Door Sharnon Isenia

Januari is de eerste maand van het jaar in de Gregoriaanse kalender en vertegenwoordigt het begin van een nieuw jaar en nieuwe mogelijkheden. De naam ‘januari’ is afgeleid van de Romeinse god Janus. Janus symboliseert de Romeinse god van het begin, het einde, transities, in- en uitgangen. Hij werd vaak afgebeeld met twee gezichten, één kijkend naar het verleden en de ander naar de toekomst. Janus belichaamde de thema’s van reflectie en vernieuwing. Januari werd toegevoegd aan de Romeinse kalender door koning Numa Pompilius rond 713 voor Christus.

Vóór deze hervorming begon de Romeinse kalender in maart, in lijn met het agrarische seizoen. De Romeinse kalender bestond eerst uit tien maanden. Vervolgens werd het uitgebreid naar twaalf maanden. In de naamgeving van diverse maanden kun je nog steeds de oorspronkelijk tien-deling opsporen. Bijvoorbeeld ‘september’ is afgeleid van het Latijnse woord ‘septem’, wat ‘zeven’ betekent. September was oorspronkelijk de zevende maand van het jaar in de oude Romeinse kalender voordat januari en februari werden toegevoegd. Hoewel het nu de negende maand van het jaar is in de moderne kalender, behield september zijn naam die verwijst naar het oorspronkelijke nummer van de maand in de kalender van die tijd.

Numa verplaatste het begin van het jaar naar januari om Janus te eren en het belang van plannen voor de toekomst in het burgerlijke en religieuze leven te benadrukken. Januari symboliseert planning en het stellen van doelen voor het nieuwe jaar. Veel mensen maken gebruik van deze tijd om nieuwe plannen te maken, doelen te stellen en zich voor te bereiden op wat ze in het komende jaar willen bereiken. Het is een periode waarin mensen vaak reflecteren op het afgelopen jaar, evalueren wat goed ging en wat verbeterd kan worden; en vervolgens plannen maken om hun doelen te bereiken. Het begin van het jaar symboliseert dus vaak een frisse start en een nieuwe kans om dingen anders of beter te doen.

Onder Julius Caesars kalenderhervorming in 45 voor Christus werd 1 januari geformaliseerd als het begin van het nieuwe jaar. De associatie met Janus versterkte de thema’s van transities en frisse starts van de maand, een erfenis die voortleeft in moderne vieringen van het nieuwe jaar. Prettig nieuwjaar 2025!