Zorg om zorg
Het College financieel toezicht (Cft) wijst in een recent advies op een ontwikkeling die enigszins stilletjes plaatsvindt, maar wel de aandacht vereist. De Curaçaose overheid - nu reeds almachtig op het gebied van de gezondheidszorg - wint steeds meer terrein en heeft straks volledig de overhand. Particuliere (ziektekosten)verzekeraars zijn en worden met de basisverzekering verder uit de markt gedrukt en het nieuwe ziekenhuis, Hospital Nobo Otrobanda (HNO), wordt een ‘staatsziekenhuis’. En onderwijl worden private klinieken en laboratoria, evenals zelfstandig opererende medisch specialisten, opgeslokt. Op zich niet onmiddellijk iets mis mee. Volksgezondheid is op Curaçao veelal een publieke aangelegenheid en wordt met publieke gelden gefinancierd. En als daar voldoende controle op is, kan het ook goed functioneren. Maar de praktijk heeft geleerd dat de overheid van Curaçao en/of overheidsentiteiten niet uitblinken door effectiviteit en efficiëntie. Dat geldt helemaal als de overheid monopolist is. Dan is het zelfs uitkijken geblazen! Zowel afnemers (patiënten) als leveranciers (bedrijven) zijn dan overgeleverd aan de grillen - om maar niet te spreken van de willekeur - van een log overheidsapparaat waar niemand de verantwoordelijkheid neemt of verantwoording aflegt. Belandt het (nieuwe) ziekenhuis in de rode cijfers? Ontbreken er medicijnen of is er een machine defect? Kan de rekening van de aanbieder van medische artikelen niet worden betaald? Is er bij de SVB sprake van een tekort van het ziektefonds? Geen probleem, de premie wordt een procentpunt of meer opgeschroefd. Protesteren helpt niet. Overstappen, als patiënt of leverancier, kan toch niet. Er is één verzekeraar en er is één staatsziekenhuis. Wie er niet aan wil, moet zich maar laten verzekeren en behandelen in het buitenland. Dat laatste kan natuurlijk lang niet iedereen. De basisverzekering had en heeft in principe tot oogmerk de ziektekosten te beperken. Het nieuwe ziekenhuis, een absolute must, past in het grote alomvattende plan om de uitgaven te beheersen. Los van het advies om een ‘onafhankelijke zorgautoriteit’ te introduceren, moeten er ook meer instrumenten zijn waarmee de kwetsbare burger zich kan weren tegen de grote anonieme staat. De situatie bij energiemonopolist Aqualectra is in zekere zin vergelijkbaar; Curaçao is niet een beetje maar verreweg het duurst qua stroom en leidingwater. Is de kwaliteit beter dan op de andere eilanden? Niet bepaald. Maar de bevolking heeft geen keus en doet er niets tegen als het tarief weer eens iets omhoog gaat. Deze praktijk is er de reden van dat de zogeheten ‘cost of doing business’ zo hoog is, met gevolgen voor alle bedrijfssectoren en dus de economie en werkgelegenheid. Het hoeft echt niet ‘meer markt, minder overheid’ te zijn, maar - zolang de overheid een slechte trackrecord heeft - ook niet omgekeerd: ‘minder markt, meer overheid’. De regering is voornemens een mededingingsautoriteit te introduceren om gezonde concurrentie te bevorderen. Prima, maar wat te doen met de monopolistische overheid?
