SER: Onder andere mist transparante documentatie en bewijsvoering

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De Sociaal-Economische Raad (SER) mist in het wetsvoorstel van de MAN over het indexeren van pensioenen van ambtenaren een bredere context. Het voorstel gaat over het loslaten van de koppeling aan de loonindexering zodat het pensioen, mocht het Algemeen Pensioenfonds Curaçao (APC) dit toelaten, wel geïndexeerd kan worden ook al worden de salarissen van ambtenaren door de regering niet geïndexeerd. De SER staat niet negatief tegenover dit voorstel, zo stond eerder in deze krant, maar vindt de afwezigheid van een breder beleidsmatig en contextueel kader wel een ‘aanzienlijke lacune’. Zo wordt geen relatie gelegd met de maatregelen rondom pensioenen in het Landspakket; er mist een analyse van effecten op het Algemeen Pensioenfonds Curaçao (APC) en de verschillende pensioenvormen aldaar; er staat geen prognose in van de gevolgen voor de economie; en het is niet duidelijk of er overleg is gepleegd met de stakeholders.

Uitgelegd wordt dat de verwevenheid met lopende trajecten en maatregelen voortvloeiend uit onder meer het Landspakket Curaçao een integrale benadering noodzakelijk maakt. Verwezen wordt naar de maatregelen in het Landspakket over de duurtetoeslag, de activeringsfunctie sociale zekerheid/hervorming arbeidsmarkt en de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd. Het wetsvoorstel, maar ook de maatregelen in het Landspakket hebben allemaal juridische, financiële, economische en maatschappelijke implicaties en die moeten ook in ogenschouw genomen worden, zo vindt de SER.

Verder ontbreekt het in het huidige initiatiefvoorstel aan een diepgaande analyse van de potentiële effecten op onder meer het APC-fonds, de pensioenvormen (ouderdomspensioen, weduwe-/weduwnaarspensioen, partnerpensioen, wezenpensioen) die uit dat fonds worden gefinancierd, de duurtetoeslag die ten laste komt van de laatste werkgever, de overheid en de aangesloten lichamen, de deelgenoten en gepensioneerde overheidsdienaren. Een dergelijke analyse vindt de SER van belang om de volledige reikwijdte en impact van de voorgestelde wijzigingen te begrijpen en te contextualiseren.

Evenzo is er een gebrek aan een financiële prognose en een macro-economische impactstudie die de budgettaire en economische gevolgen van de wijzigingen in kaart brengen. Tot slot wordt in de documentatie niet duidelijk of er overleg is gepleegd met alle betrokken stakeholders, noch wordt de technische haalbaarheid en uitvoerbaarheid van het voorstel adequaat beoordeeld. ,,Dergelijk overleg en beoordeling zijn van groot belang voor het verkrijgen van draagvlak en het verzekeren van een succesvolle implementatie van de wijzigingen”, aldus het adviesorgaan.

Het valt de SER verder op: ,,Ondanks de beweringen van de initiatiefnemers van het wetsontwerp dat hun voorstel gestoeld is op een evaluatie die een conditionele relatie blootlegt tussen de indexering van pensioenen en andere variabelen, er geen gedetailleerde informatie beschikbaar is over deze evaluatie zelf.” Dit maakt dat het initiatiefontwerp niet transparant is. ,,In juridische zin acht de SER het van belang dat evaluaties die ten grondslag liggen aan wetswijzigingen en beleidsvorming, ondersteund worden door transparante documentatie en bewijsvoering, met name indien de voorgestelde veranderingen ingrijpende consequenties kunnen hebben voor de betrokken partijen”, zo wordt dan ook aangevoerd. ,,Het is een gevestigde praktijk dat bij de vorming van beleid dergelijke evaluaties en hun uitkomsten expliciet worden gedocumenteerd en gedeeld, zodat stakeholders de logica en het bewijsmateriaal achter de voorgestelde wijzigingen kunnen beoordelen en toetsen aan juridische standaarden.”

Verder vindt het adviesorgaan het ‘frappant, doch niet verbazingwekkend gelet op de beperkte wetgevingscapaciteit bij de Staten en bij de fracties in de Staten’, dat het initiatiefontwerp aanzienlijke tekortkomingen vertoont, vanuit wetstechnisch oogpunt. Zo ontbreekt een expliciete motivatie en een gedegen onderbouwing van de noodzaak tot wijziging van het bestaande stelsel. ,,De juridische basis van het voorstel, inclusief de rechtvaardiging van de ontkoppeling van indexering van pensioenen en bezoldigingsaanpassingen, is marginaal onderbouwd”, zo oordeelt de SER. ,,Dit gebrek aan motivering, niet gestaafd door kwantitatieve en kwalitatieve analyses, ondermijnt de rechtmatigheid en de overtuigingskracht van het voorstel. Verder wordt in de toelichting niet ingegaan op de afweging van mogelijke alternatieve beleidsopties dan wel andere scenario’s voor indexatie.”

Daarnaast zijn in de documentatie, waaronder de tekst van het initiatiefontwerp en de bijbehorende Memorie van Toelicht (MvT), tekstuele en grammaticale onjuistheden geïdentificeerd die de wettelijke precisie aantasten. ,,Dergelijke omissies dienen onverwijld te worden gecorrigeerd om de juridische integriteit van het voorstel te waarborgen. Dit onderstreept de noodzaak voor de inzet van adequate wetgevingscapaciteit bij het opstellen van initiatiefontwerplandsverordeningen.”