Waarom laat minister Silvania het zover komen?
Zo voortvarend en met de nodige fanfare als minister Javier Silvania (MFK) op zijn Facebookpagina allerlei problemen zegt op te lossen, zo besluiteloos en zwijgzaam is hij met betrekking tot de CMC-problematiek, waaronder de LNT-problematiek (Landsverordening Normering Topinkomens) voor medische professionals, met alle ernstige consequenties die dit met zich meebrengt voor het CMC en de gezondheidszorg voor de bevolking van Curaçao. De sfeer binnen het ziekenhuis is er al een tijd om te snijden, nadat er letterlijk per januari 2025 is begonnen met een oplopende korting in de salarissen van de medisch specialisten. De bewindsman kijkt ernaar, maar acteert niet. Een terugblik en de stand van zaken, en ook de vraag waarom de minister de zaak zo laat overkoken.
April 2024
De LNT-kwestie bij CMC speelt al langer dan een jaar. In een brief van 29 april 2024 aan specialistenvereniging LVMPiDC heeft Silvania aangegeven dat de Raad van Ministers zou hebben besloten dat de implementatie van maatregelen ter verbetering van de kwaliteit van de zorg een voorwaarde is voor een verhoging van de maximumbezoldiging voor de medische professionals tot 501.000 gulden (een verhoging van nagenoeg 30 procent). Hiertoe diende een aantal maatregelen in een beslisdocument te worden opgenomen, waaronder het implementeren van een prestatiebeloningssysteem met bijbehorende prestatie-indicatoren en de wijze van prestatiemeting.
Het CMC heeft dit beslisdocument opgesteld en op 21 augustus 2024 aan de minister gepresenteerd. Zoals in dit beslisdocument is opgenomen, heeft CMC met de medische professionals afspraken gemaakt over Kwaliteitsaspecten, Opleiding en Onderwijs, alsmede Productie (de zogenaamde ‘Koop-determinanten’), om de kwaliteit van de geleverde zorg verder te optimaliseren. Daarnaast is in het beslisdocument aangegeven dat de Koop-determinanten middels een gezamenlijke commissie besproken en aangescherpt zouden gaan worden, als onderdeel van de nieuwe arbeidsvoorwaarden voor de specialisten. In de commissie zou dan per determinant een systeem worden ontwikkeld voor vastlegging, monitoring en sturing; met als doel om een systematiek te implementeren die kan worden aangemerkt als maatregel, zoals bedoeld in de brief van de minister van 29 april 2024, te weten: productienormen voor medische specialisten en een prestatiebeloningssysteem met bijbehorende indicatoren en de wijze van meting.
Daarmee zou worden voldaan aan twee van de voorwaarden om te komen tot een verhoging van de LNT-norm voor de medische professionals. Hiertoe is de commissie herijking BMP - een commissie die al in 2022 in het leven was geroepen om te komen tot een nieuwe arbeidsvoorwaardenregeling ‘Beloning Medische Professionals’ (BMP) - nieuw leven ingeblazen. Vertegenwoordigers van CMC, de LVMPiDC en het Medisch Stafbestuur (MSB) maken deel uit van deze commissie. Tijdens de overleggen in de commissie is echter gebleken dat partijen op bepaalde punten een verschillende zienswijze hebben over de voorwaarden voor de voorgenomen verhoging van de maximumbezoldigingsnorm voor specialisten op grond van de LNT. In een brief van 6 november 2024 heeft CMC dan ook aan de minister gevraagd op een aantal punten ten aanzien van het beslisdocument en de voorgenomen verhoging van de LNT-norm, opheldering te geven.
In de tussentijd bleek dat door middel van een besluit van de Raad van Ministers van 28 augustus 2024 de Stichting Bureau Toezicht en Normering Overheidsentiteiten (SBTNO) was gevraagd om te adviseren over het voornemen om de LNT-norm voor de medische professionals te verhogen. Daarbij is ook een concept-Landsbesluit houdende algemene maatregelen ter uitvoering van de LNT, met een nota van toelichting, aan SBTNO voorgelegd (concept-LBham). Dit concept-LBham bevat de aanwijzing van medische specialisten als topfunctionarissen waarvoor de bezoldiging kan worden verhoogd tot een maximum van 130 procent van de LNT-norm, met name vanwege de specifieke deskundigheid en de krapte op de arbeidsmarkt van deze topfunctionarissen. Ook stelt het concept-LBham de verkorting van bestaande wachtlijsten als een voorwaarde voor de verhoging van LNT-norm voor specialisten.
SBTNO heeft op 19 september 2024 advies uitgebracht. Zoals hieruit blijkt, hebben minister Silvania en Inspecteur-Generaal van de Volksgezondheid, Sirving Keli, al op 12 april 2024 positief geadviseerd over een hogere maximum bezoldigingsnorm voor medische professionals. In het rapport van SBTNO staat in dat verband dat de minister een analyse heeft laten uitvoeren om te bepalen of er sprake is van bijzondere arbeidsmarktomstandigheden en specifieke expertise van medici, waaruit is gebleken dat een verhoging van de LNT-norm met 30 procent te rechtvaardigen is. Ook de Inspecteur-Generaal heeft positief geadviseerd over de voorgenomen verhoging. Zoals daarnaast uit het advies van SBTNO blijkt, heeft ook de Sociale Verzekeringsbank (SVB) - die de loonkosten van de medische professionals grotendeels financiert - positief geadviseerd over een verhoging van de LNT-norm voor de medische professionals.
Waarom?
De vraag is daarom: waarom laat minister Silvania het dan toch zover komen dat er een crisisachtige sfeer ontstaat binnen de muren van CMC? Inspecteur-Generaal Keli schreef letterlijk: ,,Met de verhoging van de LNT norm tot 501.000 voor medisch specialisten zal de rust in de gezondheidszorg terugkeren.” Bewindsman Silvania moet zich bewust zijn van niet alleen de politiek-bestuurlijke verantwoordelijkheid maar zelfs de rechtsplicht, op basis van de Staatsregeling van Curaçao (grondwet), om maatregelen te treffen ter bevordering van de volksgezondheid. Het betreffende artikel 25, eerste lid van de Staatsregeling, stelt feitelijk dat het Land verplicht is om kordaat en effectief wetgeving door te voeren ter bevordering van de volksgezondheid op Curaçao. Van de bevolking dus. Door het uitblijven van maatregelen, van formele besluitvorming van Silvania met betrekking tot het oprekken van de LNT-norm voor medische professionals, dreigt een situatie te ontstaan waarbij CMC niet meer aan haar wettelijke taak tot verlening van verantwoorde zorg kan voldoen. Naar de reden(en) waarom deze minister geen actie onderneemt en het laat aankomen op een rechtszaak blijft het gissen. Of is het, zoals boze tongen beweren, dat hij zich - met de verkiezingen in zicht - door kennelijk electorale overwegingen laat leiden; namelijk dat Silvania wil voorkomen dat door verhoging van de LNT-norm het beeld ontstaat dat hij als ‘man van het volk’ opkomt voor een handjevol ‘rijke medici’; eerder door hem negatief afgeschilderd? Door echter beslissingen voor zich uit te schuiven, handelt hij juist niet in het belang van het volk.
Direct gevaar
Het wordt allemaal nóg ernstiger als de burgers beseffen dat het CMC financieel aan de rand van de afgrond staat, mede omdat Silvania al tijden niet reageert op een bij hem ingediend herstructureringsplan (lees: reddingsplan); de urgentie van de benodigde herstructurering conform het Hoofdlijnenakkoord maakt dat die niet meer uitgesteld kan worden, gezien het directe gevaar voor de continuïteit van de zorg.
Dat niet alleen de huur niet kan worden betaald, maar ook de liquiditeit ontbreekt om de vele openstaande rekeningen van crediteuren (waaronder buitenlandse leveranciers) te voldoen - tenzij de minister snel over de bug komt met een akkoord voor een structurele oplossing, met miljoenen voor dekking van zorg aan onverzekerden - maar óók voor de zorg aan de SVB-verzekerden, waarvoor het tot nog toe beschikbaar gestelde zorgbudget, zoals ook gebleken uit diverse studies, structureel tekort heeft geschoten.
