te noemen. Het wetsvoorstel van het VVD-Tweede Kamerlid André Bosman, die eisen stelt aan de vestiging van Antilliaanse Nederlanders in Europees Nederland, kan niet los gezien worden van dit verleden. Je kunt je afvragen wat een Nederlandse parlementariër bezielt om zo een initiatiefwet in te dienen. Het is ronduit beschamend te noemen. De Bosmanwet grijpt terug naar het verleden waar tot 1954 een vergelijkbaar onderscheid gemaakt werd tussen aan de ene kant Nederlanders en aan de andere kant Nederlandse onderdanen in de koloniën die niet zomaar naar Nederland mochten reizen.

Politieke klimaat
Onderzoek na onderzoek getuigen van institutioneel racisme op de arbeidsmarkt, in het onderwijs, in de media en in andere instituties. In plaats van maatregelen te nemen om gelijke kansen te creëren, besloot het eerste kabinet-Rutte het zogenaamde doelgroepenbeleid in rap tempo af te schaffen. Structurele rijkssubsidies aan niet-westerse migrantenorganisaties werden stopgezet. Zelfs het NiNsee (Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis) is geschrapt van het lijstje van instituten die in aanmerking komen voor rijkssubsidie. Dit werd door de zwarte gemeenschap in Nederland ervaren als een dolksteek in de rug. Het beginsel dat er sprake is van een ongelijke startpositie van met name niet-westerse migranten in de samenleving, mede veroorzaakt door racisme en discriminatie, werd overboord gegooid. De onderliggende problematiek die hoge werkloosheid, schooluitval en criminaliteit veroorzaakt, wordt nu volledig op de schouders van niet-westerse migranten gelegd. Premier Rutte vatte het VVD-gedachtengoed samen door de volgende woorden uit te spreken op een partijcongres dit voorjaar: ,,Nieuwkomers moeten zich aanpassen en invechten.” Het is duidelijk dat er de afgelopen jaren een andere politieke wind is gaan waaien in Nederland. De toenmalige Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer vatte, in 2013, de politieke klimaatverandering als volgt samen: ,,Het politieke tij in Nederland is racistisch. Dan heb ik het niet over één partij, maar over de stemming in Den Haag. Die is tegen buitenlanders”, aldus Brenninkmeijer. In deze context moeten we het ontstaan van de Bosmanwet duiden.

Witte blinde vlek
Afgezien van de juridische, waar al uitvoerig over geschreven is, en morele aspecten van de Bosmanwet, is het onbegrijpelijk dat er in een wetsvoorstel zoveel aandacht is voor een relatief kleine groep Antilliaanse Nederlanders die overlast veroorzaken. Thom van Campen, voorzitter van de VVD-fractie in Zwolle, zei afgelopen zaterdag in deze krant dat de groep Antilliaanse overlastgevers absoluut niet representatief is om vervolgens, nog in dezelfde zin, op te merken dat ze het wel verpesten voor de goedwillenden. Nogal tegenstrijdig! Wat hij hiermee zegt is dat als iemand of een groep uit de zwarte gemeenschap over de schreef gaat de hele zwarte gemeenschap daarop aangekeken wordt. Dit is heel problematisch omdat overlast en criminaliteit gekoppeld worden aan etniciteit en niet aan individuen en sociale omstandigheden. Dit soort denkbeelden en raciale vooroordelen zitten diepgeworteld en vinden hun oorsprong in ons koloniale verleden. Er zit een manier van kijken achter die 400 jaar lang is ingesleten, en een grote witte blinde vlek heeft veroorzaakt als het gaat om anti-zwart racisme, erkenning van zwarte pijn en de bittere erfenis van ons koloniaal verleden.

Verantwoordelijkheid
De Verenigde Naties hebben 2015-2024 uitgeroepen tot de Decade for people of African descent. Met het uitroepen van de decade erkent de VN de wereldwijde structurele achterstelling en ongelijkheid waarmee mensen van Afrikaanse afkomst te kampen hebben. Alle lidstaten is gevraagd om samen met de Afro-Caribische gemeenschap in desbetreffende landen samen te werken aan positieverbetering van mensen met een Afrikaanse afkomst. In dit proces van positieverbetering staan erkenning, rechtvaardigheid en ontwikkeling centraal. Ook Europees Nederland is aan de slag gegaan om uitvoering te geven aan de Decade.
De Bosmanwet staat haaks op het gedachtengoed van de Decade en zou dus in het kader van de Decade niet aangenomen moeten worden door de Tweede Kamer. In plaats van de Bosmanwet zou het kabinet en de Tweede Kamer eerst moeten erkennen dat er sociale en economische ongelijkwaardigheid is in het Koninkrijk, veroorzaakt door het koloniale verleden. Dat heet verantwoordelijkheid nemen. Want door dat niet te erkennen, worden alleen symptomen bestreden en worden de problemen niet bij de wortel aangepakt. Geïnstitutionaliseerd racisme zoals arbeidsmarktdiscriminatie, ongelijkheid in het onderwijs en racial profiling zorgt voor ongelijke kansen en zet mensen van Afrikaanse afkomst in een achterstandspositie met alle sociale gevolgen van dien. Het wordt tijd dat de Nederlandse politiek zijn verantwoordelijkheid neemt en investeert in structurele positieverbetering van Antilliaanse Nederlanders in het gehele Koninkrijk.

Nederlanderschap
Afgezien van het racistisch karakter is het nogal vreemd dat de VVD, fervent tegenstander van doelgroepenbeleid, een wetsvoorstel lanceert dat specifiek gericht is op een doelgroep met een bepaalde afkomst. De Bosmanwet creëert twee categorieën Nederlanders. De wet is dan ook strijdig met het beginsel van 'ongedeeld Nederlanderschap'. Tevens hebben vele (internationale) organisaties het wetsontwerp getoetst en aangegeven dat de wet discriminerend is. Ondanks alle tegenstand wordt de wet deze week behandeld in de Tweede Kamer. De Nederlandse politiek zou zichzelf belachelijk maken als deze wet aangenomen wordt. Ik roep alle Tweede Kamerleden op om te kiezen voor rechtvaardigheid en gelijkheid. Niet voor niets hebben vele landgenoten hun leven gegeven zodat alle Nederlanders in vrijheid kunnen leven en zich zonder belemmering kunnen verplaatsen binnen het Koninkrijk.

Drs. Antoin Deul is sinds begin 2016 voorzitter van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee).