Wordt de minister wel goed geadviseerd?

Door Dennis Klaus
Afgelopen zaterdag kopte de voorpagina van het Antilliaans Dagblad : Nieuw Ontwerp Lagun - Architect: Wensen werkgroep verwerkt in nieuw concept. Het gaat nu om een aantal houten overkappingen die op dezelfde plekken als het vorige ontwerp staan. De Fundashon Pro Monumento heeft met afgrijzen kennis genomen van wederom een niet-passend ontwerp. De plaatjes tonen een kitscherig palapa-achtige serie gebouwtjes die rusten op boomstammen. Een plan dat oogt als een primitieve houten nederzetting in de jungle.

Een aantal zaken in dit artikel bevreemdt de Fundashon Pro Monumento (ProMo) verder ten zeerste. Allereerst wordt er over een werkgroep gesproken waarvan ProMo zich afvraagt wie en welke groeperingen en organisaties daar deel van uitmaken. Welke status heeft deze werkgroep? ProMo heeft ondertussen 20.600 handtekeningen verzameld van burgers die zich tegen de eerder gepresenteerde plannen van minister Pisas (zowel Minister President als Minister van GMN) keerden. Het bestuur van ProMo is noch bekend met de leden van de werkgroep, noch maakt ProMo zelf deel uit van deze werkgroep. Evenmin is dat het geval voor Amigu di Tera (AdT). De minister beweert dat er voor een houten gebouw geen bouw- vergunning nodig is. De vraag rijst door wie de minister in hemelsnaam geadviseerd wordt. Dat zou in de eerste instantie de ‘architect’ moeten zijn. Eenieder zichzelf respecterende architect weet dat voor ieder bouwwerk een bouwvergunning vereist is, evenals de ambtenaren die de minister bijstaan, die immers de wet behoren te kennen. Zeker de ambtenaren van VVRP.

Het EOP is duidelijk over de definitie van een bouwwerk in hoofdstuk 1, artikel 1.3. - bouwwerk: ,,Elke constructie van hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats, waarvoor zij is bedoeld, hetzij direct of indirect met de grond verbonden is, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond;”. Voorts zegt de Bouw- en Woningverordening (BWV) in art. 1 lid 1 dat een gebouw: ,,Elk alleenstaand vertrek of lokaal, elk een geheel uitmakend aantal vertrekken of lokalen, elk geheel of gedeeltelijk gesloten, voor woning bestemd getimmerte, elk niet voor woning bestemd getimmerte met een inhoud van meer dan twintig m³, elke bewaar- of opslagplaats van vloeistoffen met meer dan twee m³ inhoud; enz.enz., er volgt een lange lijst van constructies die als gebouw worden beschouwd. De lijst wordt beëindigd met: ‘…dergelijke bouwwerken, die bij onoordeelkundige samenstelling een gevaar voor de gebruikers of voor de omgeving kunnen opleveren’. Voorts zegt de BWV § 2. Art. 7: ,,Het is verboden een gebouw op te richten, voor een gedeelte te vernieuwen of als eigenaar te laten oprichten of voor een gedeelte te laten vernieuwen: a. zonder inachtneming van de voorschriften, gesteld bij of krachtens deze verordening; b. zonder bouwvergunning, tenzij artikel 10 of § 5 dezer verordening van toepassing is; c. in afwijking van het bepaalde in de bouwvergunning, behoudens nadere goedkeuring. (art. 10 en § 5 betreft eenvoudige bouwwerken en bouwwerken van eenvoudige en tijdelijke aard, zoals bouwketen e.d.). De definitie in het EOP is in deze van hogere orde.

ProMo vindt het derhalve uiterst merkwaardig dat geen enkele adviseur de minister daarop wijst. Allereerst zijn architect want die zou zeker op de hoogte moeten zijn van de (bouw-) regelgeving vigerend op Curaçao. ProMo vraagt zich daarom ook af of deze ‘architect’ wel is opgeleid tot architect. Aangezien dit een samenwerking betreft van de ministeries van GMN en VVRP dan zou men ook kunnen verwachten dat ook vanuit die desbetreffende ministeries gedegen advies zou komen. De minister is in drijfzand belandt en zinkt met elke beweging steeds dieper. Na het ontwerp bestudeerd te hebben, voor zover dat mogelijk is van twee 3D-plaatjes, moet ProMo concluderen dat in ieder geval het gigantische gebouw met restaurant is verdwenen en dat het lijkt dat er een eenvoudig toilet met andere voorzieningen komt. Maar waarom zijn gigantische afdaken met palmbladeren nodig? Iemand die daar naar het strand gaat, wordt verplicht een groot afdak te delen met meerdere mensen. Geen probleem in geval van grote groepen maar dat gebeurt zelden. Of is dit om alleen maar grote groepen toeristen te behagen? Waarom palmbladeren? Brandgevaarlijk en beslist niet duurzaam en uiterst onderhoudsintensief. Waarom kunnen het geen kleine afdakjes worden? Waarom kunnen er geen schaduwbomen geplant worden? GMN heeft hiervoor toch de kennis? Met de vissers wordt weer geen rekening gehouden en de beschikbare ruimte tussen de waterlijn en de gebouwen. Met de natuur wordt ook geen rekening gehouden, het dichtstbijzijnde gebouw is te dicht bij de waterlijn en geeft problemen bij hoog water en zware zeegang vanuit het Westen. Schildpadden die hun eieren willen leggen op het strand kunnen dat niet vanwege de betonnen vloeren die op het strand liggen. Afwatering bij zware regen geeft ook de nodige problemen.

Nu wil de overheid meerdere stranden aanpakken, zoals de minister heeft aangegeven. In enkele gevallen is dat inderdaad hoognodig mits kleinschalig en bedachtzaam. ProMo heeft ook niets tegen eigentijdse architectuur, mits zoals gezegd het bij de stranden kleinschalig is. De lifeguard-huisjes op Miami Beach zijn daar een goed voorbeeld van, zij het met een andere functie, maar wel kleinschalig en eigentijds. De vraagt rijst ook of ‘verfraaiing’ wel nodig is bij al deze locaties. De actie van ProMo heeft laten zien dat het grote publiek helemaal geen voorstander is van het ‘verfraaien’ van de stranden en baaien op grote schaal. ProMo stelt daarom voor om een openbare prijsvraag voor al die stranden uit te schrijven met vakbekwame onafhankelijke juryleden, waarbij voor alle stranden, baaien en vissersbaaien en vissershavens ontwerpen worden gemaakt, voor zover nodig. Dat past ook bij de wettelijke verplichting zulke publieke werken gefinancierd uit publieke middelen correct aan te besteden. Meerdere gediplomeerde architecten doen hun best om een goed ontwerp te presenteren. De inschrijvingen vinden anoniem plaats onder een motto. Daardoor wordt partijdigheid van de jury uitgesloten. De beloning bij winnen zou zijn om één of meerdere opdrachten te krijgen. Het is bewezen dat bij prijsvragen de beste ontwerpen worden gemaakt. De lifeguard-huisjes op Miami Beach zijn een bijzondere attractie geworden door de buitengewone architectuur. Curaçao zou daar een goed voorbeeld aan kunnen nemen.

Dennis Klaus is architect en daarnaast voorzitter van Fundashon Pro Monumento. In die hoedanigheid was hij ook de initiatiefnemer van de online petitie ‘Red onze stranden en baaien’, die inmiddels bijna 21.000 keer is ondertekend.