Door Annemarijke Bach Kolling
Zoon (12): ,,Mam, ga je mee naar de film ‘Wonderwoman’?” Ik: ,,Ehm… Ik moet nog een column schrijven.” ,,Aah kom op nou, die film vind jij ook leuk, je bent toch een feminist?”,,Huh?”,,Ja, je bent er toch tegen dat vrouwen minder verdienen dan mannen of zoiets? Dan ben je toch een feminist?” Als een vriendje vraagt hoezo vrouwen minder zouden verdienen, legt dochter (9) uit: ,,Vaak krijgen vrouwen minder geld dan een man. Soms is dat omdat ze minder goed zijn of omdat ze minder lang naar school zijn geweest maar soms alleen maar omdat ze vrouw zijn.” De begrippen ‘loonkloof’ en ‘ongelijke beloning’ haarfijn uitgelegd in Jip-en-Janneketaal. (Who run the world? Girls!)Ik besluit wat olie op het vuur te gooien en vertel dat ik ergens heb gelezen dat Wonderwoman minder salaris zou krijgen dan Superman (300.000 dollar tegenover 1.400.000 dollar). Ze vallen van hun stoel. Vervolgens wordt gediscussieerd over de aanwezigheid van objectieve rechtvaardigingsgronden om tussen het werk van Wonderwoman en Superman te differentiëren. Of in Jip-en-Janneketaal: ,,Wonderwoman heeft allemaal coole spullen om mee te vechten en Superman heeft alleen een pak. Dan blijft er meer geld over.” ,,Ja maar ze doen toch een soort van hetzelfde, daar gaat het om.” ,,Nou en. Als ze gaan vechten wint Superman.” ,,Nee hoor, Wonderwoman.”Het blijft een lastige discussie. Niet alleen op de superheldenmarkt maar ook bij de overheid en in het bedrijfsleven ontvangen mannen vaak nog steeds een hoger loon dan vrouwen. Dit is voor een belangrijk deel verklaarbaar uit kenmerken als opleidingsniveau, beroepsniveau en werkervaring. Maar zelfs als die kenmerken weggedacht worden, bestaat er nog steeds een groot verschil in beloning voor gelijke werkzaamheden in gelijke omstandigheden. Als verklaring wordt vaak gegeven dat vrouwen zich te bescheiden opstellen in salarisonderhandelingen. Maar dit laat onverlet dat vrouwen in de praktijk zonder enige verklaring (bewust, maar vaker onbewust) anders behandeld worden dan hun mannelijke collega’s.In het arbeidsrecht geldt in beginsel als norm dat gelijke arbeid in gelijke omstandigheden op gelijke wijze moet worden beloond, tenzij een ‘objectieve rechtvaardigingsgrond’ een ongelijke beloning toelaat. Alle omstandigheden van het geval worden betrokken in de afweging. In een Curaçaose zaak stelde een leerkracht in dienst bij het RKCS dat zij op grond van het beginsel ‘gelijke arbeid, gelijk loon’ recht had op een hoger loon. Er gold een wettelijk vastgestelde bevoegdheidsnorm (het behalen van een diploma) en daaraan gekoppelde salarisschalen. Dit leverde volgens de rechter in beginsel een ‘geobjectiveerde rechtvaardigingsgrond’ op voor de ongelijke beloning. Vervolgens keek de rechter naar de overige omstandigheden van het geval om te beoordelen of die ongelijke beloning ook in dit specifieke geval gerechtvaardigd was. In deze zaak was onder meer relevant dat de betreffende cursus niet meer werd aangeboden. De werknemer kon het vereiste diploma dus niet meer behalen. De werkgever had de werknemer niet geïnformeerd over eventuele alternatieven. Volgens de rechter was het handelen van de werkgever in dit geval in strijd met ‘goed werkgeverschap’.Inmiddels blijkt het exorbitante salarisverschil van Wonderwoman en Superman in de praktijk wel mee te vallen. Het aanvangssalaris van de actrice, als opkomende ster, zou laag zijn maar ze zou een veel hoger bedrag aan bonussen kunnen verdienen. Aangezien de film alle boxoffice records heeft verbroken, hoeven we geen medelijden met Wonderwoman te hebben. Bovendien levert het haar een uitstekende onderhandelingspositie op voor de sequel. Nu maar hopen dat Wonderwoman net zo snoeihard onderhandelt als haar mannelijke superhelden-collega’s.
Mr. Annemarijke Bach Kolling is werkzaam als advocaat en MfN-register mediator bij Bach Kolling Mediation & Law
