Oud-minister Martha zeer kritisch over gouverneur Holiday
Van een onzer verslaggevers
Willemstad/Philipsburg – De beslissing van gouverneur Eugene Holiday van Sint Maarten om de voor februari aangekondigde verkiezingen uit te stellen tot september is rechtmatig.
Dat stelt internationaal juridisch consultant Rutsel Martha in gesprek met de krant Today. Hij verschilt hierover van mening met staatsrechtgeleerde Arjen van Rijn, die stelt dat gouverneur Holiday in strijd met de Staatsregeling heeft gehandeld.
De kern van het verhaal is volgens Martha, oud-minister van Justitie van de Nederlandse Antillen, dat het op 29 oktober door de regering-Gumbs ingediende landsbesluit nog niet van kracht was. De termijn van drie maanden waarbinnen verkiezingen moeten worden gehouden gaat pas in op het moment dat het besluit in werking treedt. In dit geval was dat 15 december en dus niet 29 oktober. Tot die datum kon het besluit worden gewijzigd. ,,Elk besluit kan worden herroepen of gewijzigd.” Het nieuwe besluit had volgens Martha zelfs niet gepubliceerd hoeven worden in de National Gazette. Want alleen algemene maatregelen vereisen publicatie, gewone beslissingen niet.
Hoewel Martha het besluit om de verkiezingen te verschuiven met zoveel woorden steunt, is hij ook bijzonder kritisch over de rol van gouverneur Holiday. ,,Hij heeft niet gehandeld volgens de regels die voor zijn functie gelden”, zegt hij in gesprek met Today. De gouverneur had het landsbesluit van Gumbs voor vernietiging moeten voordragen. ,,En als er geen redenen waren om dat te doen dan had hij de eer aan zichzelf moeten houden en moeten aftreden.”
De gouverneur moet voor de lokale politici iemand zijn die adviezen geeft. ,,Maar hij moet de politiek aan de politici overlaten.” Hij heeft premier Gumbs nu voor gek gezet, vindt de jurist. Holiday adviseerde om het parlement niet te ontbinden, maar tekende later toch het besluit. ,,Als hij de procedures had gevolgd had het probleem zich verplaatst naar Den Haag. In plaats daarvan heeft hij Gumbs in een positie gebracht waar hij dacht het anders te kunnen oplossen.” Een belangrijke fout van gouverneur Holiday was volgens Martha ook het inschakelen van drie rechters om de crisis op te lossen.
De oud-minister heeft ook ideeën over hervorming van het kiesstelsel, waar de regering van Sint Maarten aan wil werken. Het verlaten van een partij hoort volgens hem bij de parlementaire democratie. Het effect van zo’n stap kan wel verminderd worden door rechtstreeks een premier te kiezen, los van de verkiezingen voor de Staten. De premier formeert dan zijn kabinet zonder dat het parlement daar invloed op heeft.
