Boekje open over parlementair Slavernijdebat in 1862

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Het onderzoeksrapport over de twee weken durende debatten over de afschaffing van de slavernij in 1862 is deze week overhandigd aan de voorzitter van de Tweede Kamer Vera Bergkamp (D66).

Zij ontving het van de voorzitter van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) en twee van de onderzoekers Mano Delea en Mitchell Esajas van The Black Archives. De internationaal bekende onderzoeksleider Kwame Nimako kon door andere verplichtingen niet aanwezig zijn.
Het onderzoek werd vier jaar geleden op initiatief van minister Wouter Koolmees (D66) van Sociale Zaken ingesteld en bijna twee jaar geleden afgerond, maar met name vanwege corona liet de officiële overhandiging lang op zich wachten. Het rapport kreeg de titel ‘Waarom vrijheid niet kon wachten: Het parlementair debat rondom de afschaffing van de slavernij’.
Met dit rapport worden voor het eerst de standpunten gepubliceerd van de verschillende
Tweede Kamerleden die aan het debat deelnamen. De onderzoekers zijn hiervoor de archieven ingedoken van het Nationaal Archief. Alle notulen van het debat zijn doorgespit en de Kamerleden worden woord voor woord geciteerd in hun motivatie om de slavernij af te schaffen. Het rapport geeft een beknopt antwoord op de vraag waarom Nederland een van de laatste Europese mogendheden was die de slavernij pas in de tweede helft van de 19e eeuw afschafte. Groot-Brittannië en Frankrijk waren eerder in respectievelijk 1833 en 1848.
Black Archives: ,,De titel van het rapport weerspiegelt de stemming van de Nederlandse parlementsleden ten tijde van het parlementair debat. Sommigen noemden slavernij een ‘schandelijk systeem’ maar ook een ‘smet’ of een ‘vloek’. Toch duurde het lang tot men tot een besluit kwam. De afschaffing vond plaats onder bepaalde voorwaarden, zoals onder andere dat vrijgemaakten in Suriname nog tot 1873 moesten doorwerken en dat plantage-eigenaren ‘schadeloosstelling’ kregen.”
,,De timing van de overhandiging kon eigenlijk niet beter. Vorige week werd bekend gemaakt dat de Nederlandse staat excuses gaat maken voor haar rol in de slavernij. Dit onderzoek onderstreept de noodzaak daarvan en dat excuses eigenlijk gepaard dienen te gaan met een vorm van herstel(betalingen). In 1862 was er al een enkel parlementslid, namelijk Elout van Soeterwoude, dat zich afvroeg of de slaafgemaakten eigenlijk geen recht hadden op compensatie.” Van Soeterwoude was van de Anti-Revolutionaire Partij.
Het onderzoek is gratis te downloaden op de site van de The Black Archives.