Van onze correspondent
Den Haag - Het VN-Comité tegen Foltering (CAT) vindt dat op Aruba, Curaçao en Sint Maarten met spoed een goede asielprocedure moet worden vastgesteld. Dat staat in de conclusies en aanbeveling van de zevende periodieke rapportage over het Koninkrijk.
Het Koninkrijk is op 20 en 21 november voor het CAT verschenen. Daarbij is Den Haag verantwoordelijk voor het hele Koninkrijk, dus ook voor de autonome Caribische landen.
Tegenover de zorgen over onder andere het asielbeleid op Curaçao staan ook positieve ontwikkelingen. Zo is de definitie van huiselijk geweld in de strafwetgeving op Sint Maarten uitgebreid, wordt mensensmokkel en -handel in het Caribische deel van het Koninkrijk aangepakt en wordt beter toezicht gehouden op de behandeling van gedetineerden op Curaçao.
Dat neemt niet weg dat de lijst met zorgpunten een stuk langer is. Die gaat overigens niet alleen over de Caribische eilanden, ook in Europees Nederland zijn nog genoeg verbeterpunten.
Over Curaçao noemt het CAT een aantal van ‘meer dan duizend’ Venezolanen die in 2017 zijn uitgezet, terwijl ‘een aantal’ van hen heeft aangegeven bang te zijn te worden gemarteld of mishandeld bij hun terugkeer. Het comité is bezorgd omdat Curaçao, Aruba en Sint Maarten geen vluchtelingen- en asielwetgeving hebben. Een ‘aanzienlijk gat’ in de wetgeving, aldus het CAT.
Ook de ‘mensonterende omstandigheden’ tijdens de detentie worden genoemd, inclusief mishandeling door de politie en immigratiefunctionarissen. Vandaar de aanbeveling dat een asielprocedure moet worden vastgesteld. Daarin moet een grondig onderzoek worden opgenomen naar mogelijke marteling in het land van bestemming. Het CAT noemt Nederlandse hulp hierbij nadrukkelijk, ‘in overeenstemming met artikel 43 van het Statuut’.
In het algemeen maakt het CAT zich zorgen over de detentieomstandigheden in de drie autonome landen. Ook ontbreken onderzoeksgegevens naar geweld in de gevangenissen. Het management van de gevangenissen moet worden verbeterd en er moet een betere bescherming komen voor kwetsbare gevangenen. Gedetineerden moeten ook kunnen rekenen op voldoende juridische bijstand.
Het CAT dringt bij Aruba, Curaçao en Sint Maarten aan op de oprichting van een nationaal instituut voor de mensenrechten. Dit werd al in 2012 aangegeven, maar is nog steeds niet gebeurd. Op Aruba ontbreekt bovendien nog steeds een ombudsman.
In de begeleidende brief aan de Tweede Kamer schrijft minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid dat het Koninkrijk tot 7 december 2019 de tijd heeft om te reageren op de aanbevelingen over asielprocedures. Voor de overige bevindingen is die termijn drie jaar langer, dus tot 7 december 2022.
