Van onze redactie
Caracas - Sinds gisteren kunnen Venezolanen dollars kopen in wisselkantoren. Na twaalf jaar staatscontrole heeft de regering de valutahandel deels vrijgegeven, met als gevolg de grootste devaluatie uit de geschiedenis van het land. Dat meldt de Volkskrant.
Sinds 2003 houdt de socialistische regering de waarde van de munt bolivar kunstmatig hoog. Dollars voor de import van basisproducten als voedsel en medicijnen kosten 6,30 bolivar, en er is een beperkt aantal dollars beschikbaar voor 12 bolivar. Importeurs die daar niet voor in aanmerking kwamen, waren aangewezen op dollars voor 52 bolivar.
Het is die laatste koers die nu is vrijgegeven. Dollars zijn voortaan te koop voor een door de markt bepaalde fluctuerende prijs, nu 174 bolivar. Ook particulieren mogen nu dollars kopen, maximaal 300 per dag. De liberalisering is feitelijk een legalisering van de zwarte markt, waar de koers momenteel op 190 bolivar ligt.
De vraag is of de maatregel een oplossing biedt voor de nijpende economische problemen. Venezuela is vrijwel volledig afhankelijk van de export van olie en de sterk gedaalde olieprijs heeft geleid tot een groot gebrek aan buitenlandse valuta. De economie is in recessie en er is grote schaarste aan medicijnen en producten als meel, suiker, toiletpapier en zeep.
Volgens economen is een volledige liberalisering van de bolivar nodig om op lange termijn uit de malaise te kunnen komen. Nu blijft de regering de kunstmatig hoog gehouden bolivar hanteren voor de import van geselecteerde producten, waardoor ook de bijbehorende corruptie en illegale handel welig blijven tieren.
Maar de politieke prijs van een volledige liberalisering is te hoog voor president Nicolás Maduro. Nog maar een kwart van de bevolking heeft vertrouwen in de regering en met de parlementaire verkiezingen op het programma eind dit jaar kan Maduro zich een dergelijke radicale maatregel niet veroorloven. Wel kondigde de regering aan de benzineprijs te verhogen. Een liter benzine kost nu minder dan twee eurocent en de subsidiëring kost de staat jaarlijks zo’n 12 miljard euro. Hogere benzineprijzen zijn goed voor de schatkist, maar zullen ook de inflatie verder opstuwen. Die is met bijna 70 procent toch al de hoogste ter wereld. Om zich alvast in te dekken tegen grote volksprotesten besloot de regering dat veiligheidstroepen voortaan dodelijke wapens mogen inzetten tegen demonstranten.
Maduro kampt ook met politieke problemen. Hij heeft naar eigen zeggen vorige week een staatsgreep verijdeld. Venezolaanse militairen zouden van plan zijn geweest een luchtbombardement uit te voeren op het presidentiële paleis. De oppositie zou de couppoging samen met de Verenigde Staten (VS) hebben gepland, met financiering uit Miami. Vier militairen zijn gearresteerd, twaalf anderen zijn voortvluchtig.
Zowel de oppositie als Washington ontkent iedere betrokkenheid. Volgens oppositieleider Henrique Capriles is het verhaal verzonnen om de aandacht af te leiden van de devaluatie. Maar een couppoging is niet helemaal ondenkbaar. In 2002 probeerden militairen in samenwerking met de oppositie toenmalig president Hugo Chávez uit het zadel te wippen. Uit WikiLeaks-berichten bleek later dat de VS van de plannen op de hoogte waren.
