Hans Christian Andersen schreef aan het begin van de negentiende eeuw zijn beroemde sprookje ‘De nieuwe kleren van de keizer’. De keizer gaf zijn kleermakers de opdracht hem een gewaad aan te meten dat van zo’n bijzondere stof was gemaakt dat alleen heel intelligente mensen het konden zien. De slimme kleermakers voldeden aan zijn wens. Ze deden net alsof ze een gewaad hadden gemaakt, maar feitelijk maakten ze niets. De keizer trok het niet bestaande gewaad aan (hij was zelf immers ‘zeer intelligent’ en kon natuurlijk niet toegeven dat hij eigenlijk niets zag). Vervolgens liep de keizer naakt door het paleis. Iedereen bewonderde het nieuwe gewaad, want niemand durfde tegen de keizer te zeggen dat hij geen kleren aan had. Uiteindelijk was er een klein jongetje dat riep: ,,Hij loopt in zijn nakie!” Toen was de illusie verbroken.
In hedendaagse termen zouden we zeggen dat het jongetje een klokkenluider was. In corporate governance-termen vertoonde de keizer ‘zonnekoninggedrag’. Verbluffend vaak worden grote ondernemingen en instellingen te gronde gericht door een ceo of directeur die zonnekoninggedrag vertoont. Onlangs nog werd Erik Staal in hechtenis genomen op verdenking van verduistering, witwassen en valsheid in geschrifte. Onder zijn leiding is door speculatie met derivaten een van de grootste woningbouwstichtingen van Nederland bijna failliet gegaan. Staal gaf naar verluidt in een paar jaar meer dan zes ton euro uit aan niet verantwoorde onkosten via de creditcard van het bedrijf. En wat te denken van Hübert Möllenkamp, de ceo van Rochdale, óók een woningbouwcorporatie die naar eigen zeggen opkomt voor ‘arme’ mensen. Möllenkamp werd de ‘koning’ van de PC Hooftstraat genoemd en reed rond in een Maserati Quattroporte.
Het gaat er hier niet om of het gedrag van deze topmensen afkeurenswaardig is. Het gaat er hier om hoe het toch in vredesnaam mogelijk is dat dit soort mensen, niet alleen in Nederland, maar overal ter wereld en zeker ook op Curaçao, jarenlang hun gang kunnen gaan zonder dat iemand er iets van zegt. Terug naar het sprookje. Bent u het kleine jongetje dat schreeuwt dat de keizer in zijn nakie loopt of buigt u voor de naakte keizer met een beleefde glimlach op uw gezicht en zonder uw werkelijke gedachten uit te spreken? Het is hypocriet als we allemaal pas op het moment dat de keizer is ontmaskerd ‘ach en wee’ roepen over zijn verspilling en schandalig gedrag, over zijn belastingontduiking en zelfverrijking. We zijn daar zelf onderdeel van geweest en medeverantwoordelijk voor. Die verantwoordelijkheid moeten we nemen. Daar hoort bij dat we ons altijd en overal moeten onderwerpen aan een goed systeem van toezichthouders. We moeten van onze toezichthouders verwachten dat ze stelselmatig onze hypocrisie ontmaskeren als we daar zelf te zwak voor blijken Toezichthouders die zelf meebuigen en glimlachen zijn waardeloos, net zo waardeloos overigens als onze zonnekoningen die uit alle macht en geholpen door hun advocaten en meebuigers blijven volhouden dat ze een prachtig gewaad dragen. ,,Alleen de ‘zeer intelligenten’ kunnen dat gewaad zien!” roepen zij, ,,begrijp dat toch!” Een sprookje. Trap er niet in!