,,Wij zullen niet schromen alle mogelijke middelen aan te grijpen om niet alleen het Land zelf, maar ook bedrijven en zelfs personen gerechtelijk aan te spreken als zij (mede) onrechtmatig handelen.”

Door het bestuur van Clean Air Everywhere
Foundation Clean Air Everywhere (CAE) heeft met voldoening kennisgenomen van het vonnis van het Hof.
Eindelijk is het dan zover. Na zes jaar procederen stelt het gerecht ook in hoger beroep vast dat het Land onrechtmatig handelt door luchtvervuiling niet aan te pakken en de bevolking niet in te lichten. Het Hof heeft een nauwkeurige uiteenzetting gegeven van de punten waarop het Land niet doet wat het zou moeten doen. Niet alleen vandaag, maar al sinds jaar en dag. Natuurlijk weten we allemaal dat als we door Wishi en Marchena rijden dat we onze neuzen moeten dichtknijpen. Scholen moeten sluiten en metingen geven aan dat er sprake is van zeer hoge concentraties van kankerverwekkende stoffen in de lucht. Iedereen weet dat dat niet klopt. Er wordt alleen niks aan gedaan. Tot vandaag.
Het Hof heeft de volgende punten één voor één behandeld:
Hoewel het Land zegt dat CAE niet heeft aangetoond dat klachten van mensen onder de rook door luchtvervuiling komen, gaat het Hof hier niet in mee. Het is tenslotte algemeen bekend dat zo veel luchtvervuiling slecht voor je is. De rechters vinden dus wel dat het privéleven en de woonomgeving van burgers onder de rook worden aangetast.
- De rechters stellen vast dat er al vele jaren grote hoeveelheden slechte stoffen worden gemeten. Scholen moeten soms sluiten! Het Hof zegt dan ook: hier wordt de internationale wet overtreden. Het Land mag dit niet toelaten, het zegt ook dat het niet uitmaakt waar die vervuiling vandaan komt;
- De rechters vervolgen door te zeggen dat het Land wel een afweging mag maken tussen belangen van de bewoners enerzijds en de industrie aan de andere kant, maar dat het dat helemaal niet doet!;
- De rechters stellen ook dat het Land nooit de milieunormen in bestaande vergunningen heeft aangescherpt, terwijl het hier wel de mogelijkheid voor had. Door dit na te laten is de industrie dus ook nooit schoner geworden. Onze overheid stond erbij en keek ernaar. Maar heeft nooit wat gedaan;
- De rechters vervolgen door aan te geven dat het Land onderzoek na onderzoek heeft gedaan. Maar met die onderzoeken zelf heeft het nooit wat gedaan! Dat kan natuurlijk niet, ‘praatjes vullen geen gaatjes’. Het blijft bij praten en ‘mi ta bezig’;
- Het Land heeft consultants ingehuurd om de luchtvervuiling beter te kunnen meten en rapporten op te stellen voor nieuwe normen. Maar zeggen de rechters: eerst zien en dan geloven;
- Het Hof gaat daarna in op de informatievoorziening van de overheid. We weten allemaal dat die tekortschiet. Als het stinkt of als er ‘gele smurrie’ op je huis zit, hoor je niks. De rechters vinden ook dat het Land hier tekortschiet;
- Al met al zegt het Hof vervolgens dat het Land onrechtmatig tegen ons heeft gehandeld. Geen normen, geen maatregelen en geen info. Heel slecht dus;
- En het Land kan niet beweren dat de vervuiling sinds 2018 aanzienlijk is afgenomen. Dat ligt volgens de rechters niet aan genomen maatregelen, maar simpelweg omdat sinds die tijd de raffinaderij op een laag pitje brandt;
- Pas nadat er vanuit milieuorganisaties, zoals CAE, druk is gekomen om iets aan de vervuiling te doen, is het Land in beweging gekomen met een voorzet voor normen voor uitstoot;
- En ook een toegezegd gezondheidsonderzoek door het Land is niet uitgevoerd, wat wel had mogen verwacht;
- Het Hof zegt dan ook dat alle toezeggingen van nieuwe onderzoeken (onder andere met Haskoning uit Nederland) en mooie verhalen, te vaag zijn. ,,Het Land zal hiermee niet aan een veroordeling ontkomen.” In gewone mensentaal moet het Land aan de bak. Tot die tijd zullen de WHO-normen gelden.
Na al deze tikken op de vingers van de overheid geeft het Hof zelf ook aan dat het gevaar niet is geweken. Er wordt tenslotte met een nieuwe exploitant onderhandeld. De dreiging van voortduring van het onrechtmatig handelen is dan ook nog steeds aanwezig! Het Land mag echter geen voordeel hebben van de wetteloosheid, zo stellen de rechters. Het Land moet wetten maken en als het dat niet doet, dan gelden de WHO-normen.
Voor ons allemaal is het fantastisch dat dit nu duidelijk op een rij staat. De bal ligt nu dan ook bij het Land. Het Land moet met deugdelijke wetgeving komen, die aan internationale normen voldoet. Pas daarna, kan het Land een hindervergunning afgeven aan de verschillende industrieën op Curaçao. Het zal de maximaal toelaatbare vervuiling moeten verdelen over die industrieën en het zal keuzes moeten maken.
Hoe nu verder? Uiteraard is dit de belangrijkste vraag. CAE hoopt natuurlijk dat het Land de uitspraak van het Hof ter harte neemt. Maar net als vele anderen weten wij dat het Land al jaren verzuimt om aan zijn zorgplicht te voldoen. Het Land handelt al jaren onrechtmatig tegen zijn bevolking. CAE zal dan ook nauwlettend in de gaten houden wat de stappen van het Land zijn.
Wij zijn bereid mee te denken en naar oplossingen te zoeken. Gelijktijdig zullen wij juridische stappen niet schuwen als het Land geen wetgeving maakt, maar wel een hindervergunning aan de industrie afgeeft waarmee de belangen van de bewoners worden geschaad. Wij zullen niet schromen alle mogelijke middelen aan te grijpen om niet alleen het Land zelf, maar ook bedrijven en zelfs personen gerechtelijk aan te spreken als zij (mede) onrechtmatig handelen.
Wij willen onze dank uitspreken aan The Environmental Defender Law Center (EDLC www.edlc.org) uit Montana in de Verenigde Staten voor de steun gedurende de procedure, maar met name ook voor de toegezegde steun in de komende jaren. En natuurlijk ook onze dank aan de talrijke inwoners van Wishi, Marchena en Sint Michiel die ons gesteund hebben in dit lange, maar voldoening gevende proces.

De Curaçaose stichting Foundation Clean Air Everywhere werd in juni 2015 opgericht. Doel is een bijdrage te leveren aan het oplossen, terugdringen en voorkomen van milieuproblemen te Curaçao, onder meer met betrekking tot luchtkwaliteit in de meest ruime zin, in het belang van huidige en toekomstige generaties; en verder het (laten) voldoen van de luchtkwaliteit te Curaçao, in het bijzonder de luchtkwaliteit benedenwinds van het industriegebied rond het Schottegat te Curaçao, aan binnen het Koninkrijk gangbare en erkende (gezondheids)normen; en tot slot de behartiging van de belangen van de bewoners en bezoekers van Curaçao in het kader van de eerder genoemde doelstellingen. Voor meer informatie zie ook cleanaireverywhere.com