Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De meetresultaten van de luchtkwaliteit op Curaçao - verricht door de GGD Amsterdam in opdracht van het ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur - waren in 2017 wederom schokkend, terwijl de raffinaderij delen van het jaar minder actief is geweest vanwege technische problemen en financiële perikelen bij de huurder van de raffinaderij, PdVSA.

Dat maakt stichting Schoon Milieu op Curaçao (Smoc) bekend.
De uitkomsten van de metingen worden getoetst aan een norm. In dit geval heet die norm Attachment F, die al in zwang is sinds juli 1994. Waar het gaat over de uitstoot van zwaveldioxide (SO2) staat die norm op het kengetal 80. Dat getal mag derhalve niet overschreden worden, in elk geval niet waar het ’t jaargemiddelde betreft. Incidenteel mag de norm een keer per jaar worden overschreden, om zo extreme uitstoot - bijvoorbeeld vanwege een technische storing - te kunnen billijken. Ter vergelijking: de Wereldgezondheidsorganisatie WHO (World Health Organization) hanteert voor wat betreft de toegestane hoeveelheid zwaveldioxide in de lucht een heel andere norm, namelijk 20. ,,Dus het is duidelijk dat de Curaçaose norm bijzonder slap is”, zegt Arjan Linthorst, secretaris van Smoc. ,,Als je dan ziet dat de uitstoot van zwaveldioxide in 2017 opnieuw boven de norm van Attachment F (80 dus) uitschiet, zowel qua jaargemiddelde als qua daggemiddelde, dan word je daar intens verdrietig van.”
Dit schrijft het rapport: ,,Zowel voor het aantal daggemiddelden, hoger dan 365 μg/m3 (19 maal voorgekomen, 1 maal toegestaan volgens Attachment F) als voor het jaargemiddelde (137 μg/m3 gemeten en 80 μg/m3 toegestaan).”
,,Het goede nieuws is dan dat de concentratie SO2 ten opzichte van 2016 op Beth Chaim met circa 10 procent is gedaald”, aldus Linthorst, ietwat schamper. ,,Wat nu? Geen idee eigenlijk. Als Smoc zijnde melden wij dit gewoon, want de regering gaat het niet doen. Ze laten weliswaar de metingen verrichten door de GDD Amsterdam, maar de resultaten gaan, waarschijnlijk ongeopend, in een lade. Of misschien gaan ze wel rechtstreeks door de shredder.”
Linthorst klinkt wat cynisch. Waarschijnlijk omdat er nooit wat gedaan wordt met meetresultaten en dus dat Smoc veel energie steekt in schone lucht, maar er onderhand zelf ook astmatisch van wordt. ,,Ja, een beetje sarcasme op zijn tijd kan geen kwaad”, glimlacht Linthorst. ,,Maar het is om te huilen natuurlijk. Want dan hebben we het nu alleen nog over zwaveldioxide gehad. Nog niet eens over de uitstoot die heel Marchena, Veeris en Blue Bay geelgroen laat uitslaan. Daar zit onder meer het zwaar kankerverwekkende stofje vanadium in.”
Dit schrijft het rapport daarover: ,,Enkele zware metalen, waaronder vanadium en nikkel, zijn in 2017 duidelijk verhoogd gemeten op meetstation Kas Chikitu. De loodconcentraties in Kas Chikitu en Julianadorp voldoen wél aan de eisen uit Attachment F. Waarbij aangetekend dat de eis in attachment F voor lood een stuk hoger is dan de EU-eis. De concentratie benzeen in 2017 op de meetlocatie Kas Chikitu is met 6 μg/m3 aanzienlijk hoger dan in Julianadorp (0,4 μg/m3). In attachment F zijn geen eisen voor benzeen opgenomen, in de EU is wel een grenswaarde voor benzeen gedefinieerd.’’
,,Benzeen, dat is ook al zo’n gevaarlijk goedje. Eveneens kankerverwekkend”, stelt Linthorst, die zich net als heel veel Curaçaoënaars afvraagt wat er in 2019 gaat gebeuren met de raffinaderij. ,,Het is angstaanjagend stil hè. Ik moet zeggen dat ik blij ben dat die deal met die Chinese partij niet doorgaat, want dat klonk wel heel erg vaag allemaal. En ja, dan had je het miljoenenslurpende Multidisciplinaire Projectteam. Heeft ook niks opgeleverd. Niet voor Curaçao in elk geval.”
Toch moet er een oplossing komen, binnen nu en ruim een jaar. Op straat wordt er wel eens gefluisterd dat Shell zal terugkeren op Curaçao. ,,Kijk, wij zitten niet aan tafel met de regering hierover, zijn er geen partij in. Ik hoor die verhalen ook wel eens. Dat Shell een potje zou hebben om iets op Curaçao te gaan doen. Maar of het waar is? Als ik nou van de PdVSA zou zijn en ik had geen enkele moraal, dan zou ik de Curaçaose regering voorstellen om het huurcontract gewoon voor onbepaalde tijd te verlengen. De prijs nog een beetje drukken en gewoon doorgaan. Ze hoeven geen winstbelasting te betalen, geen invoerrechten op de grondstoffen en er wordt niet ingegrepen waar het de overschrijding van milieunormen betreft. Ideaal toch?”