Analyse
Vooraleerst: minister Marilyn Alcalá-Wallé (PAR) van Onderwijs heeft het belang van goede communicatie vóóraf met stakeholders over Feffik sterk onderschat, daardoor kon het gebeuren dat opposanten ermee aan de haal gingen en er een eigen draai aan hebben gegeven. Namelijk dat het kabinet-Rhuggenaath, dat onderwijs in het regeerakkoord nog hoog in het vaandel droeg, nu bezig zou zijn het beroepsopleidingsinstituut de nek om te draaien zónder erbij te vertellen dat er een veel beter, effectiever alternatief voor in de plaats komt. Hierdoor loopt de minister achter de feiten aan en moet zij alsnog overal vertellen dat het tegendeel het geval is, maar het kwaad is al geschied; en opnieuw is er onrust en conflict. Daarbij speelt onderwijsvakbond Sitek - beter gezegd: voorzitter Darius ‘Lio’ Plantijn - een kwalijke rol. Of hij heeft al die tijd, enkele jaren, verzuimd zijn leden bij opleidingsinstituut Feffik op de hoogte te stellen, of de vakorganisatie houdt zich bewust van de domme. Het (op verantwoorde wijze) afbouwen van Feffik om in de plaats daarvan een instelling voor vakopleidingen op te zetten die wél functioneert binnen de gestelde (financiële) normen, is namelijk zeker niet iets van nu. Dit is al op 3 februari 2016 besloten, op 8 april 2017 herhaald - mét instemming van Sitek - en op 11 mei 2017 nog eens vastgelegd in een ministeriële beschikking. Dit alles gebeurde achtereenvolgens ten tijde van de kabinetten van de premiers Ben Whiteman (Pueblo Soberano), Hensley Koeiman (MAN) en Gilmar ‘Pik’ Pisas (MFK, de partij van Gerrit Schotte die nu de grootste oppositiepartij aanvoert). Wat hieronder staat kan allemaal met documenten worden ondersteund en gestaafd.
In april 2017 juichen Sitek-voorzitter Plantijn en secretaris Efrain Gumbs in een door hen ondertekende brief de aanpak en werkwijze van dan al ex-minister Koeiman toe. Met ‘veel trots’, schrijven zij, bieden zij het resultaat aan van hetgeen met de voormalige bewindsman was bereikt, verwijzend naar een overdrachtsdocument van Koeiman. Het was volgens het vakbondsbestuur de eerste keer dat een minister een overzicht met verantwoording aan Sitek overhandigde.
Daarin staat echter onder punt 4 ‘Pakete pa stimulá Desaroyo di Forsa Laboral’ (Pakket ter stimulering van de Ontwikkeling van Arbeidskrachten) helder dat voldaan is aan het besluit van 3 februari 2016 van de toenmalige ministerraad om de subsidie aan Feffik met ingang van 1 augustus van het dan lopende jaar te beëindigen. Dit heeft te maken, legt de politiek bestuurder uit, met ‘de grote vraag op de arbeidsmarkt’ en de al eerder genomen beslissing om een nieuw beroepsopleidingeninstituut op te richten, dat zelfs al een naam heeft: Instituto Nashonal pa Desaroyo di Forsa Laboral.
Dit juicht Sitek dus toe in april vorig jaar. Of de bond heeft het vijf pagina’s tellende document niet gelezen of… Plantijn houdt zich van de domme. Maar om nu manifestaties en protestacties te houden en zelfs aan te moedigen komt gezien het voorgaande niet overtuigend over. Alle pijlen van Sitek zijn gericht op de huidige Onderwijsminister, Alcalá-Wallé, hoewel drie van haar voorgangers tot exact dezelfde conclusie en hetzelfde besluit kwamen, terwijl de zittende bewindsvrouw de afbouw zelfs met een jaar heeft uitgesteld. Op dringend verzoek van het bestuur van stichting Feffik. Dit alles wéét Sitek, want de voorzitter volgt alle ontwikkelingen op de voet. Terecht, want zo mag dat van een verantwoordelijke vakbond voor doorgaans hoger opgeleide docenten worden verwacht. Maar waarom dan de feiten toch anders afschilderen? Om onnodig onrust en vrees te creëren onder de leden en, erger, vooral de leerlingen van Feffik, in plaats van hen in dit proces te begeleiden naar de nieuwe Instituto?
Feffik is jammerlijk uitgelopen op een mislukking. Hoewel het zeker óók vaklieden heeft afgeleverd, zijn er te veel problemen. De (aanvankelijke) organisatie met een elftal plus volle reservebank aan bestuursleden - elke sector kon vijf leden aanstellen in het daardoor logge bestuur van Feffik - functioneerde niet en leidde tot onwerkbare situaties. Er was sprake van een ongelooflijk gecompliceerde statutaire structuur, waardoor per saldo iedereen de baas was maar niemand verantwoordelijk. Door deze bestuurssamenstelling was er geen beleid, geen sturing en heerste er een gespannen sfeer. Onderwijl namen de schulden toe tot ruim 19 miljoen, zoals vastgesteld door de overheidsaccountants van Soab in september 2015. Ernstiger nog: de output van het opleidingscentrum was zodanig dat sprake was van een ‘mismatch’ tussen wat aan arbeidskrachten werd geleverd en wat het bedrijfsleven vraagt en aan gekwalificeerde medewerkers nodig heeft. Kortom: Feffik was en is financieel en moreel failliet. Daar zijn álle actoren - inclusief Sitek - op aan te spreken. Immers de bond zat er middenin, maakte er deel van uit en deed dus volop mee. Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten. Mei 2018 houdt voorzitter Plantijn zich echter … van de domme. ‘It wasn’t me’, zou Shaggy zingen.
Soab gaf twee opties. Reorganiseren van binnenuit (aanvullende kosten: ruim 7,9 miljoen, zonder de kosten voor de sanering van Feffik meegerekend) of opheffen en opstarten van een nieuwe organisatie (kosten: 1,7 miljoen). De circa 66 personeelsleden zouden overigens zeker niet per se gebaat zijn met behoud van Feffik, want zo is er een vonnis uit 2012 dat een indexeringsvordering voor zo’n 4,1 miljoen pas opeisbaar is indien Feffik over de financiële middelen beschikt om tot uitbetaling over te gaan. De vraag is of Sitek daadwerkelijk in het belang van de leden optreedt, of dat de vakorganisatie haar eigen belang om invloed te blijven uitoefenen wil veiligstellen.
Het kwam uiteindelijk niet tot het opheffen van Feffik per augustus 2017, want op uitdrukkelijk verzoek van voorzitter Emelyn Solomon en vicevoorzitter Paul de Rooy nu exact een jaar geleden stemde de op dat moment kersverse minister Alcalá-Wallé in met uitstel. Op 5 juni 2017 vraagt zij de ministerraad hiermee akkoord te gaan aangezien zij een ‘zorgvuldige aanpak’ voorstaat. Het besluit tot het oprichten van een nieuw vakopleidingeninstituut was toen echter al lang en breed genomen.
Zo schrijft toenmalig minister Maurina Esprit-Maduro (voor parlementariër Gassan Dannawi in het interim-kabinet Pisas, dat geleid wordt door MFK-leider Schotte) op 11 mei 2017 over de ‘optimalisatie van de aanbieding van vakopleidingen op nationaal niveau’ dat het ‘onontbeerlijk is dat het Land Curaçao beschikt over een optimaal functionerend instituut voor het aanbod van vakopleidingen’. ,,Met dit als uitgangspunt heb ik besloten om het proces tot de opstart van een nieuwe organisatie ter verzorging van vakopleidingen en afbouw van de subsidierelatie met Feffik voort te zetten”, aldus Espirit-Maduro namens de toenmalige regering en tegenwoordig de oppositie.
Waar was Sitek toen? Het bestuur wist of kon weten dat bij ministeriële beschikking van 11 mei 2017 was besloten door de ministers van de regering-Pisas ‘akkoord te gaan met de aanbeveling van Soab om een nieuwe organisatie op te starten’ en de financiële relatie met Feffik te staken. De beschikking meldt ook dat Feffik hierover is geïnformeerd: sterker, de minister had ‘onmiskenbaar te kennen gegeven dat dit besluit van de Raad van Ministers onverkort van toepassing blijft’. Feffik (Fundashon pa Edukashon di Fishi i Kapasitashon) was en is ten dode opgeschreven. Dat wisten vier regeringen van verschillende politieke samenstellingen. Het is nu zaak dat directbetrokkenen - minister, directie, bestuur, docenten én Sitek - zich als volwassenen opstellen met enkel oog voor het belang van de leerlingen; om hen en hun ouders door middel van goede, eerlijke en volledige informatie en communicatie te verzekeren dat hun opleiding en diploma geen gevaar lopen, integendeel: meer waarde krijgt en een betere garantie biedt op daadwerkelijke aansluiting op de arbeidsmarkt en dus een baan en goede toekomst.