Ingezonden stukken

Arbeidsconflicten worden traditiegetrouw geanalyseerd aan de hand van personages of karikaturen. Te noemen: ‘De consultant Errol Cova verspreidt het kwaad en manipuleert arbeiders; een persoonlijk clash tussen Errol Cova en Lio Plantijn weerhoudt dat de onderwijzersvakbond Sitek actieve participatie aan de vakbondsacties’; enzovoorts. De bekende wetenschapper Albert Einstein zei, je kunt ontstane problemen niet op de dezelfde gradatieniveau oplossen, zoals ze ‘getriggerd’ zijn. Je moet op een hoger abstractieniveau de problemen analyseren op zoek naar mogelijke oplossingen. Dit is voor mij de ‘trigger’ om te schrijven.
De landscrisis is niet alleen debet aan externe economische factoren, maar vooral aan specifieke situaties die zich op het lokale vlak afspelen. Bijvoorbeeld de in totaal 400 (=120+280) werknemers die ontslagen worden bij UTS is niet een proces van nu, maar haar oorsprong dateert reeds al van meer dan vijf á zes jaar geleden. Maar ‘de Curaçaose Struisvogel’ heeft keer op keer het laten afweten en benodigde transitiereorganisaties niet bijtijds doorgevoerd met als resultaat: ‘zachte heelmeesters maken (nu) stinkende wonden’. Het karakter van de landscrisis betreft veel meer dan structurele jaarlijkse verliezen op de winst- en verliesrekeningen van diverse overheids-nv’s. Het betreft het verloop van een volgende moderniseringsgolf, bijvoorbeeld bij UTS en straks ook bij de raffinaderij Isla waar oude in nieuwe technologie wordt vervangen. De consequentie is dat werknemers met verouderde kennis afgevloeid worden door hernieuwde automatisering, digitalisering en door inzet van nieuwe kenniswerkers in het arbeidsproces. Een zogeheten nieuwe efficiëntieslag wordt doorgevoerd. ‘Heilige huisjes’ binnen organisaties kunnen door besturen en/ of de politiek niet meer worden afgeschermd. Ook de algemene verkoopmarkten van producten en diensten zijn uit balans geraakt door voortschrijdende disruptieve ontwikkelingen in de economie, financiën en technologie.
Eind oktober heb ik het artikel ‘Eiland van de Struisvogels’ gepubliceerd. Toen wist ik niet dat zes weken daarna vakbondsacties zouden ontstaan, ‘getriggerd’ door één ondoordachte beslissing. Een besluit om de WA-premie met 13,5 procent te verhogen tot een maximum van 100 gulden. Hoe komt dat? Is dit de laatste druppel op een volle emmer met frustraties bij het volk? Door deze ondoordachte beslissing is een onzichtbare tolerantiegrens of beter gezegd armoedegrens overschreden. De vakbonden halen allerlei plannen uit de kast: plan A, plan B, plan C, plan D en nog meer. Maar de grootste afwezige is het volk zelf, die massaal niet zichtbaar participeert aan de vakbondsacties. Niemand kan met exactheid zeggen wat is de waarheid in dezen, maar de interne rust en vrede heeft een onverwachte dreun gekregen. Een lichtpunt in deze turbulentie is de gedane oproep vanuit de kerkgenootschap van Jan Doret. Vertegenwoordigers van Boca Sami nemen het initiatief om de geboortedag van dr. Amado Römer te herdenken. Op 5 december 1921 heeft Römer voor het eerst het levenslicht gezien. Römer was een mens met principes. Amado Römer was groot voorvechter tegen sociale onrechtvaardigheid, vormgever van arme arbeiderskinderen, pionier van het coöperativisme en vakbondsbeweging. De herdenking gebeurt met een oproep tot zelfreflectie middenin een periode dat vakbondsacties worden gehouden. De essentie van zo’n herdenking stipt ook de fundamentele vraag aan: hoe kan Curaçao zich ontwikkelen in de richting van een echte ‘coöperatieve samenleving’? Meer dan ooit zijn wijsheden, inspiratie en actieve vormingsinitiatieven nodig bij de dagelijkse invulling van goed leiderschap en goed bestuur voor behoud van ons ‘Dushi Kòrsou’. De conclusie is ook dat tot nu toe onzichtbaar gebleven coöperatieve krachten, zich met creatieve en innovatieve initiatieven zichtbaar dienen te ontpoppen. Deze initiatieven dienen gebaseerd te zijn op gepaste sociale ondernemerschapsvaardigheden, om vooral de negatieve consequenties van disruptieve ontwikkelen te matigen.
Sharnon Isenia,
Willemstad