Plasterk: Nog geen sprake van noodscenario
Van een onzer verslaggeefsters
Willemstad - Saba moet zelf een beroep doen op Nederland om te helpen met het waterproblematiek op het eiland. Overigens is er op dit moment nog geen sprake van een noodscenario.
Dat blijkt uit een recente brief van minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan de Tweede Kamer.
Op de vraag of de minister bereid is om dit jaar - net als in 2009 en in 2013 - de Nederlandse marine in het Caribisch gebied water naar Saba te laten brengen, geeft Plasterk het volgende antwoord: ,,In het geval Saba een dringend beroep doet op het kabinet en de Nederlandse marine om water te leveren, dan zal het kabinet een dergelijk verzoek vanzelfsprekend zeer serieus nemen en binnen het kabinet overleggen welke hulp de Nederlandse marine kan bieden.
In 2013 leverde Defensie water op het eiland
Van een dergelijk noodscenario of verzoek in dit kader is op dit moment echter geen sprake, dat hebben contacten tussen betrokken departementen en het Openbaar Lichaam Saba uitgewezen. Indien zich in de toekomst een noodgeval voordoet, is het niet ondenkbaar dat (in het kader van steunverlening in het openbare belang) er wederom een beroep wordt gedaan op Defensie. Het eenmalig brengen van water is uiteraard geen structurele oplossing.”
De minister beaamt in zijn brief dat de levering van water op het eiland duur is: de prijs voor het leveren van water ligt daar tussen de 105 en 120 dollar per 1.000 gallons. Tegelijkertijd geeft Plasterk aan dat een goede en goedkope watervoorziening op Saba cruciaal is voor de bevolking en het bedrijfsleven. ,,Water is een eerste levensbehoefte en is essentieel, zeker in gebieden die langere perioden van droogte kennen. Watervoorziening heeft dan ook de nadrukkelijke aandacht van het lokale bestuur en het kabinet”, aldus de minister.
Plasterk meldt dat het kabinet sinds 2012 samen met het Bestuurscollege van Saba werkt om zowel tijdelijke maatregelen als meer structurele oplossingen voor het waterprobleem in tijden van grote droogte realiseren. De verwachting is hierbij dat de kosten voor burgers en bedrijven, die hoog zijn op het moment dat het gratis water uit de cisternen opraakt, hierdoor gereduceerd kunnen worden. Bovendien heeft het Bestuurscollege van Saba onlangs aangekondigd een noodsubsidie te verstrekken om het water 20 dollar per 1.000 gallons goedkoper te maken voor de bewoners. Tot slot zijn er vanuit het ministerie van SZW mogelijkheden om in het kader van de bijzondere onderstand de cisternen te laten bijvullen.
De vrees dat Organoponics Garden - een bedrijf die in de droge tijd afhankelijk is van de drinkwatertransporten - gevaar zou lopen door de hoge waterprijzen, wordt door Plasterk ontkracht. ,,Door de droogte moet men nu meer betaald water afnemen. Op het moment dat de droogte langer aanhoudt, stijgen vanzelfsprekend de kosten voor het bedrijf. Mij zijn geen signalen bekend dat Organoponics Garden gevaar zou lopen in verband met hoge waterprijzen. Daarbij dient te worden opgemerkt dat droge perioden zich elk jaar voordoen op Saba en dat bedrijven in staat moeten worden geacht om hierop te anticiperen.”
Het drinkwaterprogramma dat in 2013 samen met Saba is opgesteld, is inmiddels volop in uitvoering, zo schrijft Plasterk in zijn brief aan de Tweede Kamer. Volgens hem is het kabinet positief gestemd over de samenwerking met het Openbaar Lichaam Saba en de uitvoering van dit programma, dat vooral gericht is op het vergroten van de opslagcapaciteit van water en het verbeteren van het transport van water door middel van pijpleidingen.
Plasterk: ,,Op dit moment wordt een grote grijswateropslag gebouwd in Windwardside. De bouw hiervan zal naar verwachting nog dit jaar worden afgerond. Hierin kan 125.000 gallon (bijna 500.000 liter) water worden opgeslagen, voor publiek gebruik. Daarnaast zal een extra leiding worden aangelegd naar The Bottom om drinkwater naar een bestaande publieke opslag te pompen. Ook worden er twee aanvullende opslagbekkens gebouwd voor drinkwater, die elk 75.000 gallon (bijna 300.000 liter) kunnen bevatten. Ten slotte zal het opslagbekken onder de school in St. John’s worden vergroot. Met het vergroten van de opslagcapaciteit van water kunnen de twee drinkwaterbedrijven constanter blijven produceren om problemen in de droge tijd te voorkomen.”
Ook laat de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties weten dat het kabinet en het Openbaar Lichaam Saba afspraken hebben gemaakt om de watervoorziening en opslagcapaciteit structureel te verbeteren. ,,De uitvoering loopt en enkele belangrijke onderdelen hiervan worden binnen afzienbare tijd gerealiseerd, waarmee de effecten van de terugkerende perioden van droogte verminderd kunnen worden”, aldus Plasterk. Dat dit proces tijd genomen heeft, heeft volgens de minister onder andere te maken met de natuurlijke omstandigheden van Saba. ,,Het eiland heeft onvoldoende zoetwaterbronnen, geen natuurlijke opslagcapaciteit voor regenwater en wordt gekenmerkt door harde, rotsige bodem wat het bouwen van kunstmatige opslagcapaciteit en het aanleggen van pijpleidingen bemoeilijkt. De bedrijven die drinkwater produceren uit zeewater hebben tot op heden een beperkte productie en een beperkte opslagcapaciteit.”
Pas met het beschikbaar stellen van financiële middelen door het kabinet is het voor Saba volgens Plasterk mogelijk geworden deze opslagcapaciteit, in samenwerking met het kabinet, te gaan uitbreiden. ,,De natuurlijke omstandigheden op Saba brengen overigens ook met zich mee dat de perioden van droogte - uiteraard - sterk verschillen per jaar. Er zijn jaren waarin er nauwelijks tekort aan water is en de inwoners voldoende water beschikbaar hebben uit hun eigen cisternen.”
