Veel achterstallig onderhoud op gebied van waterbeheer

Van onze correspondent
Kralendijk - Klimaatadaptatie is volgens gedeputeerde Anjelica Cicilia heel belangrijk voor Bonaire, zeker als je kijkt naar hoe snel ons eiland de afgelopen jaren is gegroeid. In een interview met het Kennisportaal Klimaatadaptie gaat ze dieper in op de problemen die het eiland ondervindt en de mogelijke oplossingen.

Het Kennisportaal Klimaatadaptatie is hét platform voor klimaatadaptatie in Nederland. Het portaal ondersteunt de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS) en het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie. Daarmee draagt het portaal bij aan het doel om Nederland klimaatbestendig te maken.

Bonaire heeft momenteel 25.000 inwoners en evenzoveel auto’s maar de infrastructuur is nauwelijks aangepast aan deze groei. ,,We hebben veel achterstallig onderhoud, ook op het gebied van waterbeheer”, aldus Cicilia. ,,We vangen denk ik maar vijf procent van het regenwater op. Dat kan veel beter. We zijn daarom hard aan het werk om te kijken hoe we met beperkte middelen rekening kunnen houden met de veranderende tijd.”

Volgens de gedeputeerde hebben toenemende droogte en hitte hun weerslag op Bonaire. De stijgende temperatuur heeft onder andere effect op het koraal en dus ook op het toerisme. ,,De belangrijkste inkomsten van Bonaire komen van het toerisme. Bezoekers komen vaak speciaal voor onze natuur, maar deze natuur staat onder druk.” Prognoses laten zien dat het zuidelijk deel van Bonaire kwetsbaar is voor zeespiegelstijging. Daarom is het volgens haar belangrijk om klimaatplannen te maken om hiermee om te gaan. ,,Wat gaan we doen om de negatieve gevolgen tegen te gaan? Hoe ziet adaptatie eruit? Een belangrijke vraag die daaronder ligt is: wat voor eiland willen we zijn?”

Bonaire heeft volgens Cicilia in de eerste plaats behoefte aan data en kennis. ,,We zetten stappen en we zijn aan het professionaliseren, maar we hebben helaas nog heel weinig concrete data. Er wordt gewerkt aan een hoogtekaart, maar die is er dus nog niet. We hebben ook geen kaart die alle effecten laat zien als het klimaat blijft veranderen. Als je in Nederland een plan wilt maken, ga je eerst uitgebreid onderzoek doen. Je maakt een analyse en je kijkt naar risico’s en mogelijke impacts. Op Bonaire gaat dat minder makkelijk.”

Toch zijn er wel stappen gezet. Sinds kort is er een nieuw project dat ‘Waterpeilbuizen’ heet, om inzicht te krijgen in de bodemgesteldheid, hoe de waterstromen lopen en hoe zit het met de kwaliteit van het grondwater. Maar pas als er meer en gedetailleerdere informatie beschikbaar is kunnen er volgen Cicilia plannen worden gemaakt. Wat het volgens haar lastig maakt is het feit dat er in het verleden is gebouwd in kwetsbare gebieden waar nooit gebouwd had mogen worden. ,,Ons ruimtelijk ontwikkelingsplan dateert nog uit 2010. Het juridisch kader is verouderd, waardoor de afgelopen jaren keuzes en beslissingen voor gebiedsontwikkeling vaak ad hoc zijn genomen. Met het nieuwe bestuur proberen we Bonaire tot een aantrekkelijk en leefbaar eiland te ontwikkelen, met behulp van een goede visie en de juiste juridische afspraken.”

Ze vindt dit een belangrijke kwestie omdat veel Bonairianen behoefte hebben aan een woning. ,,Maar in welke gebieden ga je precies bouwen en in welke niet? We moeten met elkaar scherp krijgen welke gebieden we hoe dan ook beschermen. En volgens welke normen en waarden? Tegelijk moeten we niet vergeten onze eigen cultuur te waarborgen en de kennis respecteren die deze cultuur heeft voortgebracht.”
Cicilia benadrukt het belang om de kunuku’s te beschermen met een omheining, om te voorkomen dat rondlopende dieren de grond kaalvreten met als gevolg dat de bodem het water niet opneemt. Heel veel gebieden waar vroeger bomen en groen waren, zijn nu leeg en dor. Het gevolg is dat bij buien het water direct afspoelt naar de lagergelegen gebieden. Ze pleit dan ook voor aanplanten van groen, herbebossing en op de juiste plekken dammen aanleggen om water op te vangen. ,,Dit zijn allemaal eenvoudige groene maatregelen die passen bij onze cultuur. Onze openbare werken zijn niet zo professioneel als in Nederland, maar met weinig middelen krijgen we al veel voor elkaar!”

Ze heeft haar hoop deels gevestigd op de Klimaattafel die 1 augustus is opgestart. Dit najaar zal de Klimaattafel onder leiding van de nieuwe voorzitter Nolly Oleana met een adviesplan komen voor het bestuurscollege. ,,Als portefeuillehouder van de thema’s klimaat en milieu ben ik daar erg bij betrokken. Ik verwacht dat deze adviezen heel concreet zullen zijn. Uiteindelijk willen we natuurlijk toewerken naar een klimaatplan voor Bonaire.”