Door Andrés Casimiri
Snel overhaast beslissen, over een kwestie zoals het binnenhalen van Guangdong Zhenrong Energy (GZE), staat gelijk aan het in het midden van de nacht stelen van de spaargelden uit het spaarvarken van je kinderen. Je doet je kinderen en je land ernstig tekort. Laten we rustig de tijd nemen en alles wat ter tafel komt over deze organisatie inschatten. Leer het Multidisciplinair Projectteam (MDPT), dat ze binnen heeft gehaald en heeft geïntroduceerd, nader kennen.
In het ‘Plan van Aanpak Isla Raffinaderij’ (30 mei 2012) schrijft de regering van Curaçao dat het vooraf onduidelijk is in te schatten hoe groot de slaagkans is van het succesvol afronden van het traject tot een moderniseringsinvestering. Om die reden is een 2-sporenaanpak noodzakelijk. Het gaat dan om A) het uitwerken van een plan tot modernisering en investering in de raffinaderij en B) het sluiten van de raffinaderij gevolgd door ontmanteling, schoonmaak van de terreinen en het sociaal-economisch - duurzaam inrichten van het Schottegatgebied.
Bij Landsbesluit van 29/11/2013 wordt voor de aanpak van deze twee trajecten het MDPT onder leiding van de heer Werner Wiels ingesteld. Dit bestaat uit 2 deelgroepen. Elk van de opties wordt onderzocht en de vorderingen worden gemonitord.
Overigens heeft de overheid ten onrechte niet eerst onderzocht of het überhaupt wel verstandig is om te streven door te gaan met raffineren in het hart van Willemstad. Wie eerder iets van mij gelezen heeft, weet dat ik van mening ben dat het voor Curaçao in alle opzichten beter zal zijn om op het vastgoed van 800 ha dat de raffinaderij in het hart van Willemstad bezet, andere activiteiten te ontplooien. Wanneer de effecten van een raffinaderij ter plekke afgewogen zouden worden tegen de effecten van alternatief gebruik zou de balans inzichtelijk, helder en duidelijker gemaakt kunnen worden. Helaas heeft de overheid van Curaçao nooit een dergelijke waardebeoordeling gedaan en streeft zij blind naar het in stand houden van de raffinaderij in het hart van Willemstad.
Maar even terug. De bevolking heeft recht op transparantie, op toetsing en op controle van de uitvoering van overheidstaken en semioverheidstaken. Het MDPT is een semioverheidsteam.
Het MDPT is nu zo opgezet dat er maximale financiële middelen ter beschikking gesteld worden met minimale controle en minimale transparantie. Blijkt dat de voorzitter van het MDPT in het verleden betrapt is op malversaties in zijn hoedanigheid van bestuurder bij de Amfo. Daarna is hij in opspraak gekomen wegens wanbeleid als commissaris bij Aqualectra blijkens het rapport van mr. Willems.
De financiering van het MDPT komt van een semioverheidsbedrijf, Refineria di Kòrsou (RdK). Bij de benoeming van een andere directeur om de met pensioen gaande heer Herbert Mensche te vervangen, is tegen de adviezen in, de minst deskundige jaknikker neergezet. Iemand die inhoudelijk in elk opzicht de slechtste kandidaat was. Wanneer een ondeskundige jaknikker als directeur van RdK, samen met de eerder beschreven persoon van Wiels de energietoekomst van ons land moet bepalen dan vraagt dat om narigheid en ellende.
Na de opzet van de taken van het MDPT wordt er een begin gemaakt met de invulling van ‘personen’ binnen het MDPT. Er worden oud-professionals in het team benoemd. Opvallend zijn de personen die benoemd worden om hun persoonlijke bekendheid en imago. Ze hebben allemaal wel iets met de raffinaderij van doen gehad, maar waarom niet ook contemporaine collegae gevraagd? Terwijl de ‘oude’ groep vaak zoekt naar verbeteringen, komt de jonge garde met moderne praktische oplossingen die spaarzaam en duurzaam zijn.
Bij het zien van de samenstelling van dit team rijst bij mij de vraag: Moet het volk iemand vertrouwen die in het verleden zelf serieuze integriteitsproblemen heeft gehad? Heeft zo iemand wel de bekwaamheid om dit belangrijke team te leiden? Is hij zelf door een psychologisch bureau getest en heeft hij een integriteitstest ondergaan? Heeft hij bij het onderhandelen met GZE alles eruit gehaald voor Curaçao? Is de prijs die GZE betaalt voor het verkrijgen van de exploitatie van de raffinaderij, het gebruik van beide havens, Willemstad en Bullenbaai en het in beheer krijgen van onze energiesector en waterhuishouding, weldoordacht en bovenal verantwoordelijk geweest? Hoe is het mogelijk geweest om zonder enige transparantie, laat staan discussie, drie hoofdaders van je economie, de voornaamste levensbehoeften van ons land, haveninvoer, energie en water in handen te geven van een buitenlandse macht, en dat voor maar liefst 40 jaar?
Ondertussen blijven er briefjes, notities, bankafschriften en andere documenten met betrekking tot het MDPT binnenkomen. Ze geven een goede doorkijk in het reilen en zeilen van het MDPT. Het geeft de impressie dat binnen het MDPT een klein clubje aan het werk is voor eigen belang en niet in het belang van Curaçao.
Binnen het MDPT lijken allerlei financiële wantoestanden plaats te vinden. Zo staan er mensen op de payroll die daar geen of nauwelijks een tegenprestatie voor leveren. Zijn het deskundigen die een bijdrage zouden kunnen leveren of zijn het profiteurs en meepraters, voor wie 5.000 gulden per maand meer telt dan principes?
De namen en de bezigheden van een vakbondsleider en van een politicus zijn bekend, maar welke prestaties verrichten zij om elke maand maar weer 5.000 gulden op hun rekening bijgeschreven te krijgen? Waarom wordt een ex-lid van het team gewoon 7.500 gulden per maand doorbetaald nadat deze verhuisd is naar het buitenland?
Hoe zit het met ex-minister Francisca die na haar vertrek als minister van SOAW bij het MDPT tewerkgesteld wordt, waarbij haar partner, die bij de Isla werkt, net toevallig in die periode een eenmanszaakje opricht. Hij wordt niet bij het MDPT gesignaleerd, maar de eenmanszaak staat wel op de payroll van het MDPT. Is hier niet sprake van het heimelijk betalen van ex-minister Francisca via spookfacturen van haar partner?
Waarom maakt het MDPT meerdere malen geld over naar sportstichting FDRS (Fundashon Fondo pa Deporte i Responsabilidat Sosial)?
Maar er is meer:
De bedragen die aan consultants en adviseurs betaald worden lijken buitensporig. Wat heeft KPMG gedaan om voor de eerste 8 maanden, 800.000 dollar te beuren?
Er staan diverse personen uit de hoek van eerst Pueblo Soberano, later van de heer Ivar Asjes op de payroll. Is hier sprake van het uitdelen van pastechi’s?
In het jaar 2015 heeft het MDPT een presentatie gegeven en daarin staat dat 60 ha Isla-terrein gesaneerd zal worden vóór 2017. Er is tot op heden nog helemaal niets gesaneerd en in de nieuwe plannen wordt er ook helemaal geen melding meer van gemaakt. Doodgebloed kind, valse verkiezingsbelofte of wordt er gewoon maar weer wat geroepen door het MDPT?
Idem dito met betrekking tot de bedragen die GZE zou investeren. Eerst wordt er 10 miljard dollar genoemd, dan 5 miljard dollar en vervolgens 3,5 miljard dollar. Hoeveel wordt het uiteindelijk? Welke milieunormen zullen van toepassing zijn?
Er wordt geroepen dat er duizenden arbeidsplaatsen gecreëerd worden. Velen van ons weten nog hoe het met de bouw van de BOO-centrale gegaan is. Nagenoeg geen enkele lokale werknemer is ingeschakeld voor de bouw ervan. Er wordt door het MDPT aangestuurd op een opleidingscentrum voor ‘alle werknemers die in de nieuwe raffinaderij nodig zijn’. Voor dit opleidingscentrum moeten miljoenen op tafel komen. Worden we hier niet gewoon voor de gek gehouden? Als een hightech nieuwe raffinaderij en LNG-installatie gebouwd gaan worden dan zal die toch echt niet gebouwd worden door pas geschoolden, maar door ervaren werknemers? Heeft het MDPT aangegeven hoeveel arbeidskrachten er uiteindelijk voor de nieuwe raffinaderij en LNG-installatie nodig zullen zijn? Wat ik begrepen heb is dat voor het operationeel houden van de LNG-installatie niet meer dan 14 (hooggeschoolde) werknemers nodig zijn en voor een nieuwe raffinaderij waarschijnlijk niet meer dan 400 man personeel.
Hoe kan er geclaimd worden dat de Heads of Agreement (HoA) geen gevolgen heeft voor de begroting? Hoe verhoudt zich dat met de beweerdelijke 55 miljoen dollar die de Chinezen al geïnvesteerd zouden hebben in dit project, en waarvoor Curaçao schadeplichtig zou kunnen zijn als de deal niet doorgaat?
Er bestaat een enorme braindrain op het eiland. De achtergeblevenen zijn niet braindead. Ze moeten alert zijn en blijven en de boel goed in de gaten houden. Zoals het nu gaat trekt Curaçao straks gegarandeerd aan het kortste eind. Laat de nieuwe regering zo snel mogelijk het MDPT on hold zetten, en een gedegen onderzoek doen voordat verdere toezeggingen ons land nog meer engageren.
Wat dit allemaal weer bevestigt is dat één persoon, Werner Wiels, een ongekende macht is toegekend, is toegedeeld of naar zich toe heeft getrokken. Hij bepaalt wat er gebeurt. De interessante vraag is: ,,<I>Wat<I> geeft hem die macht? <I>Wie<I> geeft hem die macht?” Tijd om de boel op te ruimen. Tijd om met schone handen door te gaan. Tijd voor ‘Dignidat Humano ta Sentral’ (Menselijke Waardigheid staat Centraal). Alleen zo kan Curaçao een goede toekomst tegemoetzien.

Andrés Casimiri is medeoprichter van de stichting GreenTown Curaçao en voor lange tijd haar voorzitter geweest. Eind november 2015 droeg hij de stichting over aan zijn opvolger David Dick, maar hij blijft de verwezenlijking van GreenTown (GT) steunen. De eerste fase van GT betrof lokale bewustwording kweken en een visie neerleggen. Nu legt hij zich toe op de verwezenlijking van het project. Hij heeft daarvoor een eigen transitieteam opgezet die hem van advies dient. Het is een groep die bestaat uit internationale experts uit de olie- en gasindustrie, economen en ontwikkelaars. Als milieuaanhanger ziet hij liever helemaal géén raffinaderij. Als yu di Kòrsou pleit hij, als raffineren dan per se moet, het ver buiten de stad te houden, met minimale horizonvervuiling. Hij is blij met de opkomst van Guangdong Zhenrong Energy als investeerders en heeft hun het advies gegeven om - als het echt moet - ver buiten Willemstad, uit het zicht, een nieuwe, moderne, schone, niet vervuilende raffinaderij te bouwen en het vacante terrein van Isla schoongemaakt en bouwrijp op te leveren. Hij is te allen tijde bereid zijn kennis, ervaring en netwerken ten dienste van Curaçao te stellen.