Damen erkent geen schuld maar betaalt nabestaanden wel

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Uit een onderzoek naar een duikongeval bij Damen Shiprepair Curaçao (DSCu) in september 2020 concludeert het Openbaar Ministerie (OM) dat het vermoeden bevestigd wordt dat er sprake is geweest van dood door schuld. Besloten is echter om tot een transactie te komen waarbij Damen de nabestaanden een vergoeding betaald heeft. In een bericht van het OM wordt daarbij uitgelegd dat het scheepsreparatiebedrijf daarmee geen schuld bekent. Want, zo wordt van de zijde van het Damen zelf uitgelegd (zie kader op pagina 4), het is de vraag of Damen of het duikbedrijf Curaçao Industrial Diving als onderaannemer schuldig is. Omdat de samenwerking met het duikbedrijf is stopgezet, verkeert deze kleine familieonderneming inmiddels in financieel zwaar weer.

Bij het ongeval zijn twee duikers van de gespecialiseerde onderaannemer, die op de werf werkzaamheden verrichtten, om het leven gekomen. ,,Een zorgvuldige beoordeling van alle feiten, omstandigheden en belangen in deze zaak heeft geresulteerd in de beslissing om aan DSCu een transactie aan te bieden ter voorkoming van verdere strafvervolging”, aldus het OM. De nabestaanden zijn hierover geïnformeerd en het OM vindt een transactie ‘in dit geval een passende afdoening’. Op 5 oktober 2023 hebben het OM en DSCu de transactieovereenkomst gesloten. ,,Daarbij erkent het scheepsreparatiebedrijf geen schuld, maar voelt - vooral naar de nabestaanden - een morele verantwoordelijkheid. In het kader van de transactie betaalt DSCu een geldsom van in totaal 300.000 gulden aan de nabestaanden van de twee slachtoffers. Tevens betaalt het bedrijf een transactiebedrag van 50.000 gulden, welk bedrag aantoonbaar en verifieerbaar zal worden geïnvesteerd in training en opleiding van het personeel dat werkzaam is bij DSCu.” OM legt verder uit dat de eerdergenoemde investering ertoe bijdraagt te voorkomen dat dergelijke ongevallen zich in de toekomst wederom voordoen. OM: ,,In aanvulling daarop heeft DSCu haar processen en beleid aangepast, alsmede maatregelen getroffen, ter voorkoming van nieuwe ongevallen.”

De Arbeidsinspectie Curaçao, die valt onder het ministerie van Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn (SOAW), heeft de conclusies van het onderzoeksrapport naar de pers gestuurd. In het verslag staat wat er precies is gebeurd: ,,Het leegpompen van het B-dok verliep die dag trager dan normaal. Men vermoedde dat dit kwam doordat een sluis onderin lekte en men stuurde daarom twee duikers om dit lek te dichten, zoals men vaker doet. Daarbij dacht men dat de hulpsluis dicht stond, maar deze stond juist open door een defect dat men niet had kunnen inschatten. Door de sterke stroming die ontstond werden de twee duikers in een kanaal meegezogen tot onder in een rooster, waar ze niet uit konden met als gevolg dat hun lucht opraakte en ze verdronken. Toen men aan de kade merkte dat het te lang duurde voordat de duikers weer boven kwamen, is actie ondernomen om na te gaan wat er aan de hand was. Toen men door had dat de twee duikers onder het rooster vast zaten, is met behulp van een hijskraan het rooster verwijderd en zijn de twee duikers naar het oppervlak gebracht. Er is nog getracht om reanimatie te verrichten maar helaas waren beide duikers overleden. Maatregelen zijn genomen om herhaling te voorkomen.” Een van die maatregelen is in elk geval dat het niet langer toegestaan is om duikers in te zetten voor het afdichten van lekkages aan de hoofdafsluiter van het dok.

Pas na drie jaar informatie
De Inspectie stelt zelf de vraag waarom het ruim drie jaar heeft geduurd voordat informatie hierover kon worden gegeven. En antwoordt vervolgens: ,,Normaal gesproken kan de afdeling Inspectie Arbeidsveiligheid van de Inspectie SOAW binnen enkele weken of bij complexe ongevallen enkele maanden een onderzoek afronden. De Inspectie SOAW verricht een technisch onderzoek dat niet gericht is om een schuldige aan te wijzen voor bestraffing maar om de oorzaak en toedracht vast te stellen om herhaling te voorkomen. Doordat dit ongeval technisch ingewikkeld was, verzocht het OM om diens strafrechtelijk onderzoek in samenwerking te verrichten met het technische onderzoek van de Inspectie. De Inspectie heeft daarmee ingestemd en heeft de verhoren van getuigen samen met de recherche verricht. Zolang het strafrechtelijk onderzoek nog niet was afgerond kon ook de Inspectie geen informatie publiceren.”

Het OM is nu tot afronding gekomen van de zaak door met Damen tot een schikking te komen, zo wordt verder uitgelegd, en daardoor kan ook de Inspectie nu haar onderzoek afronden en de conclusies publiceren. Het onderzoeksrapport bevat veel privé-informatie van betrokken personen en wordt daarom in principe alleen gedeeld met de familie en advocaat van de naaste familie van de slachtoffers, met de werkgever/ opdrachtgever en aannemer (in dit geval Damen en het duikbedrijf Curaçao Industrial Diving) en indien gewenst het OM en het Gerecht.

Schikking met Damen
In een bericht van DSCu wordt wat dieper ingegaan op de getroffen schikking met de families van de slachtoffers van het duikongeval. Daarin wordt uitgelegd dat er niet alleen een financiële tegemoetkoming is overeengekomen voor de nabestaanden maar dat er ook aandacht gegeven zal worden aan preventiemaatregelen die het veiligheidsbewustzijn bij de werknemers van de werf en zijn onderaannemers moet vergroten. Volgens Peter Luiten, managing director van DSCu, moest er wel een oplossing komen, omdat de families van de werknemers na het tragische duikongeval geen financiële ondersteuning hebben ontvangen van hun eigen werkgever Curaçao Industrial Diving. Dit is volgens hem enerzijds wel begrijpelijk, omdat Damen na het duikongeval extra veiligheidsmaatregelen heeft genomen en heeft besloten om de duikwerkzaamheden bij een ander professioneel duikbedrijf onder te brengen. ,,Omdat Curaçao Industrial Diving voor een groot deel afhankelijk was van de duikwerkzaamheden op de scheepswerf, kwam het bedrijf in de financiële problemen, waardoor compensatie aan de slachtoffers uitbleef”, zo legt Luiten nader uit.

Volgens DSCu het het OM onderzocht of het duikbedrijf als werkgever van de verongelukte duikers aansprakelijk gesteld moet worden of Damen als hoofdaannemer.
Luiten: ,,Dit bleek geen eenvoudige vraag te zijn, omdat DSCu als scheepsreparatiebedrijf onderaannemers inhuurt voor bedrijfsactiviteiten die niet tot hun ‘core business’ behoren. Damen voelt zich als hoofdaannemer wel verantwoordelijk voor de veiligheid van alle werknemers die werken op de werf en betreurt dat de bestaande veiligheidsmaatregelen niet hebben geresulteerd in het voorkomen van het duikongeluk.” Voor het gespecialiseerde duikbedrijf had het bedrijfsongeval een enorme impact. Het duikbedrijf is een relatief klein familiebedrijf met een hecht team, waarbij de tijdens het ongeval dienstdoende supervisor de broer was van een van de verongelukte duikers. ,,Het duikbedrijf Curaçao Industrial Diving is buiten deze schikking met het Openbaar Ministerie gehouden vanwege het gebrek aan financiële middelen”, zo wordt er door de managing director nog aan toegevoegd.