Van een onzer verslaggevers
Willemstad - ,,Bij een deel van het bestuur van Curaçao kan je je afvragen of het onze partner is of een van onze subjecten.”
Dit stellen procureur-generaal Guus Schram en officier van justitie Gert Rip in een interview in Inzicht, digitaal magazine voor professionals die zich met de aanpak van de ondermijnende criminaliteit bezighouden. Procureur-generaal Schram noemt Gerrit Schotte (MFK) als voorbeeld. ,,De strafbare feiten waarvoor hij veroordeeld is, zijn gepleegd in de aanloop naar zijn minister-presidentschap”, zegt Schram. Verzucht: ,,Dat zou dan onze partner moeten zijn in de aanpak van ondermijning.” Een haperend of corrupt bestuur vraagt om een bredere rol van het OM in de samenleving, aldus de PG, die aangeeft dat het OM in het gat springt dat het bestuur laat liggen.Officier van justitie Gert Rip zet zich sinds vier jaar in tegen corruptie en andere vormen van criminaliteit op Curaçao en St. Maarten. Een van zijn vele strafzaken is de grootste zaak uit de geschiedenis van Curaçao: de moord op politicus Helmin Wiels in 2013. Tips leiden de officier en zijn team al snel naar de schutter: huurmoordenaar Elvis K., maar ook naar de moordmakelaars Burney F. en Luigi F. Toch is Rip het hardst op zoek naar de opdrachtgevers die het motief kunnen verraden. ,,De moord op een populaire politicus ondermijnt de democratische samenleving”, zegt OvJ Rip. ,,We vermoeden dat Wiels door zijn politieke tegenstanders het zwijgen is opgelegd.”Omdat het OM op Curaçao en St. Maarten niet altijd kan samenwerken met het bestuur, zoekt het Team Bestrijding Ondermijning (TBO) naar andere partners: Kamers van Koophandel, financiële toezichthouders en de landrecherches. Maar het feit dat vooral Nederlandse officieren de grote, ingewikkelde strafzaken in het Caribisch gebied doen, is niet goed voor de beeldvorming, aldus Schram. ,,Het is ingewikkeld om dat goed te doen. Hoe gebruik je de voordelen van het feit dat je uit Nederland komt zonder je te Nederlands op te stellen?” Ook om die reden zoekt het TBO de samenwerking met de lokale organisaties, aldus de PG.Naast corruptie kennen de eilanden veel geweldscriminaliteit, zo staat verder in het artikel te lezen. Vorig jaar telde Curaçao maar liefst 25 levensdelicten. Het percentage levensdelicten is daarmee ongeveer 25 keer zo hoog is als in Nederland, aldus Inzicht, dat stelt: ,,De bevolking op het eiland grijpt snel naar vuurwapens en die zijn er ook veel. Op die manier zie je ondermijning op de Cariben terugkomen, maar zeker ook in de kansspelen. Online gokken is een groot probleem. Twee officieren hebben vorig jaar nog een grote zaak gedaan op het eiland waarbij tachtig miljoen gulden verbeurd is verklaard. Dat is veertig miljoen euro, voor deze landen een mega bedrag.” Eén verdachte zou tien procent van de netto-opbrengsten van de belasting voor heel Curaçao in één jaar in zijn zak hebben gestoken. ,,Dat heeft enorme impact. Het blijkt nog steeds lastig om dit soort criminelen blijvend buiten de ondermijning van de democratie te houden”, aldus Schram.Als de aanpak van ondermijning strafrechtelijk wordt bekeken, boekt het TBO succes, zo constateert de PG. ,,Maar waar het team het liefst naartoe wil, is dat er verontwaardiging vanuit de samenleving komt. Op Curaçao lijkt die wens voorzichtig de goede kant op te bewegen.” Over de ontwikkelingen op Sint Maarten is Schram somberder. ,,Sint Maarten telt veel mensen van buitenaf die een paar jaar op het eiland verblijven en weinig binding hebben met de samenleving. Op het eiland leeft een kleine groep die bepaalt hoe het daar gaat, de rest van de samenleving lijdt daaronder.” Het stemgedrag laat zien dat op St. Maarten niet wordt gekozen voor een nieuwe richting, aldus Schram. ,,Als die verontwaardiging niet in de samenleving zit, bereik je minder met strafzaken.”De reden dat het TBO is opgericht om ook de ‘untouchables’ van de eilanden aan te pakken. ,,Bij ondermijnende criminaliteit zie je dat de onderwereld infiltreert in de bovenwereld. We moeten oppassen dat die grens niet volledig vervaagt”, aldus de procureur-generaal.
