Regering heeft ‘brengplicht’ van informatie
,,Correcte informatie is essentieel voor het publieke vertrouwen.” Dat zegt de regering geheel terecht en correct. Premier Gilmar Pisas (MFK) stelt dit in verband met het artikel maandag van het Antilliaans Dagblad over de ministeriële verantwoordelijkheid van Curaçao Gaming Authority (CGA). Deze krant erkent volledig dat de kop ‘Gaming nu onder Pisas’ niet juist was, en betreurt dit, maar legt in een analyse hieronder uit hoe dit kon gebeuren. De inhoud van het artikel zelf dekt wel degelijk de lading.
De media hebben inderdaad een grote verantwoordelijkheid in de communicatie, maar die verantwoordelijkheid ligt óók bij de regering, die proactief en tijdig dient te informeren. Dat is in dit geval niet gebeurd. Pas ná de onthulling door deze krant dat CGA niet langer onder de minister van Financiën valt, kwamen de ministerraad en CGA zelf - twee maanden na dato - met de nodige informatie. De overheid heeft een ‘brengplicht’ van informatie; dat hoort bij echte transparantie.
Analyse redactie
Dankzij de onthulling door het Antilliaans Dagblad weet het publiek nu dat de Curaçao Gaming Authority (CGA) niet langer onder de politieke verantwoordelijkheid valt van Financiënminister Javier Silvania (MFK). Dit deel van de portefeuille is ondergebracht bij een ander ministerie.
Weliswaar niet onder premier Gilmar Pisas, zelf belast met Algemene Zaken, maar voortaan valt CGA onder Justitie. De regering laat nu pas, op 13 oktober, bij persbericht weten dat daartoe al op 19 augustus is besloten; nu bijna twee maanden geleden. Intern en vooral extern is hier nauwelijks of niet over gecommuniceerd.
Zoals deze krant eerder berichtte, is het balletje aan het rollen geraakt nadat duidelijk was geworden dat de voltallige raad van commissarissen (RvC) was opgestapt. En dat bleek niet uit een mededeling van CGA zelf of van de ministerraad, maar na een blik in het handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK).
De veronderstelling dat de minister-president een flinke vinger in de pap heeft in deze overgang, is niet ver gezocht, gezien een bespreking vorige maand van Pisas met de twee directieleden en de manager ‘legal’ van de Gaming Authority; zonder dat de drie RvC-leden daarbij waren en in afwezigheid van MinFin Silvania, terwijl óók MinJus Shalten Hato (allen partijgenoten, namelijk MFK) er niet bij was. In het persbericht van nu heet het dat Pisas ‘op verzoek van de directie is geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen in de goksector’. Het persbericht hierover van september meldde helemaal niets over de transitie naar - blijkt nu - Justitie.
Wekelijks publiceert de regering een lijstje met besluiten van de Raad van Ministers (RvM), maar over deze belangrijke vergadering van 19 augustus wordt niet gerept. Veel zelfs directbetrokkenen waren tot voor kort en zijn veelal nog steeds niet op de hoogte van wat er aan de hand was/is bij de toezichthouder op de goksector, in het bijzonder online gaming/gambling.
Het bewuste landsbesluit van de gouverneur van Curaçao is voor zover bekend (nog) niet officieel gepubliceerd. De vraag is waarom? Waarom deze geheimzinnigheid? Of is het onhandigheid? De redactie heeft toezending van het RvM-besluit van 19 augustus verzocht en vooral de motivering om tot deze beslissing te komen.
In het persbericht naar aanleiding van de berichtgeving door het Antilliaans Dagblad wordt gesteld dat de overdracht ‘een gevolg is geweest van het feit dat sinds de introductie van de Landsverordening op de kansspelen (LOK) het accent verschoven is van het creëren van de solide wettelijke basis voor het toezicht op de kansspelen naar meer handhaving en bestrijding van illegale activiteiten’. Voor dat laatste wordt de minister van Justitie ‘de meest relevante bewindspersoon’ geacht.
In het opgevraagde LB staat bij de overwegingen ook dat ‘onder leiding van de minister van Financiën een solide wettelijk kader is gecreëerd voor een gereguleerde en maatschappelijk verantwoorde online kansspelsector’; en: ,,Nu de LOK in werking is, de focus van wetgevingsontwikkeling naar toezicht, naleving en bestrijding van illegale activiteiten verschuift; de minister van Justitie beschikt over de handhavingsbevoegdheden, opsporingsmiddelen en expertise die nodig zijn om misstanden zoals witwassen en fraude effectief aan te pakken.”
Nog geen maand eerder werd in het officiële Publicatieblad juist nog gemeld dat conform de op dat moment meest actuele portefeuilleverdeling de overheidsstichting Gaming Control Board (GCB), zoals CGA nog officieel heet, onder Financiën zou blijven ressorteren; zoals dat in alle voorgaande jaren het geval was.
De Gaming Authority is in feite de ‘baby’ van minister Silvania. Hij pakte het op toen het voorgaande kabinet-Pisas aantrad medio 2021; hij was het die het wetgevingstraject voor de LOK trok, de wet erdoorheen sleepte en goedgekeurd kreeg; het was Silvania die GCB omzette in CGA; hij ging de strijd aan met de masterlicentiehouders; het was deze bewindsman die stad en land afreisde - verschillende keren naar onder meer Malta - om de nieuwe Curaçaose online gaming sector te promoten; het was Silvania die de Landskas gouden tijden in het vooruitzicht stelde.
En nu? Nu ligt hij eruit, althans is hij zijn ‘baby’ kwijt, en is de veelbelovende melkgevende koe ondergebracht bij een andere minister. Naar verluidt, was voor de commissarissen de plotselinge ‘overdracht’ in elk geval voldoende motivatie om hun functies vrijwel direct ter beschikking te stellen door deze neer te leggen, met als gevolg dat de tegenwoordig zo belangrijke governance van een voor Curaçao zeer essentiële instelling momenteel niet op orde is; het ontbreekt geheel aan toezichthouders op het bestuur van CGA. Dat mag zeker niet te lang duren. Overigens is gisteren pas het vertrek van de voltallige RvC in een persbericht bevestigd door de CGA.
Online gaming en vooral gambling - wat het feitelijk is - ligt wereldwijd onder een vergrootglas. Ook vanuit Den Haag zijn de ontwikkelingen ten aanzien van de Curaçaose LOK en CGA nauwlettend gevolgd. Bekend is dat de TWO, Tijdelijke Werkorganisatie, die onder de Nederlandse staatssecretaris van Koninkrijksrelaties valt, mede in het kader van het Landspakket ook heeft ‘meegekeken’ en geadviseerd.
Begin dit jaar werd door het ‘communicatieteam’ van Silvania in een perscommuniqué onder de kop ‘Succesvolle samenwerking versterkt toezicht en integriteit in de Curaçaose goksector’ aldus gemeld: op initiatief en uitnodiging van de Curaçaose minister van Financiën had ‘een constructief overleg plaatsgevonden met de Nederlandse minister van Justitie en Veiligheid en de staatssecretaris voor Koninkrijksrelaties’. Letterlijk: ,,Minister Van Weel sprak zijn waardering uit voor het werk dat door Curaçao is verricht bij de totstandkoming van de LOK. Hij complimenteerde Silvania voor zijn transparante aanpak bij het doorvoeren van de verbeteringen in de goksector. Minister Silvania benadrukte het belang van samenwerking binnen het Koninkrijk en het voeren van een open dialoog over onderwerpen zoals het toezicht op de goksector.” Dit overleg vond plaats in het kader van de toen recent aangenomen en in werking getreden LOK-wet. ,,Nederland heeft een belangrijke bijdrage geleverd door de concepten van deze wet te reviewen en van waardevolle adviezen te voorzien, waardoor de effectiviteit en juridische basis van de wet zijn versterkt”, luidde het in januari 2025.
Een belangrijk onderwerp tijdens het overleg met de Nederlandse bewindslieden was de samenwerking tussen de CGA en de Kansspelautoriteit (KSA) in Nederland, zo werd tenminste gemeld. ,,Beide organisaties hebben afgesproken om nauw samen te werken en expertise en best practices te delen. Deze samenwerking zal bijdragen aan efficiënter toezicht op de goksector en het naleven van internationale normen, met bijzondere aandacht voor het tegengaan van witwassen en het beschermen van kwetsbare groepen.” Tot zover het communiqué over de ‘baby’ van Silvania.
Op 3 juni jongstleden hield de minister van Financiën een speech in verband met een bijeenkomst met de justitiële keten. Het eerste wat hij daarbij verklaarde was: ,,Uw aanwezigheid hier onderstreept het belang van het onderwerp dat ons samenbrengt: de hervorming van onze online gaming sector en de gezamenlijke strijd tegen witwassen en de financiering van terrorisme.” Gevolgd door: ,,Vandaag sta ik hier met een duidelijke boodschap: Curaçao accepteert geen malafide operators in haar online gaming sector”.
Krachtige taal. En dat tegenover vertegenwoordigers van de justitiële keten, niet wetende dat Justitie amper twee maanden later ‘zijn’ CGA zou overnemen. Hij legde uit ‘al geruime tijd bezig te zijn met de hervorming van onze online gaming sector’. ,,Een traject dat noodzakelijk is om zowel de regulering als het toezicht in lijn te brengen met internationale standaarden. Curaçao heeft te lang het etiket gedragen van een jurisdictie met lakse controle. Die tijd is definitief voorbij.”
Daarom had hij al in 2023 besloten dat het hoog tijd was voor een herziening van het beleid zoals verankerd in de Landsverordening buitengaatse hazardspelen (LBH) en onder mandaat van de minister uitgevoerd door de Gaming Control Board, waarbij geen vergunningen werden uitgegeven en geen effectief toezicht werd uitgevoerd. Het doel was om een einde te brengen aan het systeem van master- en sub-licenties. ,,Deze structuur bood te weinig transparantie.” Parallel aan deze beleidsherziening is de LOK opgesteld ‘om de toezichthouder te versterken en meer handhavingsbevoegdheden toe te kennen’.
Transparantie is er inzake de recente ontwikkelingen in het CGA-dossier vrijwel niet en door de regering-Pisas niet betracht bij de transitie van GCB/CGA van Financiën naar Justitie - om nog maar te zwijgen over de stevige rol die de minister van Algemene Zaken hierin heeft gespeeld en vermoedelijk nog speelt. Dat blijkt een voedingsbodem voor speculatie.
Silvania stelde een paar maanden terug nog voor om de gezamenlijke inspanningen van Financiën, CGA en Justitie vast te leggen in een Memorandum of Understanding (MoU). Of dit er is gekomen is onbekend, maar vanaf deze week weet het publiek dat de bij de verkiezingen zeer populair gebleken bewindsman op afstand is geplaatst van zijn creatie. Wel wijst de woordvoerder van Pisas er nog op dat op 16 september bekend is gemaakt dat Silvania de trekker zal zijn van het traject om de activiteiten van de ‘riferonan’ (nummerverkopers) te moderniseren. Een soort troostprijs, want wel binnen CGA die dus nu onder de MinJus valt.
Het grote waarom (de vraag naar de échte redenen) blijft vooralsnog niet afdoende beantwoord: is er iets misgegaan (een misstap van Silvania); gebeurt het onder druk van Den Haag; óf is een (intern politieke) machtsstrijd gaande? Dat er geen sprake is van een formele politieke verantwoordelijkheid van premier Pisas voor CGA/GCB, zoals de regeringswoordvoerder laat weten, wil in elk geval nog niet zeggen dat hij zich geheel niet bemoeit met het dossier. Sterker, er zijn aanwijzingen dat hij actief corrigerend heeft opgetreden, overigens zoals van een sterke regeringsleider mag worden verwacht.
Foto: In de besluitenlijsten van de ministerraad wordt het besluit om GCB/CGA onder te brengen bij de MinJus niet genoemd. Op de foto de ministerraad bijeen na het reces in augustus dit jaar. Silvania staat niet op de foto.