Door Michael Willem
De groei van ‘The experience economy’ weerspiegelt de toenemende wens van mensen om te ‘beleven’ in plaats van te ‘consumeren’, te ‘doen’ in plaats van te ‘hebben’. Het gaat om het genereren van gedenkwaardige gebeurtenissen die persoonlijk en uniek zijn en een belangrijke emotionele impact hebben. De ervaringseconomie is vooral duidelijk in de reis- en toerismesector, waar ‘reizigers’ tegenwoordig steeds meer aangetrokken worden tot reizen als een vorm van zelfverwezenlijking en persoonlijke transformatie en groei. Ze willen meer dan een eenvoudig bezoek aan een nieuwe bestemming of een dagje relaxen op het strand. In plaats daarvan is de reis die ze zoeken een ervaring van de wereld die diep gaat - een die hen verandert op manieren waarvan ze zich misschien niet eens van bewust zijn.
Er zijn verschillende mogelijke verklaringen voor de groei van de experience economy. Sommigen zien het als een reactie op de steeds digitaler wordende aard van ons leven - in een wereld waar we altijd verbonden zijn en zoveel tijd besteden aan interactie in cyberspace, neemt de marginale waarde van de fysieke wereld toe. We hoeven misschien niet langer naar een fysieke winkel, kantoor of restaurant te gaan, maar we kiezen ervoor om dit te doen vanwege de waarde van het ervaren van sociale interacties en verschillende omgevingen. Op dezelfde manier zoeken we naar meer persoonlijke ervaringen en meer culturele participatie, in plaats van simpelweg meer ‘dingen’ te verwerven.
Anderen begrijpen de trend van de experience economy als een natuurlijke evolutie in de consumptieattitudes van de groeiende middenklasse die mogelijk ‘piek’ heeft bereikt. Naarmate de rijkdom toeneemt, komt er een punt waarop materiële statussymbolen minder aantrekkelijk worden in vergelijking met diensten en ervaringen die kunnen leiden tot ‘zelfverwezenlijking’ door mensen te helpen hun ambities te verwezenlijken. Sommigen spreken zelfs van een opkomende ‘transformatie-economie’, waarbij beleving niet meer gaat over genieten, maar over persoonlijke transformatie. Deze ervaringen worden steeds vaker mogelijk gemaakt door nieuwe technologieën (bijvoorbeeld 4D-cinema, virtual reality), vooral sinds de Covid-19-pandemie.
Een ander perspectief is dat de belevingseconomie deels een reactie is op de toenemende maatschappelijke bezorgdheid over duurzaamheid en ‘milieudegradatie’. Mensen die minder willen consumeren, stimuleren de groei van de deeleconomie en de opkomst van huur- en abonnementsmodellen voor dingen (van meubels tot auto’s en zelfs kleding) en diensten (van vervoer tot accommodatie). Deze modellen stellen consumenten in staat om producten te ervaren/gebruiken zonder ze te bezitten, en om te genieten van meer interactieve diensten die gewoonlijk gekoppeld zijn aan een idee van meer authenticiteit en verantwoordelijkheid.
Over het algemeen betekent dit een belangrijke verschuiving in het genereren van economische waarde, van producten naar diensten en een noodzaak voor producenten/retailers om te heroverwegen hoe ze klantervaringen bieden en een servicecultuur creëren. Dit omvat het gebruik van nieuwe technologieën (zij het met het voorbehoud dat technologische ontwikkelingen het bieden van persoonlijke service en het verlangen van mensen naar emotie en intimiteit moeten ondersteunen, niet vervangen).
Houd deze trend in gedachten, in onze pogingen tot het bewerkstellingen van een meer duurzame economische (toeristische) groei.

Michael ‘Mike’ Willem is oud-politicus voor de PAR. Hij is onder andere oud-gedeputeerde van Financiën van het Eilandgebied Curaçao en minister van Arbeid en Sociale Zaken van de Nederlandse Antillen. Willem heeft onder meer gewerkt bij Shell/Refineria Isla en Kodela. Verder was hij directeur van de aannemersvereniging AAV. Momenteel is hij lid van de Raad van Advies (RvA), bestuurslid van SBTNO en directeur van consultancybedrijf P&P Advice and Management.