Analyse van onze redactie
Ennia gaat ons allemaal aan. Sommigen denken misschien dat alleen welgestelde personen een pensioenregeling bij deze particuliere verzekeraar hebben lopen. Niets is minder waar. Er zijn 30.000 polishouders, mensen met een privépensioen - vaak via het bedrijf waar ze werken. Onder anderen vele honderden medewerkers van het Curaçao Medical Center (CMC) maar ook van nog vele andere ondernemingen. Verpleegkundigen bijvoorbeeld, gewone mensen die hard werken voor hun inkomen en jarenlang hebben gespaard en dat nog doen voor een pensioen op hun oude dag, die bij een faillissement van Ennia naar hun extra pensioencentjes kunnen fluiten. Dan zijn zij alléén afhankelijk van de algemene ouderdomsverzekering (AOV), waarvan iedereen weet dat zoiets leidt tot armoede, als het fonds überhaupt houdbaar blijft, gezien de vergrijzing. Jobs om ‘bij te verdienen’, ondanks de bereikte pensioengerechtigde leeftijd, zijn er nauwelijks, nog los van de vraag of dat menselijk gezien van hen mag worden gevraagd.
Op dit moment kunnen mensen denken dat Ennia ‘gered’ is, nu Nederland bereid lijkt te zijn een bedrag van circa 600 miljoen euro (oftewel 1,2 miljard gulden), te lenen aan de regering van Curaçao om het Ennia-debacle ‘op te lossen’. Het is ‘op te lossen’ tussen aanhalingstekens, want met deze lening aan het Land, wordt de schuld zo torenhoog dat straks nagenoeg niets meer gefinancierd kan worden; van goede wegen tot en met het onderwijs en welzijnsinstellingen.
En waarom eigenlijk zou het Land zich in de schulden steken voor een private instelling? De grote boosdoener (sommigen, waaronder de minister van Financiën, zeggen ‘boef’), Hushang Ansary, zou Ennia Caribe Leven hebben uitgekleed; populair gezegd: hij is er met de buit (het geld van de polishouders) vandoor gegaan. Dáár moet het geld teruggehaald worden. En ja, de Amerikaanse miljardair is in een aansprakelijkheidsprocedure in eerste aanleg in 2021 veroordeeld voor het betalen van ruim een miljard gulden ‘schade’, maar omdat deze veroordeling in een civiele rechtszaak werd uitgesproken is dit bedrag niet of erg lastig afdwingbaar/invorderbaar.
Ansary is tot nu toe niet strafrechtelijk vervolgd en dat strafrechtelijk onderzoek zou er alsnog moeten komen. Zo’n strafrechtzaak begint met een aangifte bij het Openbaar Ministerie (OM) dat daar een onderzoek voor moet opstarten. De Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS) heeft al in 2018 en vervolgens ook in 2019, gedetailleerd en onderbouwd, aangifte gedaan.
Nu zegt het OM daar niet aan te kunnen beginnen vanwege de complexiteit en door het gebrek aan mankracht/expertise. Maar het lijkt vooralsnog de enige manier om het kapitaal daar op te halen waar het vandaan moet komen, namelijk bij Ansary. Een strafrechtzaak kan echter jaren duren en de kans is aanwezig dat de nu 96-jarige Ansary dan niet meer onder ons is. Dat de zaak complex is, dat klopt, maar in de civiele procedure is al uitvoerig onderzoek gedaan en is heel diep op de problematiek ingegaan; vaak met naam- en toenaam, ook van degenen die tot nu toe nog niet werden gedaagd door de Centrale Bank CBCS. Het is dus niet een heel krachtig en overtuigend argument van het OM om daarom geen onderzoek te starten. Of meent het OM juridisch geen zaak te hebben? Dan moet dát worden gezegd én uitgelegd.
Wat betreft de Ennia-lening, spreekt het College financieel toezicht (Cft) over ‘andere oplossingsrichtingen’. Het is niet exact bekend welke die zijn. Maar mogelijk zou het een betere oplossing zijn als Curaçao dat geld niet leent, of dit tenminste buiten de werking van de Rijkswet financieel toezicht (Rft) doet, maar véél liever/beter nog: dat Nederland zich voor die 1,2 miljard gulden garant stelt (met verpanding van de aandelen van de nieuw op te richten Ennia-entiteit plus de claim op grootaandeelhouder Ansary van de Ennia-groep). Zodat de polishouders gerust kunnen zijn, totdat zowel de civiele zaak als de strafrechtzaak is afgerond en mogelijk het geld alsnog bij Ansary en zijn familie ontnomen kan worden. Wellicht kan het OM wat betreft personele bezetting ondersteund worden met bijstand en deskundigheid vanuit Nederland, dat er dan ook een belang bij heeft dat het geld van Ansary terugkomt om de borgstelling te kunnen opheffen.
Het is verder ook in Nederlands belang dat de Ennia-problematiek wordt opgelost omdat er anders een volgende stroom Curaçaoënaars naar Nederland op gang komt; ditmaal berooide pensionado’s die daar als Nederlands staatsburger hun hand komen ophouden bij de Staat, en daar - terecht - huisvesting, zorg en middelen om in hun levensonderhoud te voorzien komen opeisen. Een scenario waarbij Curaçao financieel-economisch een enorme klap te verduren krijgt en mogelijk toch weer in Den Haag moet aankloppen.
Op deze manier is er geen politieke inmenging nodig in de Ennia-zaak en hoeft het Land geen lening aan te gaan waarmee Curaçao zichzelf als het ware failliet verklaart. De oplossing moet namelijk wel behapbaar blijven. Solidariteit is mooi en dus, ja. Maar als Land (lees: bevolking) doodbloeden, nee!