Hoge Raad stelt voormalig BZV-voorzitter aansprakelijk voor 1,5 miljoen gulden

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Alli Abdala moet 1,5 miljoen gulden terugbetalen aan Stichting Buro Ziektekostenvoorzieningen in liquidatie (BZV). Dat heeft de Hoge Raad in Den Haag gisteren bepaald. Het vonnis in hoger beroep van vorig jaar februari is daarmee definitief.

Abdala was tegen de uitspraak in cassatie gegaan. De oogarts die tussen 2011 en 2013 als voorzitter deel uitmaakte van het bestuur van BZV vreest financieel geruïneerd te worden. Hij schijnt al meer dan 400.000 gulden aan advocatenkosten gemaakt te hebben. Daarnaast is er beslag gelegd op acht onroerende zaken of de rechten waaraan deze zijn onderworpen. Ook BZV was niet blij met de uitspraak in hoger beroep. Abdala en oud-secretaris en directielid Milton Yarzagaray moeten een veel lager bedrag betalen dan de stichting vorderde. Gezamenlijk kwam het uit op 4 miljoen gulden (1,5 miljoen Abdala en 2,5 miljoen Yarzagaray), terwijl BZV een claim vorderde van 7 miljoen. De Hoge Raad oordeelt echter dat de bezwaren tegen de eerdere uitspraken geen verdere uitleg behoeven. Hiermee blijft de uitspraak van het Hof overeind, én blijven de oud-bestuurders hoofdelijk aansprakelijk voor een verlaagd bedrag van in totaal 4 miljoen gulden.

Geen opzet
De zaak benadrukt hoe bestuurders van overheidsentiteiten ook persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor financiële schade, zelfs als ze niet opzettelijk hebben gehandeld. Abdala en Yarzagaray waren betrokken bij enkele omstreden beslissingen die hebben geleid tot grote uitgaven, waaronder het uitbetalen van forse vergoedingen en het plaatsen van bestellingen die nooit zijn geleverd, zoals de mondkapjes waarvoor ex-minister Jacinta Constancia ook een celstraf heeft uitgezeten. De stichting werd later ontbonden, en er zijn beschuldigingen van financieel wanbeleid tegen de oud-bestuurders geuit.
Het Hof heeft destijds besloten het schadebedrag te verlagen om verschillende redenen. Ten eerste hebben de oud-bestuurders zelf geen financieel voordeel gehad van de omstreden uitgaven. Hoewel hun handelen als nalatig werd beschouwd, werden zij vooral gezien als onervaren en naïef. Hun vertrouwen in oud-minister Constancia en de externe accountant Henri Jourdain bleek misplaatst, maar zij handelden zonder kwade bedoelingen. Daarnaast werden de oud-bestuurders gezien als slachtoffers van de politieke situatie onder het kabinet-Schotte, waar gebrek aan deskundigheid binnen overheidsgerelateerde organisaties een groot probleem was. Na het aantreden van het kabinet-Schotte op 10-10-’10 volgde er voor veel besturen van aan de overheid gelieerde entiteiten een ‘bijltjesdag’. De keuze door het kabinet-Schotte van nieuwe bestuurders was vaak niet gelukkig, zo staat in het vonnis te lezen. Ook de keuze van Abdala - aangezocht door zijn vriend Nasser El Hakim, destijds minister van Economische Ontwikkeling - en van Yarzagaray was niet gelukkig. Abdala was fulltime oogarts en had geen bestuurlijke ervaring. Hun ongepaste blinde vertrouwen in en volgzaamheid ten opzichte van Constancia was onbegrijpelijk. Volgens de vereffenaar had de oud-MFK-bewindsvrouw kenbaar gemaakt alle regels, controles en verplichte adviezen - mede in verband met het College financieel toezicht (Cft) - die golden voor de centrale overheid beu te zijn en was zij blij met de haar gewillige leiding van BZV dat fondsen beheerde waarin zeer veel geld zat.
Ook onbegrijpelijk was hun vertrouwen in Jourdain. Dit leidde zonder inachtneming van aanbestedingsrichtlijnen, tot een stroom van gevraagde adviezen. Volgens de vereffenaar liggen alle adviezen in een kast en is er niets mee gedaan. Dit is opmerkelijk omdat ze als stichtingbestuurders de expliciete opdracht hadden om BZV af te wikkelen. Alle taken van de BZV zouden geïntegreerd worden in de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Per 1 mei 2012 zijn ook de taken van BZV rond het afhandelen van ziektekosten overgegaan naar de SVB. Niettemin zijn er voor miljoenen aan ogenschijnlijk nutteloze opdrachten verstrekt aan externen. Jourdain ontsprong de dans overigens niet. Ook hij is veroordeeld tot betaling van aanzienlijke bedragen en werd failliet verklaard.

Unicum
Volgens het Hof is dit de eerste keer op Curaçao dat een bestuurder van een overheidsgelieerde entiteit die niet voor eigen gewin heeft gefraudeerd op grond van interne bestuurdersaansprakelijkheid is vervolgd. Overigens is het onbevredigend dat de civiele enquête naar wanbeleid bij overheids-nv’s geen aansprakelijkheidsstellingen tot gevolg heeft gehad.
Het Hof hield er rekening mee dat Curaçao erg klein is. Yarzagaray heeft al zijn contacten verloren en ‘iedereen kijkt hem met de nek aan’. Abdala is na een langdurige en succesvolle loopbaan als gewaardeerd oogarts beland in een ware nachtmerrie waarin hem alles dreigt te worden ontnomen. Door de beslagen van BZV verkeert hij in grote geldzorgen en kan hij slechts dankzij het krediet van zijn advocaten zijn recht op juridische bijstand realiseren.
Deze zaak kreeg een curieuze wending toen GMN-minister Dorothy Pietersz-Janga (MFK) trachtte te interveniëren in de gerechtelijke procedure door de vereffenaars van BZV op te dragen hun vorderingen in te trekken, conservatoire beslagen te laten opheffen en afstand te nemen van de vonnissen. Deze poging veroorzaakte veel ophef in de Curaçaose samenleving en droeg ook bij aan haar ondergang in de politiek.