Kruideniersmentaliteit
Het is ontegenzeggelijk waar dat er sinds 10 oktober 2010 veel is geïnvesteerd in onder meer het onderwijs, de gezondheidszorg en de veiligheid. Maar daarover willen we het hier niet hebben, zoals we ook onbesproken laten wat er allemaal (en dat is heel veel) mis is met de invoering van Nederlandse wet- en regelgeving of het feit dat het wegpoetsen van achterstallig onderhoud aan wegen, gebouwen en infrastructuur niet wil vlotten.
Een veel groter onderwerp van zorg is of het Rijk wel de juiste partner is voor Caribisch Nederland: Zijn ministers en hun ambtenaren die gewend zijn zich met grote zaken bezig te houden wel in staat zich in te leven in de noden van amper 20.000 landgenoten, verdeeld over drie ‘snippertjes’ in de Caribische Zee met elk een eigen karakter en dat ook nog eens op bijna 8.000 kilometer afstand? Van een aantal moet helaas zelfs de wil daartoe in twijfel worden getrokken, getuige het cynisme waarmee sommigen spreken over alles wat zich in het Caribische deel van het Koninkrijk afspeelt.
De besprekingen die de delegaties van de drie eilanden deze week met de verschillende ministeries voerden, hebben het gevoel van onbehagen alleen maar versterkt. Bij elk departement werden zij verwelkomd met de waarschuwing dat Nederland moet bezuinigen, alsof er een stelletje bedelaars de hand kwam ophouden.
Maar de grootste domper is de uitkomst van het bestuurlijk overleg met minister Liesbeth Spies van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (CDA). Op grond van eigen feitenonderzoek kan zij niet langer ontkennen dat de Rijksbijdrage waarmee de Eilandbesturen hun taken moeten bekostigen veel te laag is. In het magerste scenario moet de zogeheten vrije uitkering van 34,7 miljoen dollar verhoogd worden naar 42,9 miljoen en in het optimale scenario naar 61,1 miljoen. Je zou mogen verwachten dat de Rijksbijdrage onmiddellijk met terugwerkende kracht en vergezeld van excuses wordt aangevuld tot tenminste de ondergrens. Maar nee, eerst moet het kabinet een standpunt innemen of de vrije uitkering überhaupt zal worden verhoogd en zo ja met hoeveel.
Om eventueel optimisme op voorhand de kop in te drukken, vroeg Spies de delegaties ook nog eens om begrip voor de benarde financiële situatie waarin Nederland verkeert. Als de minister daarin een rechtvaardiging vindt om de hand op de knip te houden, dan moet zij er niet gek van op kijken dat de burgers van Caribisch Nederland hun laatste restje vertrouwen in het moederland opgeven. Want naar Nederlandse maatstaven is 20 of 30 miljoen helemaal niks.
Ter illustratie: Afgezet tegen de besparing van in totaal 34 miljard euro die deze regeringsperiode moet worden gerealiseerd, vormt ophoging van de vrije uitkering tot het optimale niveau minder dan één miljoenste deel van een procent. Nederland behoort tot de rijkste landen van de wereld. Als er al burgers in het Europese deel zijn die iets merken van de bezuinigingen, komt dat vooral omdat het rechtse kabinet Rutte, dansend naar de pijpen van PVV-leider Geert Wilders, de rekening van de crisis vooral legt bij de zwakkeren in de samenleving.
De houding die Den Haag deze week jegens Bonaire, Sint Eustatius en Saba etaleerde, getuigt van een wel heel treurig stemmende kruideniersmentaliteit.
