Veel politieke partijen: No problem!
Allereerst: Als een groot aantal partijen meer mensen ertoe beweegt te gaan stemmen, dan is daarom al het grote aantal gerechtvaardigd.
Twee: Het grote aantal bevordert ook de keuzevrijheid. De autowereld bijvoorbeeld, heeft veel autoproducenten met een groot aanbod aan nieuwe modellen; ruim 200 per jaar! En toch is een auto eenzelfde product: Een machine voor het vervoer van mensen. Maar, door het uitgebreide assortiment kan de consument precies zijn favoriete auto kopen. Modellen of zelfs merken die niet meer populair zijn verdwijnen van de markt. Naar analogie daarvan is de politieke wereld; de markt van de volksvertegenwoordiging. Ook daar zijn er producenten (politieke partij) en consumenten (kiezer). De kiezer wil zijn favoriete vertegenwoordiger vinden. De politieke partij is niet meer dan het vehikel voor de kiezer om zijn politieke vervoer te regelen. Dan is het feit, dat er op Curaçao steeds weer een groot aantal politieke instanties aan een verkiezing meedoen heel normaal.
Drie: Een groot aantal aan politieke partijen is ook in goede balans met de democratie, de demos (Grieks voor volk) en krateo (Grieks voor regeren). Athene, de Griekse stadsstaat, waar de democratie haar intrede deed, was relatief klein in oppervlakte en bevolking en daarom was het mogelijk om elke inwoner te incorporeren in de besluitname. Naarmate de tijd vorderde verdween de democratie; de ridder werd liever koning dan gekozen president. Met de komst van Montesquieu/Rousseau, de Franse Revolutie en Amerika kreeg de democratie een eerste nieuwe stap naar een hedendaagse wereldomvattende heerschappij. Bij die herintroductie bleek, dat de Atheense omstandigheden niet meer bestonden. Landen waren groter geworden in zowel aantal inwoners als vierkante kilometers. De democratie moest dus via volksvertegenwoordigers. Hoeveel vertegenwoordigers in de vorm van politieke partijen zijn dan optimaal? Hoeveel automerken of computermodellen? De markt zal dat zelf wel uitmaken, enzovoorts.
Vier: De vermeende overdaad aan politieke partijen heeft ook te maken met een verkeerde toepassing van het democratische principe. Onze democratische bestuursstructuur steunt op drie pilaren: de wetgevende, uitvoerende- en rechterlijke macht. Inhoudende dat de bevolking de leden van alle drie machten moet mogen kiezen. Maar op Curaçao kan de bevolking alleen de leden der wetgevende macht kiezen. Tevens indirect omdat het stemresultaat naar zetels voor de politieke partijen wordt vertaald. Dan zijn het de politieke partijen die het laatste woord hebben over wie volksvertegenwoordiger wordt. Via deze indirecte vertegenwoordiging én de formateur komt er een nog indirectere regeringskabinet. De bevolking kiest dus noch de leden van de uitvoerende macht noch die van de rechterlijke macht, waardoor het gehele structuur indruist tegen de democratische principes.
Het systeem kan met een aantal eenvoudige verbeteringen met een steviger democratische grondslag worden bekleed en dat is met inbegrip van de rechterlijke macht. Om met deze laatste te beginnen. De verkiezing van de leden van de rechterlijke macht - hooggeschoolde deskundigen - is om praktische redenen niet toepasbaar. Maar een bevolkingsaandeel in de verkiezing van de president van de rechtbank is toch zeker mogelijk? Door de keuze te laten zijn tussen gevestigde rechters zoals nu reeds het geval is, maar de uiteindelijke aanwijzing via een volksverkiezing te leiden, verbetert de democratie en ontstaat een inniger contact tussen rechter en bevolking, zonder dat de gerechtelijke pilaar aan kwaliteit inboet.
Ook in de verkiezing van de wetgevende- en uitvoerende macht moeten democratische verbeteringen worden aangebracht. De verkiezing hierbij moet in de eerste plaats gescheiden worden en in de tweede plaats via directe keuze. Dat verbetert de volksvertegenwoordiging op beide niveaus substantieel. Immers, als de gekozenen het niet goed doen dan is hun kans op herverkiezing verdwenen. Niet zoals nu, waar de plaats op de zetel afhankelijk is van de machtsbasis van de kandidaat in de partij of de overeenstemming van de partijbonzen.
Deze verbeteringen garanderen: transparante verkiezingen; democratisch legitieme volksvertegenwoordigers; een duidelijke ambtstermijn en verantwoording over de gediende periode.
Hitzig Bazur, Curaçao
