Van onze correspondent
Den Haag - De Nederlandse parlementaire delegatie naar het Ipko op Sint Maarten vorige week heeft na een bezoek aan Sint Eustatius de nodige vraagtekens bij het stopzetten van subsidie voor elektriciteit op het eiland.
De stroomprijs gaat daardoor in één klap met bijna 17 dollar per maand omhoog. De inwoners van Statia moeten lijden onder problemen waar zij niets mee te maken hebben, vindt de commissie.
De leden van de Tweede Kamercommissie voor Koninkrijksrelaties hebben via de griffier staatssecretaris Raymond Knops benaderd als coördinerend bewindsman voor Koninkrijksrelaties. Knops wordt tot haast gemaand, want de commissie wil voor het einde van de maand antwoorden, omdat de nieuwe tarieven op 1 januari zijn ingegaan. Hij moet in die korte tijd ook nog in overleg met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK).
De Kamerleden zijn verbaasd dat utiliteitsbedrijf Stuco de door EZK toegezegde subsidie voor 2017 en 2018, bedoeld om stroom betaalbaar te houden, heeft teruggedraaid. De subsidie op het vastrecht was door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) wel in de tarieven verwerkt. Stuco komt daardoor met financiële tekorten te zitten. Over 2019 blijft EZK stil, waardoor het vastrecht op Sint Eustatius voor de laagste aansluitcategorie stijgt van 3,64 dollar naar 20,45 dollar.
De commissie legt een relatie tussen de nutstarieven en de armoedebestrijding. Volgens onderzoek leeft 43 procent van de huishoudens onder de armoedegrens. Zonder ingrijpen worden de maatregelen van het kabinet ter verbetering van de inkomenspositie, op weg naar een sociaal minimum, hierdoor ‘significant beïnvloed’ door EZK. Zo’n 70 procent van de klanten van Stuco zal dit in de portemonnee voelen.
EZK heeft de subsidieverlening teruggedraaid met als argumenten de gebrekkige ‘governance’, gebrek aan langetermijnvisie en kruissubsidiëring bij Stuco. Met dat laatste wordt bedoeld dat de winst op elektriciteit wordt gebruikt om de verliezen op drinkwater te compenseren.
Stuco heeft bezwaar aangetekend tegen het besluit van EZK. Het bedrijf vindt dat EZK voorbijgaat aan de essentie van waarvoor de subsidie bedoeld is, namelijk het betaalbaar houden van elektriciteit door de hoge kosten voor de afnemers te compenseren. Dit wordt omschreven in artikel 5.1 van de Wet elektriciteit en drinkwater BES.
De commissie voert aan dat de situatie bij Stuco al is verbeterd met twee nieuwe leden voor de Raad van Commissarissen, plannen voor de drinkwatervoorziening en een betere samenwerking met de aandeelhouder. De gewraakte kruissubsidiëring is door de wet en de ACM-tarieven onmogelijk gemaakt, meent de commissie.
De Kamerleden vragen zich af waarom EZK niet heeft gereageerd op het subsidieverzoek voor 2019. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verleent wel subsidie op het vastrecht voor drinkwater. ,,De betaalbaarheid van elektriciteit dreigt hiermee, zo vreest de commissie, ernstig onder druk te komen staan.” EZK krijgt van de commissie het verwijt appels met peren te vergelijken door de problematiek met de ‘governance’ bij Stuco te beslechten ‘via een instrument dat bedoeld is ten bate van de bewoners’. Het conflict zou aan tafel moeten worden opgelost, maar de bewoners van Statia mogen daar niet de dupe van worden.
