Regering-Pisas niet te spreken over handelwijze Van Huffelen

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De regering-Pisas (MFK/PNP) spreekt van ‘discriminatie’ en van een typische ‘verdeel- en heerssituatie’ die door Nederland is gecreëerd. Zelf vindt staatssecretaris Alexandra van Huffelen deze verwijten wel heel heftig, maar zij herkent zich er verder niet in.

De verwijten komen terug in een uitvoerig schrijven namens premier Gilmar Pisas en Financiënminister Javier Silvania, maar getekend door hun partijgenoot Charles Cooper (MFK), aan de Staten van Curaçao. Het is een Nederlandstalige brief met als onderwerp ‘Gang van zaken rondom herfinanciering covid-leningen en koppeling met Ennia-lening door Nederland’.
In het onderhandelingsproces om te komen tot een kapitaalinjectie voor de doorstart van Ennia Caribe Lening (ECL) is volgens de ondertekenaars ‘telkens sprake geweest van willekeur’. ,,Oftewel het gebruik van dwang vanuit een perspectief van financieel gezag, in ieder geval een eigengereide handelwijze van ‘wie betaalt bepaalt’.”

Maar ook is volgens de MFK-bewindslieden sprake van ‘onnodige discriminatie’: ,,Terwijl er sprake is van nagenoeg identieke situaties die, ondanks het feit dat het financieel belang van Curaçao verreweg het grootst is, in principe op dezelfde wijze moeten worden behandeld, wordt er door een gunstigere behandeling c.q. bejegening van Sint Maarten door Nederland een typische verdeel en heers situatie gecreëerd”. Zoals deze krant gisteren berichtte ‘krijgt’ Sint Maarten een rente van 3,4 procent, terwijl Curaçao 5,1 procent moet betalen (en overigens Aruba 6,9 procent).

Er is veel oud zeer, blijkt, want: ,,Ook het consequent onnodig zwartmaken van Curaçao versus Sint Maarten in brieven en verslagen aan de Tweede Kamer is een frequent voorkomend verschijnsel bij rapportages van de staatssecretaris van BZK (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) over de herfinanciering van de covidleningen, de projecties, maar ook in de rapportages met betrekking tot de agenda en uitvoering van het Landspakket.”

Volgens de regering in Fòrti bestaat ‘bij velen binnen onze gemeenschap’ stellig de indruk dat, met name door de harde Nederlandse voorwaarden voor het aangaan van de Ennia-lening, er sprake lijkt te zijn van een situatie van ‘detournement de pouvoir’: ,,Vanwege het feit dat Curaçao ingevolge de Rijkswet financieel toezicht (Rft) alleen bij de Nederlandse Staat zulke grote bedragen kan lenen (het zou gaan om 1,3 miljard gulden), wordt door Nederland met een ander doel misbruik gemaakt van genoemde bevoegdheid om de leningscapaciteit van Curaçao decennialang te beperken, ongeacht de gevolgen voor het Land in het algemeen en voor haar meerjarige begroting, de overheidsinvesteringen en economische groei in het bijzonder.”
En nóg zijn Pisas, Silvania en Cooper niet uitgeraasd: ,,Dit alles riekt in ieder geval niet naar handelingen van een financieel sterkere partner die te goeder trouw handelt jegens een financieel zwakkere partner binnen een en hetzelfde Koninkrijk, waarin solidariteit, gelijkwaardigheid en gemeenschappelijkheid leidende beginselen (behoren te) zijn.”

Tijdens de onderhandelingen zou ‘door BZK vele malen botweg zijn gesteld’ dat een op zichzelf gezien acceptabele optie voor Nederland ‘onbespreekbaar’ is, of wordt een risico-opslag voor de in rekening te brengen rente ‘letterlijk afgedwongen’, in de ogen van Curaçao ‘zonder nadere motivering of met een motivering die geen hout snijdt’. In een recente brief, vervolgt het verslag aan de Staten, ‘is zelfs gedreigd met de bewering dat Curaçao in ‘default’ zal raken als de geheel onacceptabele leenovereenkomst niet binnen een dag ondertekend zou worden’, Dit terwijl slechts minder dan een maand geleden - namelijk op 13 september 2023 - in de Tweede Kamer juist is beweerd dat Aruba, Curaçao en Sint Maarten niet bij machte zullen zijn om de covidleningen op dit moment ineens te kunnen terugbetalen en aldus zal door Nederland (moeten) worden overgegaan tot meerjarige herfinanciering tegen gunstige voorwaarden.

‘Botte vergeldingspolitiek’
De regering-Pisas heeft op 9 oktober aan staatssecretaris Van Huffelen van BZK te kennen gegeven het ten zeerste te betreuren dat zij - ‘kennelijk teleurgesteld door onze gemotiveerde keuze’ - ‘de weg van vergelding en/of onderdrukzetting schijnt te willen bewandelen’ met de aanbieding van een hoogst ongebruikelijke leenovereenkomst, ‘waarmee wij ons ten principale niet kunnen verenigen’.

Een en ander onder meer vanwege de door haar in de overeenkomst opgenomen overwegingen en/of bepalingen en in de brief aan de Tweede Kamer geschetste gang van zaken, ‘alsmede door de discriminatie die zij heeft toegepast’ tussen de voorwaarden bij de herfinanciering van de coronaleningen voor Curaçao en Sint Maarten voor wat betreft het rentepercentage, de looptijd van de herfinanciering en de vereiste aflossing aan het eind van genoemde looptijd.

De regering in Willemstad wil dat de aan Curaçao aangeboden herfinanciering dezelfde voorwaarden kennen, waaronder het rentepercentage en de vereiste aflossing, als die ook voor Sint Maarten gelden. ,,Dit laatste mede op basis van het feit dat er sprake is van een door de Curaçao, Sint Maarten en de Centrale Bank CBCS gedragen oplossing voor de Ennia-problematiek, waarover slechts het Gerecht een definitief oordeel kan geven wanneer het zover is.”

Er is volgens de brief van Pisas en Silvania, ondertekend door Cooper, ‘zo te zien meer aan de aan de hand dan louter botte vergeldingspolitiek’ als gevolg van het feit dat de regering van Curaçao er op gemotiveerde wijze niet voor heeft gekozen om het aanbod van Van Huffelen voor de Ennia-lening te aanvaarden; een aanbod dat letterlijk de begroting van Curaçao voor de komende decennia ‘op slot’ zet en waarvoor het College financieel toezicht (Cft) ernstig heeft gewaarschuwd.
,,Ook het overleg met, alsmede de besluitvorming door, de Nederlandse regering voldoet niet aan de collegialiteitsnormen die behoren te bestaan tussen gelijkwaardige partners binnen het Koninkrijk. Dit klemt des te meer, omdat menige beginselen van behoorlijk bestuur al dan niet bewust worden overtreden.”