Van een onzer verslaggeefsters
Philipsburg - De ministerraad heeft een plan goedgekeurd om het ondernemingsbestuur (corporate governance) op Princess Juliana International Airport (PJIA) te verbeteren. Hiermee wordt de rol van de Corporate Governance Council (CGC) bij de besluitvorming versterkt.
Dat staat in een brief van minister-president Silveria Jacobs van 20 februari aan het Nederlandse staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Raymond Knops. De brief is ruim drie maanden oud maar inmiddels uitgelekt naar The Daily Herald.
Jacobs laat in de brief aan Knops weten dat het verbeterplan van de ministerraad voor de corporate governance van de luchthaven is gebaseerd op de aanbevelingen van juli 2020 van de Corporate Governance Taskforce, die als voorwaarde voor de verbouwing van de terminal zijn ingesteld. De taskforce heeft op 6 februari een nota met aanbevelingen verstrekt.
Volgens de brief van Jacobs is de ministerraad van plan een ontwikkelings-, exploitatie- en onderhoudsovereenkomst (Doma) op te stellen waarin alle luchthavenactiva worden overgedragen aan de eigendom van PJIA-holding; PJIAH. Alle activa blijven ook bij PJIAH. ,,Zolang beide vennootschappen blijven bestaan, zal het aantal leden van zowel de raad van commissarissen als de raad van bestuur dienovereenkomstig worden aangepast”, schrijft Jacobs. De statuten van PJIAH en PJIA-werkmaatschappij PJIAE zullen worden aangepast en ‘beroepsprofielen en competenties’ zullen worden gedefinieerd.
Daarnaast zal het CGC worden versterkt ‘door een fundament te leggen met een two-tier system, inclusief drie units om te kunnen helpen bij het verder definiëren van de beroepsprofielen en competenties’. Het verbeterplan ontneemt PJIAH ook enige onafhankelijke besluitvorming en geeft de CGC meer spreekrecht.
Als het plan wordt uitgevoerd, zou PJIAH expliciet toestemming moeten krijgen van de overheid - als enige aandeelhouder - om onroerend goed te verwerven, verwerken, beheren, ontwikkelen, leasen of hypotheken. PJIAH zou ook groen licht van de overheid nodig hebben om jaarlijkse en meerjarige budgetten vast te stellen. Vervolgens zou de overheid advies moeten vragen en ontvangen van de CGC om deze transacties goed te keuren. Volgens het verbeterplan zouden het advies van de CGC en de reacties van de regering worden gepubliceerd om ‘transparantie en verantwoording te waarborgen’.
De uitvoering van het verbeterplan zou worden begeleid door een projectmanager, waarbij technische ondersteuning wordt geboden via de Landspakketten van het nog op te richten Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling (Coho).
Hoewel het goedgekeurde plan meer rechten aan de CGC geeft, volgde het blijkbaar niet precies de aanbevelingen van de taskforce. In plaats van alleen advies te geven, stelde de taskforce voor om expliciet toestemming van de CGC te vragen. ,,De zorgen van de taskforce hebben betrekking op het waarborgen dat we voldoende checks and balances (transparantie en verantwoording) hebben gedurende het hele proces van besluitvorming over corporate governance. Deze checks and balances zullen niet gerealiseerd worden met de voorgestelde goedkeuringsbevoegdheid van de CGC”, zo schreef Jacobs in de brief. ,,De nieuwe constructie van de CGC, zoals voorgesteld door de taskforce, zal de bevoegdheden wegnemen die al zijn toegewezen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het voorstel van de taskforce geeft de CGC in feite de volledige controle over de activa van de luchthaven. Dit is in strijd met het recht op grond van corporate governance-principes van de aandeelhouder om belangrijke beslissingen goed te keuren.”
In de brief zei Jacobs dat de taskforce wilde dat de goedkeuring van CGC vereist was om ‘de exploitatie van de luchthaven te vrijwaren van politieke invloeden en druk van personen en organisaties die de belangen van het land niet vooropstellen’. De ministerraad was het niet eens met deze beoordeling, aangezien het goedgekeurde plan voldoende was om te waken tegen ongepaste invloeden van buitenaf. ,,Na de zorg van de taskforce goed te hebben overwogen, vraagt de ministerraad zich af hoe het geven van goedkeuringsinstanties aan de CGC de genoemde waarborgen biedt; zelfs personen binnen de CGC kunnen worden onderworpen aan genoemde invloeden en druk”, schreef Jacobs.
De brief van Jacobs aan Knops is ruim drie maanden oud en er is in de tussentijd veel gebeurd bij PJIAE en PJIAH. Sinds 20 februari werd de chief executive officer (ceo) Brian Mingo van PJIAE ontslagen en later teruggeplaatst door de rechtbank, werden drie nieuwe bestuursleden voorgedragen voor de raad van commissarissen van PJIAH en werd PJIAH-directeur Dexter Doncher geschorst, vermoedelijk omdat hij een belangrijke rol had gespeeld in zowel het ontslag van Mingo als de verhuizing om nieuwe bestuursleden te installeren. Royal Schiphol Group heeft ook besloten haar steun aan het reconstructieproject van de terminal in te trekken, wat negatieve gevolgen zou kunnen hebben voor de financiering van het project via het door de Wereldbank beheerde St. Maarten Trust Fund.
Het is onduidelijk of het implementatieplan dat in de brief van Jacobs van 20 februari is besproken nog steeds op tafel ligt of dat er wijzigingen zijn doorgevoerd. Tijdens het recente bezoek van Knops aan het eiland zouden Jacobs en Irion de kwestie uitgebreid hebben besproken met de Nederlandse staatssecretaris. Wel is duidelijk dat de maatregelen van de overheid om de corporate governance op de luchthaven te verbeteren, niet voldoende zijn voor Knops en de Nederlandse regering, aangezien de Rijksministerraad eind mei besloot verdere liquiditeitssteun uit te stellen totdat ‘goed bestuur werd hersteld op de Princess Juliana International Airport’.
Noch de regering in Philipsburg, noch daar in Den Haag heeft ooit publiekelijk duidelijk gemaakt welke concrete stappen nodig zijn om goed ondernemingsbestuur te herstellen.
