Van onze correspondent
Den Haag - Het Interparlementair Koninkrijksoverleg (Ipko) kwam na de eerste presentaties door Aruba en Curaçao opeens in een prematuur debat terecht over dekolonisatie. De aankondiging van William Marlin, die namens Sint Maarten aankondigde dat er in de Staten een dekolonisatiecommissie is opgericht, leidde bij enkele Nederlandse delegatieleden tot irritatie.
Marlin (NA) gaf een overzicht van de activiteiten in de Staten in 2020, waaronder de aangenomen motie over de volgens een Statenmeerderheid nog niet afgeronde dekolonisatie in het Koninkrijk. Het daarvoor opgerichte comité is nog niet bij elkaar geweest en moet nog een voorzitter kiezen.
Nederlandse parlementariërs als senator Annemarie Jorritsma (VVD), Tweede Kamerlid André Bosman (VVD), Ronald van Raak (SP) en Ria Oomen (senator van het CDA) spongen er bovenop. Volgens hen is de dekolonisatie door de Verenigde Naties verklaard als afgerond. Bosman wilde weten of Sint Maarten hiermee kiest voor onafhankelijkheid, Van Raak of er een referendum komt waarin de bevolking zich kan uitspreken en Oomen wees erop dat het om een beladen term gaat.
Marlin reageerde enigszins verrast dat er zo werd gereageerd op een commissie die nog aan zijn werk moet beginnen. ,,De gesprekken moeten nog beginnen. De uitkomst is niet bekend, maar er is op dit moment geen mandaat voor onafhankelijkheid.” Bovendien vindt hij dat een discussie nu te vroeg is. ,,Er zijn nu belangrijker zaken, zoals Covid-19.” Het kan ook nog wel even duren, denkt hij, voor de discussie is afgerond. ,,Over de geschillenregeling is meer dan tien jaar gepraat en dit wetsvoorstel is nu nog steeds niet door de Eerste Kamer.”
Over dat laatste punt spraken ook Stephen Walroud (PAR) namens Curaçao en Rocco Tjon (MEP) namens Aruba. De Nederlandse delegatieleider Jan Paternotte (D66), die zijn presentatie begon met enkele volzinnen in het Papiaments, drong er daarom via het Ipko bij het kabinet nog eens op aan de al bijna een jaar geleden gestelde vragen van de Eerste Kamer snel te beantwoorden. De Senaat heeft hier zelf in december nog een rappelbrief over gestuurd naar staatssecretaris Raymond Knops (CDA) van Koninkrijksrelaties.
Verder stonden de openingswoorden in het teken van de coronacrisis. In alle presentaties werd benadrukt dat de landen allemaal zwaar getroffen zijn door de pandemie. Ook het samenwerken bij de bestrijding van het virus en het economisch herstel kwam herhaaldelijk terug. Alle Caribische landen gaven aan dat er gewerkt wordt aan diversificatie van de economie en dat er ook hoopvolle ontwikkelingen zijn. Aruba en Curaçao hopen bijvoorbeeld nieuwe uitbaters te krijgen van hun raffinaderijen, op welke manier dan ook.
Walroud zei uit te kijken naar de samenwerking met Nederland. Na de aanvankelijke grote hobbels die genomen moesten worden, het Nederlandse uitgangspunt ‘tekenen bij het kruisje’, liepen de spanningen in het Koninkrijk hoog op. Maar nu is de sfeer positief: ,,We moeten voor de komende generaties zorgen dat we de rechtsstaat zelfstandig kunnen dragen en dat burgers een menswaardig bestaan kunnen opbouwen. We moeten werken aan behoud van de autonomie en meer welvaart.”
Over de aanstaande verkiezingen in maart, in zowel Nederland als Curaçao, gingen Paternotte en Walroud in. Op Curaçao zal de uitkomst bepalend zijn voor het Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling (Coho), aldus Walroud. Er zijn groeperingen die hiermee door willen gaan, maar ook die willen heronderhandelen of zelfs die vinden dat Curaçao een gemeente van Nederland moet worden. ,,De kiezer is aan zet.” Paternotte wees op het verlies aan kennis en ervaring in de commissie Koninkrijksrelaties omdat drie leden zich niet verkiesbaar stellen: Bosman, Van Raak en Antje Diertens (D66).
