Van onze correspondent

Den Haag - Het Nederlandse kabinet krijgt het steeds moeilijker om ingrijpen op Sint Maarten wegens de deplorabele toestand bij de gevangenis Point Blanche af te wijzen.

Het College voor de Rechten van de Mens (CVRM) heeft de Raad van Europa geadviseerd Nederland onder verscherpt toezicht te stellen. ,,De Nederlandse regering zal een actieve rol moeten spelen bij het waarborgen van de mensenrechten”, schrijft het CVRM.
Ambtenaren van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) blijken minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming en staatssecretaris Raymond Knops van Koninkrijksrelaties hiervoor al in oktober en nogmaals eind januari te hebben gewaarschuwd. Dit blijkt uit een tweetal nota’s die door het Nederlandse actualiteitenprogramma Nieuwsuur donderdag werden onthuld.
Het terugsturen van na orkaan Irma in Nederland (en Curaçao) opgevangen gedetineerden uit Sint Maarten zouden in de huidige situatie neerkomen op een schending van de mensenrechten door Nederland. Zowel het CVRM als de ambtenaren wijzen op artikel 43 van het Statuut, waarin staat dat het Koninkrijk de mensenrechten moet waarborgen.
De brief van het CVRM dateert van 14 februari. Een dag eerder wees Knops in een overleg met de commissie voor Koninkrijksrelaties van de Tweede Kamer ingrijpen opnieuw af, omdat er ‘beweging’ zat in de verbeteringen bij de gevangenis op Sint Maarten. GroenLinks, VVD en SP hadden daarbij zo hun twijfels.
De uitspraak van 9 oktober 2018 van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in de zaak Corallo is de directe aanleiding voor de hele kwestie. De casinomagnaat, die in afwachting van zijn uitlevering naar Italië vast zat en klaagde over de mensonterende omstandigheden, werd in het gelijk gesteld. Zijn detentie was een schending van het inmiddels bekende artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).
De detentiesituatie op Sint Maarten, zowel in de politiecel als in de Point Blanche-gevangenis, moet worden verbeterd naar aanleiding van de uitspraak. Het Comité van Ministers van de Raad van Europa ziet toe op de uitvoering van arresten van het Hof en vraagt advies hierover aan het CVRM. Die kan een standaard of intensief toezicht adviseren en koos in de brief van 14 februari voor het laatste.
Het CVRM voert hiervoor onder andere aan dat de situatie al voor orkaan Irma volgens de Raad voor de Rechtshandhaving onmenselijk was (‘hit rock bottom’ schrijft het comité in de Engelstalige brief). De zaak Corallo was geen op zichzelf staand incident. Al sinds 10 oktober 2010 wordt aangedrongen op verbetering, maar het is alleen maar erger geworden, ondanks een plan van aanpak.
Hoewel ingrijpen door het Koninkrijk (lees: Den Haag, red.) een ultimum remedium is, concludeert het CVRM dat het hier tijd voor is. De procedure voor intensief toezicht door de Raad van Europa moet volgens het CVRM worden toegepast in de hoop dat dit een impuls geeft ‘aan alle verantwoordelijken om op de kortst mogelijke termijn de situatie in overeenstemming met mensenrechten te brengen’.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft op 22 februari met een korte brief gereageerd naar de Raad van Europa. Daarin belooft het ministerie voor 9 april informatie te verstrekken over genomen en geplande maatregelen in het kader van het plan van aanpak.